Katedra Badań nad Kulturą i Komunikacją

Kierownik Katedry: dr hab. Urszula Kusio, prof. UMCS

E-mail: urszula.kusio@umcs.pl
Tel.: +48 501 510 591

Rys historyczny Katedry

Katedra Badań nad Kulturą i Komunikacją funkcjonuje w Instytucie Socjologii na Wydziale Filozofii i Socjologii UMCS od 1 października 2019 roku. Wcześniej Katedra działała jako Zakład Socjologii Kultury i Wychowania utworzony w roku 1989.  Pierwszym kierownikiem Zakładu był Prof. Marian Filipiak, od 2013 roku tę funkcję pełni Dr hab. Prof. UMCS Urszula Kusio. W Zakładzie Socjologii Kultury i Wychowania w przeszłości pracowali Ryszard Radzik, Jerzy Suprewicz, Wojciech Misztal, Jolanta Kociuba, Ewa Krawczak, Sławomir Kotłowski, Aneta Biała  i Mariusz Gwozda. Obecnie skład Katedry tworzą: kierownik Prof. Urszula Kusio; pracownicy naukowo-dydaktyczni ze stopniem doktora: Joanna Bielecka-Prus, Błażej Dyczewski, Andrzej Jekaterynczuk, Karolina Szcześniak i Artur Wysocki. W 2020 roku do Katedry dołączyła dr Edyta Barańska zatrudniona na stanowisku adiunkta dydaktycznego. Pracownicy Katedry pełnią prestiżowe funkcje w strukturach uczelni oraz instytucji zewnętrznych. Kierownik Katedry Prof. Urszula Kusio od 2016 roku pełni funkcję Prodziekana Wydziału Filozofii i Socjologii. Dr Joanna Bielecka-Prus jest wiceprzewodniczącą Lubelskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Socjologicznego oraz członkiem International Sociological Association (ISA), zaś dr Artur Wysocki wchodzi w skład Zarządu PTS Lublin oraz jest Regionalnym Koordynatorem Programu Stypendialnego im. Lane’a Kirklanda.

Pracownicy Katedry realizowali również projekty naukowe finansowane ze środków krajowych (Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego) oraz zagranicznych (CJD, Germany) oraz zajmowali się przygotowywaniem ekspertyz, analiz, sondaży oraz tłumaczeń z obszarów szeroko rozumianej problematyki społeczno-kulturowej.

Pola zainteresowań badawczych zespołu:

dr hab. Urszula Kusio, prof. UMCS

socjologia kultury, kultura popularna, komunikacja międzykulturowa, zwłaszcza niewerbalna, zagadnienia wielokulturowości - Inny w społeczeństwach wielokulturowych, socjologia turystyki i podróży, socjologia rodziny, zwłaszcza obszary socjalizacji i wychowania w kontekście różnic kulturowych

dr Joanna Bielecka-Prus

ksenologia, wykluczenie społeczne, metodologia badań jakościowych, socjologia komunikacji, analiza dyskursu, procesy migracyjne

dr Błażej Dyczewski

socjologia młodzieży, style życia młodzieży, przemiany wartości młodego pokolenia, komunikacja społeczna i medialna, ilościowe badania społeczne z wykorzystaniem internetu, analiza danych z wykorzystaniem IBM SPSS Statistics, ewaluacja

dr Andrzej Jekaterynczuk

socjologia narodu; pamięć zbiorowa; makrostruktury społeczne; przemiany tożsamości w społeczeństwie ukraińskim, białoruskim i rosyjskim; tożsamość mniejszości narodowych

dr Karolina Szcześniak

socjologia kultury, socjologia mediów, interwencyjność w przekazie mediów wizualnych, Inny/Obcy w polskich mediach, socjotechnika, manipulacja i kreowanie rzeczywistości w mediach masowych, kultura popularna, dokument i reportaż społeczny, analiza dyskursu medialnego

dr Artur Wysocki

problematyka tożsamości zbiorowych (szczególnie tożsamość narodowa Polaków), cywilizacyjne, narodowe i etniczne stosunki międzykulturowe (w tym zjawisko zderzenia kultur, kulturowy wymiar globalizacji)

Najważniejsze publikacje pracowników Katedry:

książki autorskie, redakcje i artykuły

U. Kusio, Rodzina zastępcza jako środowisko wychowawcze. Studium socjologiczne Lublina, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1998;

U. Kusio, Kulturowe wyzwania XXI wieku. Szkice z socjologii, antropologii i psychologii społecznej, Lubelskie Towarzystwo Naukowe, Lublin 2005,

U. Kusio, Dialog w komunikacji międzykulturowej. Ideały a rzeczywistość, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2011;

U. Kusio, E. Głażewska, Komunikacja niewerbalna - płeć i kultura. Wybór zagadnień, (współautorka), Wydawnictwo UMCS, Lublin 2012;

U. Kusio (red.), Labirynty kultury, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2015.

U. Kusio, K. Szcześniak (red.), Człowiek w kulturze. Kultura w człowieku, seria: Kultura i komunikacja, t. I, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2018;

J. Bielecka-Prus, Transmisja kultury w rodzinie i szkole. Teoria Basila Bernsteina, Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 2010;

J. Bielecka-Prus, Kultura (w) dialogu (współautorzy: P.Celiński, C. Hunkiewicz, M.Kawa), Lublin 2012, http://www.platformakultury.pl/artykuly/122213-kultura-w-dialogu-instytucjonalne-ramy-kultury-w-lublinie.html ISBN 978-83-931859-0-0;

J. Bielecka-Prus, Rodzina w edukacji domowej (redakcja), Wydawnictwo Gotów, Warszawa 2018, ISBN 978-83-87207-60-1;

B. Dyczewski, M. Koszewska, O. Rahman, & D. Kharb, Międzynarodowe uwarunkowania postaw nabywców odzieży wobec mody. Na przykładzie Polski, Kanady, Indii, „Roczniki Kulturoznawcze” 2018, 9(4), 105–118. https://doi.org/10.18290/rkult.2018.9.4-7;

B. Dyczewski, Cele życiowe młodzieży kończącej szkołę podstawową. Próba klasyfikacji wartości młodego pokolenia, „Roczniki Kulturoznawcze” 2019, 10(3);

A. Jekaterynczuk, Kogo reprezentował kijowski Majdan 2013-2014? Struktura społeczno-demograficzna i kulturowa kijowskiego Euromajdanu, oczekiwania oraz ewolucja. Socjologiczny obraz kijowskiego Majdanu z końca 2013 – początku 2014 roku, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej”, Rok 12 (2014), z. 5.

A. Jekaterynczuk [Współred.], Ідентичність та соціальна солідарність у Центрально-Східній Європі-Tożsamość i solidarność społeczna w Europie Środkowo-Wschodniej, (red.) Wydawnictwo Lwowskiego Uniwersytetu Narodowego im. I. Franki - Wydawnictwo UMCS, Lwów-Lublin 2020;

K. Szcześniak,  Między reportażem a literaturą. Twórczość Wojciecha Tochmana, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2016,   ISBN 978-83-7784-830-2;

K. Szcześniak, Interwencyjne aspekty fotografii reporterskiej, "Studia Medioznawcze" 2020, tom 21, nr 2 (81), ISSN 2451-1617;

A. Wysocki, Zderzenie kultur. Polskość i sowieckość na ziemiach wschodnich Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1939-1941 we wspomnieniach Polaków, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2014;

A. Wysocki, „Wojna polsko-polska”. Między polityzacją tożsamości zbiorowych Polaków a realnym konfliktem społecznym, [w:] Kultury narodowe i lokalne a polityka. Powiązania w różnych kontekstach, pod red. Joanny Kurczewskiej i Zdzisława Macha, przy współpracy Marcina Ślarzyńskiego, Wyd. IFiS PAN, Warszawa 2019;

E. Barańska, Człowiek i świat człowieka. Polityka i jej kryzys w interpretacji Hannah Arendt, Wydawnictwo A. Marszałek, Toruń 2013;

E. Barańska, Kultura ponowoczesna w myśli Zygmunta Baumana, Wydawnictwo A. Marszałek, Toruń  2016.

Pracownicy Katedry publikują również artykuły w prestiżowych czasopismach naukowych polskich i zagranicznych (m.in. „Przeglądzie Socjologicznym”, „Przeglądzie Socjologii Jakościowej”, „Studiach Socjologicznych”, „Comparative Sociology”, „Roczniku Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej”, „Studiach Białorutenistycznych”, „Kontekstach Społecznych” i „Studiach Medioznawczych”) oraz w monografiach wieloautorskich.