Instytut Nauk Biologicznych

p. o. Kierownika Katedry

dr hab. Agnieszka Hanaka, prof. UMCS

ul. Akademicka 19, 20-033 Lublin
pokój 0172B
tel. 81 537 59 94
mail: agnieszka.hanaka@mail.umcs.pl 

Nauczyciele akademiccy 

prof. dr hab. Sławomir Dresler
prof. dr hab. Kazimierz Trębacz
prof. dr Jaco Vangronsveld
dr hab. Małgorzata Wójcik, prof. UMCS
dr hab. Agnieszka Hanaka, prof. UMCS
dr hab. Maria Stolarz
dr Mateusz Koselski
dr Emilia Reszczyńska
dr Renata Welc-Stanowska 

Pracownicy wspierający badania i dydaktykę

dr Piotr Waśko
mgr Elżbieta Koperwas

Pracownicy emerytowani:

dr hab. Halina Dziubińska, prof. UMCS
Wiesława Kasperska

Doktoranci

mgr Izabela Borkowska
mgr Karolina Jaros

Historia Katedry

Katedra Fizjologii Roślin powstała w 1944 roku równocześnie z powołaniem Uniwersytetu. Organizatorem i pierwszym kierownikiem Katedry był prof. Bronisław Niklewski. W roku 1970 Katedra została przekształcona w Zakład Fizjologii Roślin. W latach 1945-1974 kierownikiem Katedry, a później Zakładu Fizjologii Roślin był prof. dr hab. Adam Paszewski. W latach 1974-1997 Zakładem kierował prof. dr hab. Tadeusz Baszyński. Kolejni kierownicy to: prof. dr hab. Zbigniew Krupa (w latach 1997-2009), dr hab. Waldemar Maksymiec (w okresie 2009-2014), prof. dr hab. Anna Tukiendorf (w latach 2014-2016) i dr hab. Małgorzata Wójcik (w latach 2016-2019).

W 1995 roku z Zakładu Fizjologii Roślin wydzielił się Zakład Biofizyki. Kierownikami Zakładu Biofizyki byli kolejno prof. dr hab. Tadeusz Zawadzki (1995-2006) oraz prof. dr hab. Kazimierz Trębacz (2006-2019).

W roku 2019, z połączenia Zakładu Fizjologii Roślin i Zakładu Biofizyki utworzono Katedrę Fizjologii Roślin i Biofizyki pod kierunkiem prof. dr hab. Kazimierza Trębacza.

Aktualna tematyka badawcza

• Zmiany procesów metabolicznych roślin pod wpływem czynników biotycznych i abiotycznych
• Mechanizmy adaptacji roślin do zasiedlania środowisk zanieczyszczonych metalami
• Analiza naturalnych i modelowych układów błon lipidowych
• Określenie podstaw molekularnych sygnałów elektrycznych u roślin
• Powiązanie sygnałów elektrycznych z ruchami roślin

Projekty badawcze

1. DAINA1 (NCN) (2018 - 2021) “Long-distance electrical signaling systems in plants - adaptation to the change from water to terrestrial environment”. Kierownik projektu: prof. dr hab. Kazimierz Trębacz
2. Miniatura 3 (NCN) (2019-2020) „Wpływ kwasów tłuszczowych na organizację molekularną luteiny”. Kierownik projektu: dr Emilia Reszczyńska
3. Miniatura 2 (NCN) (2018-2019) „Akumulacja izoflawonoidów w nasionach Glycine max (L.) uprawianej w warunkach chronicznego stresu strontu”. Kierownik projektu: dr hab. Sławomir Dresler
4. Miniatura 1 (NCN) (2017-2018) „Właściwości wybranych mikroorganizmów psychrotroficznych i ich potencjał w modyfikowaniu odpowiedzi Phaseolus coccineus na podwyższony poziom miedzi”. Kierownik projektu: dr hab. Agnieszka Hanaka

Patenty

• Patent Nr PL 233572 (Urząd Patentowy Rzeczpospolitej Polskiej); 2019
  „Method for obtaining skin treatment and care preparation”. Twórcy: Sławomir Dresler, Roman Paduch, Maciej Strzemski

Współpraca z otoczeniem gospodarczym

• Dr hab. Agnieszka Hanaka - wykonawca w projekcie “BIOGLASS – opracowanie i walidacja technologii wytwarzania szkła o własnościach biobójczych dedykowanego do zastosowań architektonicznych i szklarniowych”; umowa nr POIR.04.01.02-00-0111/17-00 – realizacja etapu 4: 01.05.2019-30.06.2020

Dr hab. Sławomir Dresler, prof. UMCS

• Współpraca z firmą Natur-Vit zajmującą się uprawą i przetwórstwem surowców zielarskich. Badania dotyczyły: oceny wpływu temperatury w procesie przetwórstwa owoców róży na zawartość kwasu askorbinowego, analizy zawartości substancji biologicznie aktywnych w czystku, oceny zanieczyszczenia surowców zielarskich (30 gatunków) alkaloidami tropanowymi
• Opinia o innowacyjności na temat właściwości leczniczych nasturcji (Tropaeolum L.) -zleceniodawca: Winnica Kazimierskie Wzgórza Marek Rak, Bogumiła Rak s.c.

Współpraca naukowa

Katedra Fizjologii Roślin i Biofizyki współpracuje z innymi jednostkami naukowymi uczelni lubelskich: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej (Wydział Matematyki, Fizyki i Informatyki, Katedra Biologii Komórki), Uniwersytet Medyczny (Katedra i Zakład Botaniki Farmaceutycznej, Zakład Chemii Analitycznej), Uniwersytet Przyrodniczy (Zakład Fizjologii i Biochemii Roślin). Ponadto, współpracujemy z następującymi ośrodkami krajowymi: Zakład Mikrobiologii Rolniczej, IUNG w Puławach, Uniwersytet Jagielloński (Zakład Cytologii i Embriologii Roślin, Zakład Biofizyki, Katedra Chemii Farmaceutycznej), Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu (Zakład Biologii i Botaniki Farmaceutycznej).  

Katedra Fizjologii Roślin i Biofizyki prowadzi również współpracę z ośrodkami zagranicznymi: Department of Biology, University of Trnava, Trnava (Slovakia), Department of Physiology, Faculty of Medicine, Masaryk University, Brno (Czech Republic), Department of Neurobiology and Biophysics, Vilnius University, Wilno (Lithuania), Department of Applied Biological Science, Tokyo University of Science, Tokyo (Japan), Department of Plant Physiology and Biochemistry, Agricultural University in Plovdiv (Bulgaria), Centre for Environmental Sciences, Hasselt University (Belgium).

Nagrody i wyróżnienia

• Dr hab. Sławomir Dresler, prof. UMCS - Nagroda Zespołowa Rektora UMCS za osiągnięcia naukowe (2015, 2019)
• Dr hab. Sławomir Dresler, prof. UMCS - Nagroda Indywidualna Rektora UMCS za osiągnięcia naukowe (2016)
• Dr hab. Agnieszka Hanaka - Nagroda indywidualna Rektora UMCS za osiągnięcia naukowe i pracę organizacyjną na rzecz Lubelskiego Klastra Biotechnologicznego (2017)
• Dr hab. Halina Dziubińska, prof. UMCS, dr hab. Maria Stolarz - Nagroda Rektora UMCS za wysoko punktowany artykuł naukowy (2018)

Najważniejsze publikacje

• Kováčik J., Novotný V., Bujdoš M., Dresler S., Hladký J., Babula P. 2020 Glyphosate does not show higher phytotoxicity than cadmium: Cross talk and metabolic changes in common herb. Journal of Hazardous Materials383: 1–10
• Rineau  F., Malina R., Beenaerts N., Arnauts N., Bardgett  R. D., Berg M. P., Boerema  A., Bruckers L., Clerinx  J., Davin  E. L., De Boeck H. J., De Dobbelaer T., Dondini M., De Laender F., Ellers  J., Franken  O., Gilbert L., Gudmundsson  L., Janssens  I. A., Johnson D., Lizin S., Longdoz B., Meire  P., Meremans D., Milbau A., Moretti  M., Nijs I., Nobel A., Sorin Pop I., Puetz  T., Reyns W., Roy J., Schuetz  J., Seneviratne S. I., Smith P., Solmi F., Staes J., Thiery W., Thijs S., Vanderkelen I., Van Landuyt W., Verbruggen E., Witters N., Zscheischler J., Vangronsveld J. 2019. Towards more predictive and interdisciplinary climate change ecosystem experiments. Nature Climate Change, 9: 809–816
• Imperato V., Kowałkowski Ł., Portillo-Estrada M., Gawroński S., Vangronsveld J., Thijs S. 2019. Characterisation of the Carpinus betulus L. phyllomicrobiome in urban and forest areas. Frontiers in Microbiology, section Terrestrial Microbiology, 10: 1110
• Imperato V., Portillo-Estrada M., McAmmond B., Douwen Y., Van Hamme J.D., Gawroński S., Vangronsveld J., Thijs S. 2019. Genomic diversity of two hydrocarbon-degrading and plant growth promoting Pseudomonas species isolated from the oil field of Bóbrka (Poland). Genes, 10: 443
• Espenshade J., Thijs S., Gawroński S., Bove H., Weyens N., Vangronsveld J. 2019. Influence of urbanization on epiphytic bacterial communities of the Platanus x hispanica tree leaves in a biennial study. Frontiers in Microbiology, section Terrestrial Microbiology, 10: 675
• Koselski M., Waśko P., Kupisz K., Trębacz K. 2019. Cold- and methol-evoke membrane potential changes in the moss Physcomitrella patens: influence of ion channel inhibitors and phytohormones. Physiologia Plantarum - 167: 433-446
• Dresler S., Hawrylak-Nowak B., Kováčik J., Pochwatka M., Hanaka A., Strzemski M., Sowa I., Wójciak-Kosior M. 2019 Allantoin attenuates cadmium-induced toxicity in cucumber plants. Ecotoxicology and Environmental Safety170: 120–126
• Hanaka A., Nowak A., Plak A., Dresler S., Ozimek E., Jaroszuk-Ściseł J., Wójciak-Kosior M., Sowa I. 2019 Bacterial isolate inhabiting Spitsbergen soil modifies the physiological response of Phaseolus coccineus in control conditions and under exogenous application of methyl jasmonate and copper excess. International Journal of Molecular Sciences (20) 8: E1909 (1–28)
• Hanaka A., Ozimek E., Majewska M., Rysiak A., Jaroszuk-Ściseł J. 2019 Physiological diversity of Spitsbergen soil microbial communities suggests their potential as plant growth-promoting bacteria. International Journal of Molecular Sciences(20) 5: 1207
• Wójciak-Kosior M., Sowa I., Dresler S., Kováčik J., Staniak M., Sawicki J., Zielińska S., Świeboda R., Strzemski M., Kocjan R. 2019 Polyaniline based material as a new SPE sorbent for pre-treatment of Chelidonium majus extracts before chromatographic analysis of alkaloids. Talanta194: 32–37
• Hanaka A., Plak A., Zagórski P., Ozimek E., Rysiak A., Majewska M., Jaroszuk-Ściseł J. 2019 Relationships between the properties of Spitsbergen soil, number and biodiversity of rhizosphere microorganisms, and heavy metal concentration in selected plant species. Plant and Soil (436) 1–2: 49–69
• Hanaka A., Dresler S., Wójciak-Kosior M., Strzemski M., Kováčik J., Latalski M., Zawiślak G., Sowa I. 2019 The Impact of Long- and Short-Term Strontium Treatment on Metabolites and Minerals in Glycine max. Molecules(24) 21: 3825 (1–14)
• Kováčik J., Antoš V., Micalizzi G., Dresler S., Hrabák P., Mondello L. 2018 Accumulation and toxicity of organochlorines in green microalgae. Journal of Hazardous Materials 347: 168–175
• Kováčik J., Dresler S., Wójciak-Kosior M., Hladký J., Babula P. 2018 Metabolic changes induced by manganese in chamomile. Plant Physiology and Biochemistry133: 127–133
• Kováčik J., Dresler S., Babula P. 2018 Metabolic responses of terrestrial macrolichens to nickel Plant Physiology and Biochemistry127: 32–38
• Kováčik J., Micalizzi G., Dresler S., Babula P., Hladký J., Chemodanov A., Mondello L. 2018 Metabolic responses of Ulva compressa to single and combined heavy metals. Chemosphere 213: 384–394
• Kováčik J., Dresler S., Peterkoá V., Babula P. 2018 Metal-induced oxidative stress in terrestiral macrolichens. Chemosphere 203: 402–409
• Dresler S., Kováčik J., Strzemski M., Sowa I., Wójciak-Kosior M. 2018 Methodological aspects of biologically active compounds quantification in the genus Hypericum. Journal of Pharmaceutical and Biomedical Analysis 155: 82–90
• Hawrylak-Nowak B., Dresler S., Rubinowska K., Matraszek-Gawron R., Woch W., Hasanuzzaman M. 2018 Selenium biofortification enhances the growth and alters the physiological response of lamb’s lettuce grown under high temperature stress. Plant Physiology and Biochemistry 127: 446–456
• Dresler S., Bogucka-Kocka A., Kováčik J., Tomasz Kubrak T., Strzemski M., Wójciak-Kosior M., Rysiak A., Sowa I. 2018 Separation and determination of coumarins including furanocoumarins using micellar electrokinetic capillary chromatography. Talanta (187) 1: 120–124
• Gilroy S., Trebacz K., Salvador-Racatala V. 2018 Inter-cellular electrical signals in plant adaptation and communication. Frontiers in Plant Science 9: 643
• Strzemski M., Wójciak-Kosior M., Sowa I., Agacka-Mołdoch M., Drączkowski P., Matosiuk D., Kurach Ł., Kocjan R., Dresler S. 2017 Application of Raman spectroscopy for direct analysis of Carlina acanthifolia subsp. utzka root essential oil. Talanta 174: 633–637
• Dresler S., Wójciak-Kosior M., Sowa I., Stanisławski G., Bany I., Wójcik M. 2017 Effect of short-term Zn/Pb or long-term multi-metal stress on physiological and morphological parameters of metallicolous and nonmetallicolous Echium vulgare L. populations. Plant Physiology and Biochemistry115: 380–389
• Wójcik M., Gonnelli C., Selvi F., Dresler S., Rostański A., Vangronsveld J. 2017 Metallophytes of serpentine and calamine soils – their unique ecophysiology and potential for phytoremediation. Advances in Botanical Research 83: 1–42
• Dresler S., Rutkowska E., Bednarek W., Stanisławski G., Kubrak T., Bogucka-Kocka A., Wójcik M. 2017 Selected secondary metabolites in Echium vulgare L. populations from nonmetalliferous and metalliferous areas. Phytochemistry133: 4–14
• Stolarz M., Dziubinska H. 2017. Osmotic and Salt Stresses Modulate Spontaneous and Glutamate-Induced Action Potentials and Distinguish between Growth and Circumnutation in Helianthus annuus Seedlings. Frontiers in Plant Sciences 8: 1766
• Koselski M.; Trebacz K., Dziubinska H. 2017. Vacuolar ion channels in the liverwort Marchantia polymorpha: influence of ion channel inhibitors. Planta: 245, 1049-1060.
• Hanaka A., Wójcik M.,Dresler S., Mroczek-Zdryska, Maksymiec W., 2016. Does methyl jasmonate modify the oxidative stress response in Phaseolus coccineus treated with Cu? Ecotoxicology and Environmental Safety 124: 480-488
• Dresler S., Kubrak T., Rutkowska E., Gagoś M., Bogucka-Kocka A., Świeboda R., Wójcik M., 2016. Comparison of analytical methods in chemometric fingerprinting of metallicolous and non-metallicolous populations of Echium vulgare L. Phytochemical Analysis 27: 239-248
• Koselski M., Dziubinska H., Seta-Koselska A ., Trebacz K. 2015. A nitrate-permeable ion channel in the tonoplast of the moss Physcomitrella patens. Planta 241, 1207-1219.
• Kurenda A., Stolarz M., Zdunek A. 2015. Electrical potential oscillations - movement relations in circumnutating sunflower stem and effect of ion channel and proton pump inhibitors on circumnutation. Physiologia Plantarum 153, 307-17.
• Kupisz K., Trebacz K., Gruszecki WI. 2015. Menthol-induced action potentials in Conocephalum conicum as a result of unspecific interactions between menthol and the lipid phase of the plasma membrane.Physiologia Plantarum 154, 349-357
• Wójcik M.,Dresler S., Plak A., Tukiendorf A., 2015 Naturally evolved enhanced Cd tolerance of Dianthus carthusianorum L. is not related to accumulation of thiol peptides and organic acids. Environmental Science and Pollution Research 22(10): 7906-7917
• Wójcik M.,Dresler S., Tukiendorf A. 2015. Physiological mechanisms of adaptation of Dianthus carthusianorum L. to growth on a Zn-Pb waste deposit – the case of chronic multi-metal and acute Zn stress. Plant and Soil 390: 237-250
• Hawrylak-Nowak B., Dresler S., Matraszek R. 2015. Exogenous malic and acetic acids reduce cadmium phytotoxiciy and enhance cadmium accumulation in roots of sunflower plants. Plant Physiology and Biochemistry 94:225-234