Katedra Społecznych Problemów Zdrowotności

Kierownik Katedry: prof. dr hab. Włodzimierz Piątkowski

E-mail: wlodzimierz.piatkowski@poczta.umcs.lublin.pl
Tel.: +48 81 537 28 86

Obszary i problematyka badawcza katedry:

  • krytyczna socjologia zdrowia i choroby;
  • promocja zdrowia w działaniu;
  • socjologia medycyny;
  • socjologia lecznictwa niemedycznego (metodologia, podstawy teoretyczne, taksonomia);
  • „socjologia socjologii medycyny”
  • ekosocjologia – socjoekologiczne uwarunkowania zdrowia;
  • psychospołeczne uwarunkowania zdrowia psychicznego;
  • społeczeństwo terapeutyczne a procesy medykalizacji we współczesnych społeczeństwach;
  • polityka społeczna - pomoc społeczna - praca socjalna (od samoorganizacji społecznej do organizowania społeczności lokalnych)
  • od diagnozy problemów społecznych do strategii i programów rozwiązywania problemów społecznych
  • trzeci sektor i ekonomia społeczna w kształtowaniu przestrzeni życia publicznego
  • osoba z niepełnosprawnością w rodzinie i w przestrzeni publicznej;
  • transformacja demograficzna (Polska, Europa);
  • współczesna rodzina polska (socjologia rodziny);
  • proces starzenia się ludności;
  • gerontologia społeczna
  • społeczny wymiar transformacji ustrojowej;
  • od problemów marginalizacji do inkluzji i integracji społecznej (ubóstwo, bezdomność, niepełnosprawność, uzależnienia, przemoc)

Historia

Historia Katedry Społecznych Problemów Zdrowotności, w jej kształcie instytucjonalnym, sięga 1990 roku. Od tego czasu Katedra, w ramach reorganizacji Instytutu Socjologii, zmieniała swą nazwę:

  • 1990 - powstaje Zakład Socjologii Medycyny i Rodziny - utworzony w ramach Instytutu Socjologii (obok Zakładów: Socjologii Ogólnej, Socjologii Wsi i Miasta i Socjologii Kultury i Wychowania)
  • od 2013 - Zakład Socjologii Zdrowia, Medycyny i Rodziny
  • od 2019 roku - Katedra Społecznych Problemów Zdrowotności

Kolejnymi kierownikami byli

  • 1990-1992 - doc. dr hab. Maria Chodkowska
  • 1993-2003 - prof. UMCS dr hab. Maria Libiszowska-Żółtkowska (aktualnie profesor zwyczajna Uniwersytetu Warszawskiego)
  • 2003-2013 – prof. UMCS dr hab. Mirona Ogryzko-Wiewiórowska, profesor UMCS
  • od 2013 – prof. UMCS dr hab. Włodzimierz Piątkowski, / obecnie Prof. Uczelni /

Fazy rozwoju

Kształtowanie się Lubelskiego Ośrodka Socjologii Medycyny / lata 70-te i 80-te /

Systematyczny rozwój naukowy oraz znaczące osiągnięcia dydaktyczne w tym  m.in.:

  • rozwój „zespołu socjomedycznego”:
    • doktoraty: Zofia Kawczyńska-Butrym (1978), Maria Chodkowska (1980), Mirona Ogryzko-Wiewiórowska (1983) i Włodzimierz Piątkowski (1985);
    • habilitacje: Stanisław Kosiński (1983), Maria Chodkowska (1987), Mirona Ogryzko-Wiewiórowska (1992 )  .Włodzimierz Piątkowski  (2010)
  • Wybrane  publikacje zwarte:
    • Wyżej wymienione rozprawy doktorskie i prace habilitacyjnych;
    • dwa obszerne ogólnopolskie skrypty akademickie: 1978, 1983;
    • ogólnopolskie podręczniki subdyscypliny: (1989, 2002)
    • 12 ogólnopolskich naukowe publikacji monograficznych  ( autorstwo, współautorstwo, redakcja naukowa, współredakcja )

Tworzenia podstaw naukowych socjologii medycyny (założenia teoretyczne i empiryczne badań nad zdrowiem i promocją zdrowia)

  • Rozwój nowych kierunków badawczych (m.in. projekty)
    •  interdyscyplinarne projekty badawcze podejmowane wspólnie przez socjologię medycyny i socjologię  rodziny – monografie: Rodzina a problemy zdrowia i choroby(1990) ,współautor: Włodzimierz Piątkowski; Rodzina w obliczu śmierci (habilitacja), studium socjologiczne autorstwa Mirony Ogryzko-Wiewiórowskiej).
    • badania dotyczące „socjologii HIV / AIDS” – grant badawczy Fundacji Internationalet Kulturforum - Szwecja (Piątkowski 1992), wystąpienie zjazdowe na Kongresie Brytyjskiego Towarzystwa Socjologicznego / BSA /, Edynburg 1992;
    • socjologii niepełnosprawności - Sytuacja dzieci i młodzieży niepełnosprawnej w społeczeństwie polskim (Ogryzko-Wiewiórowska, 1992,1994; Komorska 2000 ) ; udział w ogólnopolskich, interdyscyplinarnych badaniach socjologicznych kierowanych przez prof. Antoninę Ostrowską (Piątkowski, Ostrowska, 1994).
    • socjologii lecznictwa niemedycznego - budowa podstaw naukowych, ram teoretycznych, taksonomii, metodologii, publikacja dwóch monografii (Piątkowski, 1990, Piątkowski, Jezior, Ohme, 1993) oraz  książki wieloautorskiej (Libiszowska-Żółtkowska, Ogryzko-Wiewiórowska, Piątkowski, 1998) oraz ponad 20 artykułów, rozpraw i recenzji publikowanych w kraju i za granicą.
    • Projekty na pograniczu socjologii zdrowia i medycyny i socjologią religii – obszarem eksploracji były m.in.: wzajemne relacje i obszary wspólne subdyscyplin; religijny kontekst bólu, cierpienia, umierania i śmierci; miejsce zdrowia jako wartości w dokumentach Kościoła Katolickiego (Libiszowska-Żółtkowska, 1997); funkcje religii wobec zdrowia: eksplikacyjną i sensotwórcza, normatywna i kontrolna, opiekuńcza i charytatywna, terapeutyczna i uzdrowieńcza (Libiszowska-Żółtkowska, 2011 ). Badanie znaczenie ruchów religijnych dla zdrowia i praktyk uzdrawiania (Ruch Odnowy Charyzmatycznej w ramach Kościoła Katolickiego i innych wspólnot np. Adwentyści Dnia Siódmego, Świadkowie Jehowy, Stowarzyszenie Chrześcijańskiej Nauki/Christian Science, Starokatolicki Kościół Mariawitów) oraz nowych ruchów religijnych z kręgu filozofii New Age. ( badania Zespołu Marii Libiszowskiej –Żółtkowskiej )
    • Analizy z obszaru socjothanatologii – podstawy teoretyczne, metodologia, taksonomia (prace autorskie M. Ogryzko – Wiewiórowskiej i jej Zespołu )
  • Wydane publikacje zwarte z wymienionymi wyżej projektami:
    • podstawy naukowe socjologii lecznictwa niemedycznego (Piątkowski, Jezior, Ohme, 1993)
    • socjologii kalectwa i rehabilitacji (Piątkowski, Ostrowska, 1994)
    • socjothanatologia  (Ogryzko-Wiewiórowska, 1994)
    • socjologii promocji zdrowia (Klamut, Kawczyńska-Butrym, Piątkowski, Pepłowski, Bogusz, 1995)
    • integracja osób z niepełnosprawnością w społecznościach lokalnych (red. Juros, Otrębski 1997; autorzy m.in.: Piątkowski)
    • lecznictwo niemedyczne i tanatologia (Libiszowska-Żółtkowska, Ogryzko-Wiewiórowska, Piątkowski, 1998)

Początek lat dwutysięcznych to czas publikacji  pozycji monograficznych o charakterze ogólnopolskim:

  • Maria Libiszowska-Żółtkowska – dwie monografie: pierwsza stworzyła oryginalną i nowatorską perspektywę badania nowych ruchów religijnych (2001), druga podejmowała zjawiskokonwersji religijnej (2003).
  • Inga Jaguś (2002) - monografia na temat socjologicznej analizy lecznictwa ludowego na przełomie XIX i XX wieku z perspektywy socjologiczno-historycznej, stanowiącą udaną próbę poznania potocznej świadomości o zdrowiu i chorobie na podstawie materiałów zastanych (pamiętników i wspomnień, dokumentów urzędowych, itp.).  

W roku 2002 ukazał się dwie publikacje książkowe, które były rezultatem wspólnych badań  lubelskiego zespołu socjologów medycyny z udziałem najważniejszych przedstawicielami  subdyscypliny z innych ośrodków akademickich. Należy wskazać tu:

  • podręcznik socjologii medycyny (Barański, Piątkowski, 2002; do dziś stały dodruk) . Był on efektem współpracy socjologów lubelskich i wrocławskich , z udziałem specjalistów z zakres bioetyki i prawa medycznego oraz zdrowia publicznego. Omówiono w nim m.in.: genezę, przedmiot, specyfikę socjologii zdrowia, choroby i medycyny oraz jej praktyczne zastosowania, społeczne uwarunkowania zdrowia i choroby, problematykę instytucji i zawodów medycznych,  opis funkcjonowania systemu medycznego z perspektywy socjologicznej , zagadnienie  nierówności społecznych w zdrowiu i chorobie, charakter socjopsychosomatyki, lecznictwa  niemedycznego etc. Poruszono także problematykę  błędów lekarskich: jatropatogenii, jatropatogenezy . Profesor Antonina Ostrowska (IFiS PAN) wskazała  w recenzji wydawniczej: „Problematyka pracy pt. Zdrowie i choroba. Wybrane problemy socjologii medycyny jest interesująca, dobrze ustrukturalizowana i w przeważającej części oparta o wyniki nowych, także zagranicznych badań. Pod tym względem można tę książkę uznać za udaną kontynuację Socjologii medycyny Magdaleny Sokołowskiej, wydanej przez PZWL w 1986 roku” .
  • Monografia opisująca i interpretująca nowe trendy  w badaniach nad zdrowiem: socjologii zdrowia i socjologii promocji zdrowia (Piątkowski, Titkow, 2002) – dotyczy „/…/ ewolucji dyscypliny od socjologii choroby i człowieka chorego do socjologii zdrowia i socjologii promocji zdrowia” . Książka zawiera 19 zamówionych tekstów przygotowanych przez autorów reprezentujących wszystkie główne ośrodki akademickie zajmujące się socjologią zdrowia (Warszawa, Kraków, Lublin, Gdańsk, Łódź, Toruń, Olsztyn). W recenzji wydawniczej: Joanna Sikorska (IFiS PAN) podkreśliła, że jest to jedna z pierwszych w Polsce prób socjologicznego określenia ram teoretycznych i empirycznych badań nad zdrowiem i promocją zdrowia z perspektywy wielu różnych koncepcji badawczych
  • Ogólnopolskie sympozja i konferencje dotyczące społecznych uwarunkowań zdrowotności .
    • Z inicjatywy Prof. M. Latoszka i Przewodniczącego Sekcji Socjologii Medycyny Polskiego Towarzystwa Socjologicznego W. Piątkowskiego odbyło się ogólnopolskie sympozjum naukowe pod hasłem: „Społeczeństwo polskie: Zdrowie-instytucje-pieniądze” (Warszawa 3-6 grudnia 2003) . Instytucją zapraszającą był także Instytut Psychiatrii i Neurologii . Wygłoszono kilkadziesiąt referatów w pięciu blokach tematycznych (socjologii medycyny; badań nad socjoetiologią; studiów nad zachowaniami związanymi ze zdrowiem i chorobą; edukacji zdrowotnej; rozważań nad nieklasyczną socjologią medycyny). Efektem była publikacja obejmująca wykłady  15 autorów reprezentujących 9 polskich uczelni (sześć osób reprezentowało ośrodek lubelski).
  • Współpraca międzynarodowa / wybrane przykłady /
    Procesy transformacji umożliwiły włączenie się lubelskich „socjomedyków”, szerzej niż dotąd, do współpracy międzynarodowej - np. Włodzimierz Piątkowski, od roku 1984 jest członkiem Europejskiego Towarzystwa Socjologii Medycyny (European Society of Medical Sociology - ESMS), w roku 1990 został  wybrany przez członków jego Komitetu Wykonawczego na funkcję krajowego koordynatora Towarzystwa (national coordinator) i pełnił to funkcję do roku 1993. Lubelscy socjologowie czynnie uczestniczyli w działalności tej organizacji:
    • III Kongres w Marburgu (wrzesień 1990): referat dotyczący badań nad ekosocjologią (Włodzimierz Piątkowski);
    • IV Kongres w Edynburgu (wrzesień 1992): referat na temat „socjologii HIV/AIDS”, prezentacja wyników badań z realizacji grantu szwedzkiej fundacji „Internationalet Kulturforum” (Włodzimierz Piątkowski).
    • V Kongres ESMS w Wiedniu (wrzesień 1994) trzy referaty dotyczące: Socjologii lecznictwa niemedycznego (Włodzimierz Piątkowski) ; Nauczania socjologii medycyny w Polsce (Włodzimierz Piątkowski), Modelu kształcenia pielęgniarek w zakresie socjologii (Stanisław Kosiński) oraz współorganizowanie na wniosek organizatorów sesji tematycznej poświęconej nauczaniu socjologii medycyny w Europie (Hilary Thomas i Włodzimierz Piątkowski.
    • VI Kongres w Budapeszcie (sierpień 1996) dwa wystąpienia Włodzimierza Piątkowskiego na temat 25-letnich doświadczeń dydaktycznych Instytutu Socjologii UMCS w zakresie socjologii medycyny oraz Raport z badań jakościowych nad fenomenem niekonwencjonalnej psychoterapii A. Kaszpirowskiego
    • VII Kongres European Society for Health and Medical Sociology w Rennes (1998) przedstawiciele naszego zespołu prezentowali referaty dotyczące dydaktyki, tym razem realizacji bloku nauczania przedmiotów o zdrowiu w Instytucie Socjologii UMCS w Lublinie./ W. Piątkowski  oraz grupa studentów z Koła Naukowego /

Ówczesny dorobek naukowy naszego Zespołu uzyskał pozytywne oceny  czołowych reprezentantek polskiej socjologii medycyny: Antoniny Ostrowskiej, Anny Titkow i Beaty Tobiasz-Adamczyk (Tobiasz-Adamczyk, 1998: III; Ostrowska, 2004: 40; Titkow, 2004:10).

Nowe projekty i inicjatywy badawcze

  • rozwój badań naukowych w nowych obszarach (m.in. projekty):
    W drugiej połowie pierwszej dekady XXI wieku lubelscy socjologowie medycyny realizowali dwa ważne projekty finansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego w zakresie Sektorowego Programu Operacyjnego „Rozwój zasobów ludzkich”:
    • W okresie od 1.01.2004 r. do 31.06.2008 r. grono pracowników naszego Zakładu pod kierunkiem Mirony Ogryzko-Wiewiórowskiej pracowało na zadaniem „Szkoła równych szans. Wyrównanie szans edukacyjnych w szkołach z zakątków Lubelszczyzny” .w ramach tzw. Priorytetu 2: „Rozwój społeczeństwa opartego na wiedzy” . Raport końcowy miał formę monografii - „Szkoła równych szans”./ 2008 /.
    • projekt: „Zmiana przez zdrowie. Promocja zdrowia dla grup szczególnego ryzyka” - realizowany w ramach EFS przyjął postać ekspertyzy  socjomedycznej. Założono, że do podstawowych czynników wpływających na poziom zdrowia w wymiarach społecznym, psychologicznym i somatycznym należą styl życia i środowisko społeczne, a wiedza, kompetencje i umiejętności oraz świadomość tej zależności zwiększają szanse na racjonalne postawy i zachowania wobec zdrowia.
  • Wybrane ,ogólnopolskie publikacje zwarte:
    Pierwsza dekada XXI zaowocowała ogólnopolskimi monografiami, które po raz pierwszy  poruszały problematykę istotną dla rozwoju socjologii medycyny. W ich przygotowaniu ważny udział mieli przedstawiciele naszego Zakładu;
    • pierwsza z nich eksplorowała zagadnienia m.in. medykalizacji, socjologii ciała, relacji pomiędzy procesami transformacji a charakterem zachowań zdrowotnych (Piątkowski, Brodniak, 2005).
    • druga zainicjowana wspólnie przez siostrzane dyscypliny: socjologię i antropologię zdrowia, choroby i medycyny ukazając modele badań interdyscyplinarnych (Piątkowski, Płonka-Syroka 2008).  Jednym z współautorów książki był ówczesny prezydent Europejskiego Towarzystwa Socjologii Zdrowia i Medycyny (ESHMS) prof. Siegfried Geyer.
    • kolejna monografia poświęcona była zmianom sytuacji społecznej osób z dysfunkcjami, zachodzącym pod wpływem transformacji systemowej (Skrętowicz, Komorska, 2008) – była ona efektem zakładowych badań nad niepełnosprawnością, realizowanych przez lubelskich socjologów medycyny od lat 90.
    • Ten etap naszych badań podsumowywała publikacja habilitacyjna : „Lecznictwo niemedyczne w Polsce. Tradycja i współczesność” (Piątkowski, 2008) - będąca syntezą blisko 20-letnich badań w tym zakresie. Recenzenci określili ją jako prekursorską próbę badania, opisu i interpretacji zjawisk i procesów, które wcześniej nie stanowiły przedmiotu systematycznych dociekań badaczy społecznych w Polsce. Wytyczyła ona nurt kompleksowych badań tego fragmentu życia społecznego, wskazując możliwości konceptualizacji poruszanej problematyki w kategoriach socjologicznych. Sformułowała zarys podstaw teoretycznych „lecznictwa niemedycznego”, koncepcję metodologii badań oraz opis taksonomii badanych zjawisk i procesów. Zdaniem opiniodawców publikacja znalazła swoje miejsce w klasycznej literaturze przedmiotu.
  •  Dalsze etapy współpracy międzynarodowej
    Okres do roku 2010 to także czas intensywnego udziału pracowników naszego Zakładu w wymianie międzynarodowej oraz uczestnictwa w sympozjach, konferencjach i kongresach naukowych.
    • XI Europejski Kongres Socjologii Zdrowia i Medycyny (Eleventh International Congress of the European Society for Health and Medical Sociology, European Health: Old and New Challanges. Tackling health inequalities), Jagiellonian University Medical College, Kraków 31 sierpnia – 2 września 2006. Włodzimierz Piątkowski, jako ówczesny przewodniczący Sekcji Socjologii Medycyny Polskiego Towarzystwa Socjologicznego, kierował kongresową sesją satelitarną, wygłosił jedno z przemówień inauguracyjnych, przewodniczył sesji tematycznej poświęconej nierównościom w zdrowiu. Wygłosił też trzy referaty omawiające wyniki porównawczych badań polsko-ukraińskich na temat modeli promocji zdrowia (współautorka - stypendystka fundacji Fulbrighta H. Havshykova), ewolucję zachowań zdrowotnych młodzieży akademickiej (wraz z Zofią Kawczyńską-Butrym) oraz charakterystykę postaw wobec zdrowia studentów dwóch lubelskich uczelni (z A. Gruszczak i M. Dudzińską).
    • XII Kongresie ESHMS w Oslo w roku 2008 – przedstawiono raport z kontynuacji badań porównawczych (Piątkowski, Havshykova, Nowakowska, 2008), prowadzonych w Polsce i na Ukrainie, dotyczących rodzajów i charakteru zachowań zdrowotnych studentów wybranych uczelni Lublina i Lwowa.

  Podsumowując, pierwsza dekada XXI wieku może być uznana za owocny okres w rozwoju badań socjomedycznych skupionych wokół Zakładu, zrealizowano większości planów naukowych i dydaktycznych oraz zamierzeń organizacyjnych. Ukazała się monografia  habilitacyjna,  zakończono też postępowanie habilitacyjne Włodzimierza Piątkowskiego, pełnił on  również funkcję przewodniczącego Sekcji Socjologii Medycyny Polskiego Towarzystwa Socjologicznego przez kolejne kadencje / lata 2001-2013/. Postępował również dalszy proces integracji lubelskich socjologów medycyny z przedstawicielami innych ośrodków socjomedycznych w Polsce i w Europie / m.in. wyjazdy na staże naukowe do Niemiec /.

Faza rozwoju - stabilizacji - przezwyciężanie zagrożeń: lata 2010-2020

Kolejna dekada to czas zmian kadrowych - prof. Mirona Ogryzko-Wiewiórowska, , kończy swą pracę po 10-letnim kierowaniu Zakładem; długoletnia adiunkt doktor Marta Komorska odchodzi do innej placówki; nasz wcześniejszy student, Michał Nowakowski, /obecnie adiunkt/  uzyskuje doktorat pod kierunkiem prof. Piątkowskiego ,  Stanisław Lachowski finalizuje habilitację, po której obejmuje kierownictwo innego Zakładu / obecnie pełni funkcję dyrektora Instytutu. Socjologii /. Kierownikiem Zakładu, w drodze rozstrzygnięcia ogólnopolskiego konkursu, zostaje Włodzimierz Piątkowski. Przyspieszenie rozwoju naukowego znajduje m.in. swoje potwierdzenie w uzyskaniu grantu Narodowego Centrum Nauki umożliwiającymi prowadzenie ogólnopolskich badań socjomedycznych, uruchomianiem redakcji socjomedycznych w periodykach krajowych i międzynarodowych oraz aktywnym udziałem w pracach i kongresach Europejskiego Towarzystwa Socjologii Zdrowia i Medycyny czy wreszcie dalszym rozwojem dydaktyki gdzie ilość godzin poświęconych przedmiotom „o zdrowiu” osiągnęły swój punkt szczytowy w roku akademickim 2015/16

  • Wybrane przykłady nowych kierunków badań naukowych :
    • realizacja projektu nt. „Problem zgłaszalności kobiet na badania cytologiczne w Polsce. Próba analizy socjomedycznej.” (koordynator i kierownik: Włodzimierz Piątkowski) – grant Narodowego Centrum Nauki - 2012-2015 (Grant NCN - DEC-2011/03 / B / HS6 /  ). Prof. Piątkowski był współrealizatorem badań socjologicznych dotyczących opóźnień i zaniechań w zakresie profilaktyki onkologicznej, prowadzonych wraz z lekarzami-ginekologami. Otrzymane środki umożliwiły m. in. przeprowadzenie przez pracownię badawczą TNS Polska badań  o charakterze ogólnopolskim oraz ustalenie głównych przyczyn lekceważenia i ignorowania przez kobiety z grup ryzyka kierowanych do nich zaproszeń na ważne badania profilaktyczne. W efekcie przedstawiono szereg diagnoz społecznych i raportów oraz złożono do druku w renomowanych periodykach zagranicznych o wysokim Impact Faktorze / 3 opublikowane artykuły/. Współautorem projektu była mgr Anna Sadowska.
    • zapoczątkowanie badań nad socjologią ciała (od roku 2010) - efektem był, wyróżniony przez recenzentów, doktorat Luizy Nowakowskiej o mechanizmach demedykalizacji porodu (2016, promotor W. Piątkowski); Zebrany materiał pozwolił z jednej strony na opis i interpretację medykalizacji ciąży, porodu i połogu, z drugiej zaś na ukazanie wzrostu oczekiwań w zakresie poszanowania godności, intymności, autonomii, a także inicjatywy rodzących kobiet i ich rodzin (Piątkowski, Nowakowski 2014).
    • uczestniczyliśmy w ogólnoeuropejskich badaniach Barometr Zdrowych Domów (Healthy Homes Barometer). Kierownikiem polskiej części badań był W. Piątkowski. Było to europejski projekt kierowany przez Uniwersytet Humboldta w Berlinie, projekt dotyczył badania postaw i zachowań Europejczyków (w tym również Polaków) w zakresie postrzegania stanu zdrowia i satysfakcji z jakości środowiska domowego. Ukazały się dwa raporty badawcze za lata 2016 i 2017 (Piątkowski, Sadowska).
  • Inicjatywy wydawnicze i redakcyjne zespołu socjomedycznego / wybrane przykłady /
    • pierwsza w Polsce publikacja,  dedykowana Magdalenie Sokołowskiej, lzawierająca relacje uczonych o badaniach, które realizowali pod wpływem jej inspiracji (Piątkowski 2010) – był to rezultat zorganizowanej przez Zakład ogólnopolskiej sesji naukowej poświęconej profesor Magdalenie Sokołowskiej (1922-1989) - „matce-założycielce” polskiej i europejskiej socjologii medycyny w 20 rocznicę jej śmierci (jesień 2009 roku). Uczestniczyli czołowi przedstawiciele subdyscypliny oraz m. in. ówczesny przewodniczący Polskiego Towarzystwa Socjologicznego profesor Piotr Gliński. Monografia zawiera przegląd  badań nawiązujących do koncepcji naukowych twórczyni polskiej socjologii medycyny: studiów nad nierównościami w sferze zdrowia, badań nad jakością życia determinowaną stanem zdrowia, rozważań nad socjologią promocji zdrowia, prac nad projektami dotyczącymi medycyny niekonwencjonalnej etc. Książka zawiera też  „Epilog” (Anna Titkow), będący osobistą charakterystykę osobowości i zasług bohaterki monografii oraz kompletną bibliografię jej publikacji za lata 1950-2009 (Anna Sadowska). Tom ten stanowi jeden z etapów w przygotowaniu autorskiej książki poświęconej rekonstrukcji koncepcji badawczych Magdaleny Sokołowskiej: W. Piątkowski . „ From Medicine to Sociology . Health and Illness in Magdalena Sokołowska`s  research conceptions”, Peter Lang , Berlin, New York 2020  (Piątkowski, 2020).
    • “Beyond Medicine. Non Medical Methods of Treatment in Poland”   , Peter Lang, Berlin, New York 2012 (Piątkowski, 2012) – jest publikacją, która z jednej strony symbolicznie zamyka wieloletnie badania nad tworzeniem podstaw naukowych socjologii lecznictwa niemedycznego ale jednocześnie podsumowuje kolejne obszary studiów nad metodami leczenia nieposiadającymi udowodnionej naukowo skuteczności. Publikacja wzbudziła zainteresowanie w Polsce i za granicą (recenzje m.in. w periodyku Brytyjskiego Towarzystwa Socjologicznego, zaś w Polsce m.in. w „Polish Sociological Review”). Monografia została też nagrodzona „Za wyróżniające się osiągnięcia lubelskiego środowiska naukowego” za rok 2013 (indywidualna nagroda - Premium Scientiarum Lublinense) przyznana przez Kapitułę Societas Scientiarium Lublinensis/
    • na uwagę zasługuje książka omawiająca badania socjomedyczne prowadzone na Uniwersytecie Medycznym w Lublinie w latach 1995-2013 (Piątkowski - red. 2013). Jej redaktorem, ale także autorami byli pracownicy Zakładu Socjologii Medycyny i Rodziny Instytutu Socjologii UMCS (Włodzimierz Piątkowski, Michał Nowakowski, Anna Sadowska oraz nasz były kolega zakładowy Michał Skrzypek )
    • zainicjowanie redakcji tematycznej „Sociology of Health and Illness” i kierowanie nią w periodyku „Annals of Agricultural and Environmental Medicine” - AAEM (na tzw. liście filadelfijskiej) w latach 2011-2015. Czasopismo, uzyskiwało w tych latach wysokie wskaźniki 1F (2011 - 2,311; 2012 - 3,060; 2014 - 1,126;  było m.in. indeksowane w Current Contents, Medline). W tym okresie redakcja (obok kierującego nią Włodzimierz Piątkowskiego tworzyli Michał Skrzypek, Michał Nowakowski) zakwalifikowała do druku ponad 20 tekstów polskich i zagranicznych o tematyce socjomedycznej.
    • nominacja naszych byłych i obecnych pracowników na redaktorów merytorycznego periodyku „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu” (Anny Sadowskiej i Stanisława Lachowskiego).
    • powołanie na redaktora merytorycznego w zakresie socjologii medycyny i rodziny czasopisma „Konteksty Społeczne” (Michał Nowakowski od roku 2014).
  • Współpraca międzynarodowa
    Niewątpliwym osiągnięciem pracowników naszego Zakładu było systematyczne uczestnictwo w zagranicznych konferencjach i sympozjach naukowych tematycznie związanych z socjologią medycyny.
    • XIII Kongres Europejskiego Towarzystwa Socjologii Zdrowia i Medycyny w Ghent (Belgia)(2010) - prezentowane było wystąpienie na temat stanu badań nad socjologią lecznictwa niemedycznego, obejmujące opis ich ewolucji i postępy od końca lat 70. XX wieku do chwili obecnej  (Piątkowski, Nowakowska, Nowakowski).
    • XIV Kongres ESHMS w Hanowerze (2012) - przedstawienie wyników badania nierówności w zdrowiu w okresie transformacji, obejmujących analizę jakościową 3508 listów nadesłanych do publicznej telewizji przez widzów programu niekonwencjonalnego terapeuty A. M. Kaszpirowskiego. Analiza sposobów recepcji wielkiej zmiany społecznej przez „zwykłych ludzi” (Piątkowski).
    • XV Kongres ESHMS w Helsinkach (2014) - Przedstawiono wyniki badań nad kampanią „Rodzić godnie” zainicjowaną przez organizację ekologiczną i wspieraną przez popularny dziennik. Analiza treści m.in. wykazała, że w transformacja lat 90. i otwarcie się na rozwiązania wolnorynkowe spowodowały, że „totalitaryzm położniczy”, odziedziczona ze scentralizowanego, biurokratycznego systemu państwowych usług zdrowotnych, nie przystaje do współczesnej rzeczywistości z powodu rosnącej emancypacji pacjentek (Nowakowski, Piątkowski 2014).
    • XVI Kongres ESHMS w Genewie (2016) – przedstawiono wyniki analizy socjomedycznej wybranych strategii polityki prozdrowotnej w Polsce (Grant NCN - DEC-2011/03 / B / HS6 / 04503) na przykładzie profilaktyki cytologicznej w ramach „Populacyjnego programu profilaktyki i wczesnego wykrywania raka szyjki macicy (PPPWWRSM).  (Piątkowski, Sadowska, 2016).
    • XVII Kongres ESHMS w Lizbonie (2018) – wygłoszono dwa referaty: „Wykorzystanie opieki ginekologicznej i rola ginekologa w profilaktyce cytologicznej” (Piątkowski, Sadowska) oraz „Zmedykalizowana psychiatria jako przykład ‘geokultury’? Analiza świata Immanuela Wallersteina w krytycznej socjologii medycyny (M. Nowakowski).

Wiodąca rola dydaktyki w zakresie socjologii zdrowia, socjologii zdrowia, choroby i medycyny.

  • do roku 2013 - UMCS jedynym socjologicznym uniwersyteckim ośrodkiem naukowym prowadzącym zajęcia z socjologii medycyny dla studentów stacjonarnych i zaocznych
  • na początku lat 90. ubiegłego wieku zajęcia te obejmowały 840 godzin dydaktycznych.
  • w roku akademickim 2013/14 i UMCS jako pierwszy w Polsce uruchomił specjalność: promocja zdrowia i praca socjalna, potem - lokalna polityka społeczna i zdrowie publiczne, które, łącznie z fakultetami, obejmowały ponad 480 godzin dydaktycznych.
  • od roku 1995 – pracownicy Zakładu na UMCS i na UM w Lublinie prowadzą zajęcia z socjologii medycyny w języku angielskim (obecnie średnio rocznie ponad 400 godzin dydaktycznych).
  • Wykładamy również na innych kierunkach studiów prowadzonych w ramach UMCS (europeistyka, praca socjalna, biotechnologia). Oferta dydaktyczna naszego Zakładu obejmuje studia 1, II i III stopnia; równolegle prowadzimy seminaria licencjackie, magisterskie oraz opiekę  się nad doktorantami / W . Piątkowski 2 doktorantki /
  • wypromowano w latach 1995 - 2020:

doktorzy:

  • Maria Libiszowska-Żółtkowska: 8 (trzy z zakresu socjologii medycyny)
  • Mirona Ogryzko-Wiewiórowska: 7 (cztery z zakresu socjologii medycyny)
  • Włodzimierz Piątkowski: 3 ( wszystkie prace z zakresu socjologii medycyny)

Ogółem 9 prac doktorskich z zakresu socjologii medycyny, dodatkowo jedna rozprawa jest na etapie finalizacji / A. Sadowska /

magistrzy socjologii (prace z tematyki socjomedycznej)

  • Maria Libiszowska-Żółtkowska:18
  • Mirona Ogryzko-Wiewiórowska: ok. 150
  • Stanisław Tokarski:10
  • Włodzimierz Piątkowski: 43
  • Stanisław Lachowski – 18

Ogółem około 240 magistrów socjologii, którzy wybrali naszą subdyscyplinę pisało  prace z zakresu socjologii zdrowia, choroby i medycyny

  • M. Nowakowski był członkiem zespołu socjologów (wraz z A. Kolasą-Nowak i A. Wysockim) odpowiadającego za Badania wstępne i Bazę Najlepszych Praktyk Wzmacniających Interdyscyplinarność w Uczelniach Wyższych, w ramach DT.Uni. Design Thinking Approach for an Interdisciplinary University (Erasmus+). Działania te realizowane były w ramach skoordynowanych badań prowadzonych w szkołach wyższych w Holandii, Islandii, Niemczech, Polsce, Portugalii, Słowacji, Wielkiej Brytanii, Włoszech.
  • przygotowujemy się do koordynowania i realizacji na Wydziale Filozofii i Socjologii Projektu „Uniwersalność +” pozwalającego na wdrożenie w pełni zapisów ratyfikowanej przez Polskę Konwencji ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych (POWR.03.05.00-IP.08-00-PUN/19; realizacja: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej - 2020-07-01 do: 2023-09-30). Celem projektu jest podniesienie kompetencji osób uczestniczących w edukacji na poziomie wyższym, odpowiadających potrzebom gospodarki, rynku pracy i społeczeństwa oraz wsparcie zmian organizacyjnych i podniesienie kompetencji kadr w systemie szkolnictwa wyższego (Juros – koordynacja i rola konsultacyjna na Uniwersytecie , Nowakowski, Wysocki)

Ta szeroko rozwinięta dydaktyka znalazła odzwierciedlenie w publikacjach, wystąpieniach na kongresach oraz konferencjach krajowych i zagranicznych jak również w uczestnictwie w warsztatach dotyczących metodyki nauczania socjologii medycyny. Mimo rosnących kłopotów z rekrutacją na stacjonarne studia socjologiczne, zdobyte doświadczenia pozwalają na formułowanie przekonania, że stopniowo przezwyciężymy ten rodzaj deficytów.

Podsumowując

W kolejnych dziesięcioleciach socjologia zdrowia choroby  i medycyny na UMCS podlegała intensywnym procesom instytucjonalizacji i formalizacji. Zespół badawczy stopniowo się konsolidował i rozwijał, co przejawiało się m.in. aktywnością na forum krajowym i międzynarodowym. Pozytywna ocena tych działań znalazła swój  wyraz m.in. w powołaniu W. Piątkowskiego na koordynatora działalności ESHMS w Polsce (1990-1993) oraz kilkukrotnym wyborze na przewodniczącego Sekcji Socjologii Medycyny, później Sekcji Socjologii Zdrowia i Medycyny Polskiego Towarzystwa Socjologicznego (2001-2013). Realizacji regionalnych, ogólnopolskich i międzynarodowych projektów badawczych, towarzyszyło pogłębianie się współpracy z socjologami, reprezentującymi  inne ośrodki podejmujące problematykę wyznaczoną pojęciami: zdrowie-choroba-społeczeństwo. Współpraca z Uniwersytetem Medycznym w Lublinie znajduje swój wyraz w wspólnej realizacji programów badawczych i grantów oraz wydawanych publikacjach. Przynosi to dobre efekty dla obu stron i jest pozytywnym wyróżnikiem lubelskiego ośrodka socjomedycznego (Piątkowski, 2013). Podobny kształt przybiera współpraca ze znanymi ośrodkami naukowymi w kraju i zagranicą (tutaj na uwagę zasługują kontakty ze światowej sławy socjologami z prof. W.C. Cockerhamem - University of Alabama i prof. S. Geyerem - Medizinische Hochschule Hanover

Zainteresowania i publikacje zespołu

dr hab. Włodzimierz Piątkowski, Profesor uczelni

Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie specjalizował się w socjologii medycyny pod kierunkiem prof. Magdaleny Sokołowskiej; założyciel i kierownik Samodzielnej Pracowni Socjologii Medycyny Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. W latach 2001-2013 przewodniczący Sekcji Socjologii Medycyny Polskiego Towarzystwa Socjologicznego. Autor 6 publikacji monograficznych, ostatnia From Medicine to Sociology. Health and Illness in Magdalena Sokołowska’s Research Conception (2020) i poprzednia Beyond Medicine (2012) ukazały się równolegle w Niemczech i USA; współautor oraz redaktor 12 książek z zakresu socjologii medycyny oraz ponad 230 publikacji drukowanych w periodykach polskich i zagranicznych. W roku 1990 został wybrany na koordynatora Europejskiego Towarzystwa Socjologii Zdrowia i Medycyny (ESHMS) w Polsce. Konsultant Polsko-Amerykańskiej Komisji Fulbrighta administrującej Program Stypendialny im. Lane’a Kirklanda. Twórca i redaktor merytoryczny działu Sociology of Health and Illness kwartalnika „Annals of Agricultural and Environmental Medicine”, od roku 2012 do 2015 kierował programem socjomedycznym realizowanym w ramach grantu Narodowego Centrum Nauki. W dniu 15 stycznia 2021 roku decyzją JM Rektora UMCS nominowany na członka Rady Naukowej Projektu "REINITIALISE: pREservIng fuNdamental righTs In the use of digitAl technoLogIes for e-health ServicEs", finansowanego z Programu Horyzont 2020 (kierownikiem jest dr hab., prof. UMCS Ilona Biernacka-Ligięza z Wydziału Politologii i Dziennikarstwa UMCS i Instytutu Nauk o Komunikacji Społecznej i Mediach UMCS). Do konsorcjum projektowego wchodzą Unimc /Università degli Studi di Macerata/, Katolicki Uniwersytet w Leuven oraz firma Eurocentro.

Zainteresowania naukowe

socjologia zdrowia, promocji zdrowia, socjologia medycyny, socjologia lecznictwa niemedycznego, ekosocjologia

Monografie i współautorstwo

  • Socjologia medycyny. Wybór tekstów. Oprac. [Aut.] Maria Chodkowska, Włodzimierz Piątkowski. , Lublin 1983, Akad. Med., ss. 444.
  • Naturalne sposoby leczenia. [Aut.] Włodzimierz Piątkowski. , Wrocław 1984, Zakł. Nar. im. Ossolińskich Wydaw., ss. 60, bibliogr.
  • Lecznictwo niemedyczne w Polsce w XX wieku. [Aut.] Włodzimierz Piątkowski. , Wrocław 1988, Zakł. Nar. im. Ossolińskich Wydaw., ss. 60, bibliogr. poz. 29.
  • Spotkania z inną medycyną. [Aut.] Włodzimierz Piątkowski. , Lublin 1990, Wydaw. Lubelskie, ss. 157.
  • Listy do Kaszpirowskiego: spojrzenie socjologiczne. [Aut.] Włodzimierz Piątkowski, Jagoda Jezior, Rafał Ohme , Lublin 1993, Wydaw. Marek Łoś, ss. 140.
  • Uczelnia promująca zdrowie. Założenia programu [Aut.] Marian K. Klamut, Zofia Kawczyńska-Butrym, Włodzimierz Piątkowski, Andrzej Pepłowski, Renata Bogusz. , Lublin 1995, Wyd. UMCS, ss. 219.
  • Szkice z socjologii medycyny. [Red.] Maria Libiszowska-Żółtowska, Mirona Ogryzko-Wiewiórowska, Włodzimierz Piątkowski. , Lublin 1998, Wydaw. UMCS, ss. 238.
  • Zdrowie i choroba. Wybrane problemy socjologii medycyny. [Red.] Jarosław Barański, Włodzimierz Piątkowski, Wrocław 2002, Wrocł. Wydaw. Oświat., ss. 258.
  • W stronę socjologii zdrowia. [Red.] Włodzimierz Piątkowski, Anna Titkow , Lublin 2002, Wydaw. UMCS, ss. 316, bibliogr. poz. 428
  • Zdrowie, choroba, społeczeństwo: studia z socjologii medycyny. [Red.] Włodzimierz Piątkowski. , Lublin 2004, Wydaw. UMCS, ss. 288.
  • Lecznictwo niemedyczne w Polsce : tradycja i współczesność. Analiza zjawiska z perspektywy socjologii zdrowia i choroby. [Aut.] Włodzimierz Piątkowski. , Lublin 2008, Wydaw. UMCS, ss. 397., ISBN: 978-83-277-2902-1
  • Socjologia i antropologia medycyny w działaniu. [Red.] Włodzimierz Piątkowski, Bożena Płonka-Syroka, Wrocław 2008, Arboretum, ss. 369., ISBN: 978-83-60011-62-1
  • Socjologia z medycyną : w kręgu myśli naukowej Magdaleny Sokołowskiej. [Red.] Włodzimierz Piątkowski. , Warszawa 2010, Wydawnictwo IFIS PAN, ss. 239., ISBN: 978- 83-7683-024-7
  • Beyond medicine : non-medical methods of treatment in Poland. [Aut.] Włodzimierz Piątkowski. , Frankfurt am Main 2012, Peter Lang, ss. 307, bibliogr., ISBN: 978-3-631-62190- 5.
  • Zdrowie i choroba w badaniach socjologicznych prowadzonych na Uniwersytecie Medycznym w Lublinie 1995-2013. [Red.] Włodzimierz Piątkowski., Lublin 2013, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, ss. 214., ISBN: 978-83-62606-40-5.
  • Procesy medykalizacji we współczesnym społeczeństwie. [Red.] Michał Nowakowski, Włodzimierz Piątkowski.. Lublin 2017, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, ss. 291, 978-83-7784-976-7.
  • Zawody medyczne - ciągłość i zmiana. [Red.] Anita Majchrowska, Jakub Pawlikowski, Włodzimierz Piątkowski. Kraków 2019, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, ss. 348.
  • From Medicine to Sociology. Health and Illness in Magdalena Sokołowska’s Research Conceptions. Berlin, Bern, Bruxelles, New York 2020, Peter Lang, ss. 274, bibliogr. ISBN: 978-3-631-82057-5.

Inne wybrane publikacje

  • The Healthy Homes Barometer. Oportunities and challenges for Poland and Europe. [Aut.] Włodzimierz Piątkowski, Anna Sadowska. W: Healthy Buildings Europe 2017. Lublin, July 2-5, 2017. [Abstr.] [b. pag.]
  • Badania stanu zdrowia ludności jako wyzwanie dla polityki społecznej. Zarys problematyki. [Aut.] Włodzimierz Piątkowski. W: Sytuacja demograficzna województwa lubelskiego jako wyzwanie dla polityki społecznej i gospodarczej. T. 12. Red. nauk. Józefina Hrynkiewicz, Alina Potrykowska.. Warszawa 2017, Rządowa Rada Ludnościowa, s. 268-275.
  • Laickie diagnozy. Metody rozpoznawania chorób przez nieprofesjonalnych terapeutów. [Aut.] Włodzimierz Piątkowski, Patrycja Zalewska. W: Diagnoza w wymiarze jednostkowym i społecznym. Red. nauk. Sławomir Banaszak, Justyna Śmietańska Poznań 2019, Wydawnictwo Naukowe UAM, s. 119-130,
  • Rola rodziny w systemie samoleczenia. Perspektywa socjomedyczna. [Aut.] Włodzimierz Piątkowski, Renata Bogusz. W: Doświadczenie choroby w rodzinie. Pod red. Beaty Szluz Rzeszów 2019, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, s. 41-54.
  • Nieprofesjonalne diagnozy. Laickie metody rozpoznawania chorób - perspektywa socjomedyczna. [Aut.] Włodzimierz Piątkowski, Patrycja Zalewska. W: XIV Międzynarodowa Konferencja Naukowo-Szkoleniowa „Życiodajna śmierć - pamięci Elizabeth Kübler-Ross”. Białystok, 23-26.05.2019. Streszcz. s. 127, [CD-ROM] [Tekst równol. w jęz. ang.].
  • Public perception of the range of roles played by professional pharmacists. [Aut.] Anita Majchrowska, Renata Bogusz, Luiza Nowakowska, Jakub Pawlikowski, Włodzimierz Piątkowski, Michał Wiechetek. Int. J. Environ. Res. Public Health [online] 2019 vol. 16 nr 15 [art. nr] 2787, s. 1-9, bibliogr. poz. 30 [przeglądany 8 sierpnia 2019]. Dostępny w: https://doi.org/10.3390/ijerph16152787. DOI: 10.3390/ijerph16152787
  • Utilization of gynaecological care and the role of the gynaecologist in cytological prevention in the light of a nationwide survey in Poland. [Aut.] Włodzimierz Piątkowski, Anna Dudkowska-Sadowska. W: Critical dialogues in the medical humanities. Ed. by Emma Domínguez-Rué Newcastle upon Tyne 2019, Cambridge Scholars Publishing, s. 22-36.
  • „Eksperyment liskowski" (1900-1939). Przyczynek do rekonstrukcji procesu (samo)organizacji społeczności lokalnej [Aut.] Włodzimierz Piątkowski W: Praca Socjalna. 30 wykładów. Red. nauk. Krzysztof Frysztacki, Warszawa 2019, Państwowe Wydawnictw Naukowe, ss. 334-348.
  • Social prestige of internal medicine. [Aut.] Renata Bogusz, Luiza Nowakowska, Anita Majchrowska, Michał Wiechetek, Włodzimierz Piątkowski, Jakub Pawlikowski. Pol. Arch. Med. Wewn. [online] 2020 s. 1-9.
  • Epidemia i pandemia w kontekście społecznym. [Aut.] Karol Zygo, Włodzimierz Piątkowski. W: Życie w cieniu pandemii: aspekty medyczne, etyczne i społeczne. Pod red. nauk. Elżbiety Krajewskiej-Kułak, Cecylii R. Łukaszuk, Joanny Fiłon, Andrzeja Guzowskiego Poznań 2020, Wydawnictwo Naukowe Silva Rerum, s. 111-139, bibliogr. poz. 81, 978-83-66353-52-7.

dr hab. Jolanta Kociuba, prof. UMCS

Zainteresowania naukowe

Badania nad problemem poznania społecznego, nad współczesną tożsamością kulturową i indywidualną oraz jej przemianami w warunkach zmiany społecznej. Aktualnie podejmowana problematyka badań dotyczy psychotraumatologii, tj. związku stresu z tożsamością, głównie zmian tożsamości pod wpływem urazu traumatycznego oraz deficytu woli w depresyjnych objawach pourazowego zespołu stresu.

Monografie i współautorstwo:

  • Tożsamość aktora, 1996, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
  • Analityczne ujęcie danych jakościowych. Badanie poczucia tożsamości aktorów, 2013, Wydawnictwo Episteme, Lublin.
  • Idea Ja i koncepcja tożsamości. Zmiana znaczenia w nauce i kulturze, 2014, Wydawnictwo Episteme, Lublin.
  • Aktor a tożsamość. Psychologiczne poczucie tożsamości aktora (w:) Barbara Mróz, Jolanta Kociuba, Barbara Osterloff, Sztuka aktorska w badaniach psychologicznych i refleksji estetycznej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2017, s. 191 (3 autorów), ISBN 978–83–7383–930–4ss. 60–101.

Inne wybrane publikacje

  • Naturalistyczne a fenomenologiczne ujęcie emocji I uczuć. Uczucia i emocje – fakty cielesne czy dane osobowe? (w:) Anita Magowska (red.), Afekty, uczucia i emocje w różnych perspektywach, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań 2016, s. 144, ss.89-99, ISBN 978-83-7597-279-5.
  • Kulturowe tło dysfunkcji tożsamości jednostki (w:) „Kultura i Wartości”, No 18/2016, Diagnozy współczesności, Kwartalnik internetowy ISSN 2299-7806, http://dx.doi.org/10.17951/kw.2016.18.15, ss. 15-35. 
  • Badanie neurokulturowych uwarunkowań tożsamości aktora (w:) Robert Boroch, Yelena Karetina (red.), Artyści sceny i ekranu dwudziestolecia międzywojennego Europy Środkowo–Wschodniej w ujęciu semiotyki antropologicznej, Studia Naukowe pod red. Sambora Gruczy nr 39, Wydawnictwo Naukowe Instytutu Komunikacji Specjalistycznej i Interkulturowej, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2017, s. 167 (10 autorów), ISSN 2299–9310, ISBN 978–83–64020–58–2, ss. 56–80.
  • Actor and identity. Actor`s psychological sense of identity (w:) „Polish Journal of Applied Psychology”, Volume 15, Number 1, 2017, University of Wrocław, ISSN 2354–0052, ss.9–18.

dr Michał Nowakowski

Zainteresowania naukowe

Procesy medykalizacji i farmaceutykalizacji; Społeczne uwarunkowania zachowań zdrowotnych, polityka zdrowotna i promocja zdrowia; Aktywizujące i interdyscyplinarne metody dydaktyczne w szkolnictwie wyższym

Wybrane publikacje

  • Marta Makowska, Michał Nowakowski - Socjologia farmaceutyków jako "subpole" socjologii medycyny. Przegląd Socjologiczny. 2018. 67(4). s. 97-115. URL: http://czasopisma.ltn.lodz.pl/index.php/Przeglad-Socjologiczny/article/view/233/204
  • Antonina Doroszewska, Michał Nowakowski - Medykalizacja opieki okołoporodowej w Polsce. Zdrowie Publiczne i Zarządzanie. 2017. 15(2). s. 172-177. URL: http://www.ejournals.eu/Zdrowie-Publiczne-i-Zarzadzanie/2017/Tom-15-zeszyt-2/art/9892/ 
  • Michał Nowakowski, Włodzimierz Piątkowski (redakcja naukowa) - Procesy medykalizacji we współczesnym społeczeństwie. Wydawnictwo UMCS. Lublin, 2017.
  • Renata Bogusz, Michał Nowakowski - Poglądy studentów pielęgniarstwa na temat stanów, zachowań i naturalnych procesów biologicznych poddawanych medykalizacji. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio I. 2016. Vol. XLI (2). s.61-76. URL: http://journals.umcs.pl/i/article/view/3989/4009
  • Tarkowski Zbigniew, Piątkowski Włodzimierz, Bogusz Renata, Majchrowska Anita, Nowakowski Michał, Sadowska Anna, Humeniuk Ewa - When a doctor becomes a patient, the unique expectations and behaviours in a disease: preliminary report. "Progress in Health Sciences". Vol. 6(2). December, 2016, pp. 160-164. URL:http://progress.umb.edu.pl/sites/progress.umb.edu.pl/files/160-164.pdf
  • Michał Nowakowski - Zmedykalizowana psychiatria jako przykład "geokultury"? Propozycja zastosowania analizy systemów-światów Immanuela Wallersteina w krytycznej socjologii medycyny. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio I. 2015. Vol. XL (2). s.37-63. URL: https://journals.umcs.pl/i/article/view/1589/1875
  • Michał Nowakowski - Medykalizacja i demedykalizacja. Zdrowie i choroba w czasach kapitalizmu zdezorganizowanego. Wydawnictwo UMCS. Lublin, 2015.
  • Michał Nowakowski, Paulina Buzor, Katarzyna Kot, Ewa Kowalska-Kuc - Wychowanie fizyczne w lubelskich publicznych uczelniach wyższych. Oferta dydaktyczna, infrastruktura i korzystanie przez studentów. [w:] Studenci lubelskich uczelni. Zachowania związane z ryzykiem zdrowotnym 20 lat później. (red.) Z. Kawczyńska-Butrym, M. Butrym, E. Czapka. Wydawnictwo UMCS, Lublin, 2015, s.135-150.
  • Michał Nowakowski - Wiedza medyczna jako przedmiot badań w ramach socjologii medycyny i socjologii wiedzy. "Konteksty Społeczne". 2014. T.4 (2). s.45-57. URL: http://kontekstyspoleczne.umcs.lublin.pl/wp-content/uploads/2015/07/Nowakowski-2-2.pdf

mgr Anna Sadowska

Zainteresowania naukowe

socjologia zdrowia, choroby i medycyny, gerontologia, promocja zdrowia, metodologia badań jakościowych

Wybrane publikacje

  • Bobiński M., Piątkowski W., Sadowska A., Cisak D., Bednarek W., Level of information about gynaecological prevention in teenagers at risk from social exclusion, referred by family court rulings to juvenile attendance centres – a pilot study, “Annals of Agricultural and Environmental Medicine”, 2015, vol. 22, nr 3, s. 546-550.
  • Piątkowski W., Sadowska A., Bobiński M.S., Bednarek W., Nierówności w zdrowiu w świetle wyników projektu „Problem zgłaszalności kobiet na badania cytologiczne w Polsce. Próba analizy socjomedycznej”, „Acta Universitatis Lodziensis Folia Sociologica”, 2015, vol. 55, s. 149–165.
  • Tarkowski Z., Piątkowski W., Bogusz R., Majchrowska A., Nowakowski M., Sadowska A., Humeniuk E., When a doctor becomes a patient, the unique expectations and behaviours in a disease: preliminary report, „Progress in Health Sciences”, 2016, vol. 6, nr 2, s. 160-164.
  • Piątkowski W., Majchrowska A., Sadowska A., Barometr zdrowych domów 2016 Polska,  [w:] Barometr zdrowych domów 2016 Polska: europejskie badanie przeprowadzone przez Grupę VELUX, Grupa VELUX, Warszawa 2016, s. 25-37.
  • Piątkowski W., Dudkowski-Sadowska A., Wokół profilaktyki onkologicznej. Charakterystyka uwarunkowań zachowań zdrowotnych kobiet objętych Populacyjnym Programem Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy. Komunikat z badań, „Acta Universitatis Lodziensis Folia Sociologica”, 2017, vol. 58, s. 145-154.
  • Dudkowski-Sadowska A., Patients' opinions on gynaecologists – experiences and assessments, „Polish Journal of Public Health”, 2018, vol. 128, nr 2, s. 82-84.
  • Piątkowski W., Dudkowski-Sadowska A., Utilization of Gynaecological Care and the Role of the Gynaecologist in Cytological Prevention in the Light of a Nationwide Survey in Poland, [w:] Emma Domínguez-Rué (red.), Critical Dialogues in the Medical Humanities, Cambridge Scholars Publishing 2019, s. 22-36.

dr Marzena Kruk

Zainteresowania naukowe

socjologia gospodarki i organizacji w tym badanie karier zawodowych; socjologia mobilności i transnarodowych ruchów migracyjnych; socjologia szkolnictwa wyższego i edukacji; Nowe zakresy badań socjologii morskiej; Socjologia innowacyjności. Społeczny wymiar innowacji Project Management

Wybrane publikacje

  • Kruk, M. (2019), Zarządzanie karierą zawodową na przykładzie młodych pracowników naukowych w Polsce, w: Wyzwania zarządzania zasobami ludzkimi a rozwój przedsiębiorstwa . Wybrane uwarunkowania red. Paweł Antonowicz, Halina Czubasiewicz, Alicja Antonowicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego 2019, s. 47-62. ISBN 978-83-7865-838-2.
  • Kruk, M. (2019), Intellectual capital management in universities in the face of internationalisation challenges, Edukacja Ekonomistów i Menadżerów. Problemy. Innowacje", nr 54, ss. 31-43.
  • Kruk, M (2020), Dlaczego studenci zagraniczni wybierają Lublin? Opinie młodzieży z krajów Partnerstwa Wschodniego o studiach w Lublinie. "Studia Migracyjne-Przegląd Polonijny" nr 1. ss. 143-160.

dr Andrzej Juros

doktor psychologii, polityk społeczny, adiunkt, Animator struktur trzeciego sektora na poziomie lokalnym (Lubelski Ośrodek Samopomocy, Lubelskie Forum Organizacji Osób Niepełnosprawnych, Forum Lubelskich Organizacji Pozarządowych) i krajowym (Sieć Wspierania Organizacji Pozarządowych SPLOT, Wspólnoty Roboczej Związków Organizacji Socjalnych – WRZOS) oraz przedsiębiorczości społecznej (członek Ashoki od 1999 roku). Ekspert i szkoleniowiec w zakresie organizowania społeczności lokalnych i funkcjonowania trzeciego sektora. Członek NSZZ „Solidarność” od 1980 roku.

Zainteresowania naukowe

  • podmiotowość osób z niepełnosprawnością w przestrzeni publicznej
  • trzeci sektor i ekonomia społeczna w kształtowaniu przestrzeni życia publicznego
  • polityka społeczna - pomoc społeczna - praca socjalna (od samoorganizacji społecznej do organizowania społeczności lokalnych)
  • od diagnozy problemów społecznych do strategii i programów rozwiązywania problemów i integracji społecznej

Monografie i współautorstwo

  • Juros A. (2016), Założenia do Narodowego Programu Rozwoju Uniwersytetów Ludowych (NPRUL), Ekspertyza przygotowana na zamówienie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Lublin (97 stron).
  • Juros A., Biały A. (2010). Lepsze jutro. Diagnoza sytuacji osób opuszczających rodziny zastępcze i placówki opiekuńczo-wychowawcze na Lubelszczyźnie. Lublin: Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej – Regionalny Ośrodek w Lublinie
  • Juros A., Kruk M. (red.) (2010). Dajmy szanse. Zatrudnienie i praca w perspektywie zdrowia psychicznego. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL
  • Juros A. (red.) (2008). Przychylić nieba i chleba. Przedsiębiorczość społeczna ludzi wsi. Warszawa: Wspólnota Robocza Związków Organizacji Socjalnych WRZOS
  • Juros A. (red.) (2002). Organizacje pozarządowe w społeczeństwie obywatelskim – wyzwanie dla środowisk akademickich. Lublin: Lubelski Ośrodek Samopomocy
  • Juros A., Otrębski W. (red.) (1997). Integracja osób niepełnosprawnych w społeczności lokalnej. Lublin: Fundacja Środkowoeuropejskie Centrum Ekonomii Działania Społecznego.

Inne wybrane publikacje

  • Juros A., (2018). Aktywizacja społeczna osób trwale niepełnosprawnych, Rehabilitacja i pielęgnowanie osób niepełnosprawnych pod redakcją naukową dr hab. Elżbiety Rutkowskiej, PZWL Wydawnictwo Lekarskie Sp. z o.o., s. 174 – 199.
  • Juros A., Biały A., (2018). Niemiecki i polski model zatrudniania osób z niepełnosprawnością, „Roczniki Teologiczne”, Vol 65, No 1, z. 1 „Praca Socjalna” , s. 55-90.
  • Juros A., Biały A., (2017). Polityka Unii Europejskiej na rzecz poprawy sytuacji osób z niepełnosprawnościami w obszarze zatrudnienia, „Roczniki Teologiczne”, Vol 64, No 1 (2017), z. 1 „Praca Socjalna”, s. 5-24.
  • Juros A., Biały A., (2017). Demografia a rozwój lokalny kierowany przez społeczność na przykładzie gminy Adamów (powiat łukowski) w województwie lubelskim, W: Józefina Hrynkiewicz, Alina Potrykowska (Red.), Sytuacja demograficzna województwa lubelskiego jako wyzwanie dla polityki społecznej i gospodarczej, Warszawa, Rządowa Rada Ludnościowa, s. 276 – 296.
  • Juros A., Biały A. (2016). Znaczenie budżetu obywatelskiego (partycypacyjnego) w lokalnej polityce rozwoju na przykładzie miast województwa lubelskiego. W: J. Auleytner (red.). Krajowe i międzynarodowe konteksty polityki społecznej. Warszawa: Polskie Towarzystwo Polityki Społecznej, Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. J. Korczaka w Warszawie s. 258-295.

mgr Julita Kożuch-Prokopiuk

Zainteresowania naukowe

komunikowanie społeczne i marketing społeczny w socjologii zdrowia, ze szczególnym uwzględnieniem reklamy społecznej w promowaniu zachowań prozdrowotnych młodzieży; problematyka budowania kultury coachingowej w instytucjach medycznych oraz wykorzystania metod coachingowych (zwłaszcza neurocoachingu) do modyfikacji zachowań nawykowych pacjenta

Wybrane publikacje

  • Innowacyjność polskich przedsiębiorstw w zakresie innowacji organizacyjnych i marketingowych, w: Logistyka nr 2/2015, Logistyka – nauka. Artykuły recenzowane, cd.2 ,s. 937-945,  ISSN 1231-5478
  • B.Skrętowicz, J.Kożuch-Prokopiuk , Miejsce polskiej gospodarki w międzynarodowych rankingach innowacyjności, w: Przemiany rynku pracy w Polsce, red. A.Organiściak-Krzykowska, M. Cicha-Nazarczuk, UWM, IPiSS, Warszawa-Olsztyn 2015, s.11-30, ISBN 978-83-64581-12-0
  • Wizerunek kobiety w reklamie społecznej – krzywe zwierciadło czy odzwierciedlenie rzeczywistości?, w: Ona w XXI wieku – interdyscyplinarny obraz kobiety, red. M. Baranowska-Szczepańska, Instytut Naukowo-Wydawniczy MAIUSCULA, Poznań 2011, s. 429-443 , ISBN 978-83-931527-6-6
  • Recepcja komunikatów reklamy społecznej wśród młodzieży, w: Media a opinie i postawy społeczne, red. Z. Pucek i J. Bierówka, Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków 2011, s. 91-103, ISBN 978-83-7571-157-8
  • Przemiany etosu pracy we współczesnej rodzinie, w: Rodzina w świecie wartości. Religia, praca i czas wolny, red. W. Muszyński, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2010, s.195 – 206 ISBN 978-83-7611-688-4