Jubileusz 100. rocznicy urodzin doc. dr Michaliny Dąbkowskiej

Kolegium Dziekańskie Wydziału Chemii UMCS ma ogromny zaszczyt powiadomić
o 100. rocznicy urodzin Pani Docent Michaliny Dąbkowskiej,
która przypada w dniu 18 sierpnia 2021 roku.

Serdecznie życzymy Pani Docent zdrowia, pogody ducha, radości,
pielęgnowania dobrych wspomnień
oraz czerpania satysfakcji z wieloletniej pracy naukowej i dydaktycznej
w Instytucie Chemii i na Wydziale Chemii naszego Uniwersytetu.

Dziękujemy Pani Docent Michalinie Dąbkowskiej za bycie świadkiem historii powstawania naszej Uczelni i Wydziału oraz za przekazanie cennej wiedzy o naukowcach
i nauczycielach akademickich – nieocenione źródło do budowania także i współczesnej tożsamości naszej społeczności akademickiej.

W naszej pamięci zapisała się Pani Docent jako znakomity nauczyciel akademicki
i ceniony wychowawca pokoleń studentów chemii. Jesteśmy wdzięczni za Pani ogromną cierpliwość i życzliwość w dzieleniu się wiedzą doświadczonego naukowca,
który w bardzo przystępny sposób wyjaśniał trudne zagadnienia z podstaw chemii ogólnej
i nieorganicznej swoim studentkom i studentom.

Kolegium Dziekańskie Wydziału Chemii UMCS w Lublinie


Z okazji 100. Urodzin docent Michaliny Dąbkowskiej przypominamy Jej sylwetkę biograficzną wraz z dokonaniami naukowymi i dydaktycznymi z dziedziny nauk chemicznych na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.

Pani Docent Michalina Dąbkowska urodziła się 18 sierpnia 1921 roku w Wieliżu koło Witebska.

W 1923 r rodzina Dąbkowskich przeniosła się do Lublina, gdzie Michalina Dąbkowska chodziła do Szkoły Powszechnej im. Marii Papiewskiej w Lublinie. Ukończyła Gimnazjum
i Liceum Ogólnokształcące im. Unii Lubelskiej w Lublinie, zdając w maju 1939 r. maturę jako absolwentka klasy matematyczno-fizyczno-chemicznej. Wybuch II wojny światowej przerwał możliwość podjęcia studiów. Podczas okupacji Michalina Dąbkowska uczęszczała na tajne komplety, z czasem zaczęła w konspiracji pracować jako nauczyciel tajnego nauczania.

Docent dr Michalina Dąbrowska - na początku pracy naukowej w 1946 r. i po uzyskaniu tytułu doktora nauk chemicznych w 1960 r. fot. ze zbiorów Archiwum UMCS i Wydziału Chemii UMCS

W 1944 r. wraz z powołaniem Uniwersytetu im. Marii Curie-Skłodowskiej,
dekretem z 23 października 1944 r., pojawiła się szansa na kontynuowanie nauki
na szczeblu akademickim. Michalina Dąbkowska jako studentka III roku chemii zaczęła pracować od 1946 roku na stanowisku asystenta w Katedrze Chemii Nieorganicznej, którą po profesorze Władysławie Wiśniewskim objął w 1947 roku prof. Włodzimierz Hubicki. Łącząc studia chemiczne z pracą asystenta, w 1950 r obroniła pracę magisterską przygotowaną pod kierunkiem prof. W. Hubickiego, który był również promotorem pracy doktorskiej. W 1960 roku Michalina Dąbkowska uzyskała stopień doktora nauk chemicznych za rozprawę doktorską zatytułowaną „Ciekły amoniakat nadchloranu litu jako rozpuszczalnik i ciecz podstawowa w pomiarach polarograficznych”.

Badania prowadzone przez Michalinę Dąbkowską dotyczyły właściwości pierwiastków ziem rzadkich i innych związków chemicznych metodami klasycznej analizy chemicznej – głównie termograwimetrii i spektrofotometrii, prowadziła także badania w zakresie polarografii. Znaczącym wkładem pracy naukowej Michaliny Dąbkowskiej był pomiar
70 krzywych TG, DTG i DTA, które zostały zamieszczone w sześciotomowym atlasie
– ówczesnym kompendium wiedzy z dziedziny nauk chemicznych. Jako świadek historii początków dyscypliny naukowej chemii na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, prowadziła także badania archiwalne nad historią nauki i kultury.
Jedną z szczególnych publikacji na ten temat są wspomnienia napisane przez Michalinę Dąbkowską pt.: „Chemicy sami o sobie w 1957 roku”, zgodnie z informacją podaną
przez autorkę w dedykacji: „W Międzynarodowym Roku Chemii w celu upamiętnienia zasług i złożenia hołdu naszym Profesorom ze czcią, szacunkiem i wdzięcznością”.

Irena Joliot-Curie, w towarzystwie Heleny Skłodowskiej-Szalay - siostry
Marii Curie-Skłodowskiej, ogląda wręczony jej dyplom dla Członka Honorowego Studenckiego Koła Chemików działającego na UMCS. Dyplom, w imienu Koła wręczyła Michalina Dąbkowska na Międzynarodowym Kongresie Intelektualistów w Obronie Pokoju w 1948 r. we Wrocławiu
(w środku fotografii).

fot. Władysław Sławny (ze zbiorów Archiwum UMCS i Wydziału Chemii UMCS)

W publikacji znalazła się unikalna relacja z osobistego spotkania z noblistką Ireną Joliot-Curie, a zarazem córką patronki UMCS, na Międzynarodowym Kongresie Intelektualistów w Obronie Pokoju w 1948 r. we Wrocławiu – przedstawiona przez Michalinę Dąbkowską, ówczesną studentkę i asystentkę, reprezentującą UMCS jako prezes Studenckiego Koła Chemików, które postanowiło nadać Irenie Joliot-Curie godność Członka Honorowego, przekazując noblistce dyplom honorowy koła naukowego. Cenną pamiątką tego wydarzenia jest fotografia przedstawiająca Irenę Joliot-Curie wraz z Heleną Skłodowską-Szalay – siostrą Marii Curie-Skłodowskiej i z Michaliną Dąbkowską, która została włączona do zbioru fotografii archiwalnych Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej
w Lublinie i do materialnej spuścizny historycznej uniwersytetu.

Międzynarodowy Kongres Intelektualistów w Obronie Pokoju w 1948 r. we Wrocławiu.
Od lewej: Irena Joliot-Curie - córka patronki UMCS, Helena Skłodowska-Szalay – siostra Marii Curie-Skłodowskiej, Michalina Dąbkowska.
fot. Władysław Sławny (ze zbiorów Archiwum UMCS i Wydziału Chemii UMCS)

Przez cały okres pracy naukowej i dydaktycznej Pani docent Michalina Dąbkowska związana była z działalnością Zakładu Chemii Nieorganicznej i Ogólnej,
kierowanego przez prof. dr hab. Włodzimierza Hubickiego, a następnie
przez prof. dr hab. Wandę Brzyską w Instytucie Chemii na Wydziale Matematyki,
Fizyki i Chemii UMCS. Od roku 1969 pracowała na stanowisku docenta
w Instytucie Chemii UMCS, a od 1989 r. w wyodrębnionym Wydziale Chemii UMCS,
aż do chwili przejścia na emeryturę w 1991 roku.


Tekst i zdjęcia opracowane na podstawie źródeł:
M. Dąbkowska „Chemicy sami o sobie w 1957 roku”,
Analecta 20/1(38),19-236, Muzeum Historii Polski 2011;

Informator "Faculty of Chemistry", Wydawnictwo UMCS 2005 r. s. 30, fot. Ryszard Filipowski;
Informator "Faculty of Chemistry", Wydawnictwo UMCS 2001 r. s. 7, fot. Władysław Sławny;

zdjęcie główne: Portret M. Dąbkowskiej z 2001 r. fot. Ryszard Filipowski;
zdjęcie: Wydział Chemii UMCS w Lublinie fot. Urszula Jackowska / UMCS

 

    Aktualności

    Data dodania
    17 sierpnia 2021