Opracowanie i walidacja technologii wytwarzania szkła o własnościach biobójczych dedykowanego do zastosowań architektonicznych i szklarniowych

Streszczenie/charakterystyka tematyki badań

Zespół badawczy: Jolanta Jaroszuk-Ściseł, Agnieszka Hanaka, Małgorzata Majewska, Artur Nowak, Ewa Ozimek, Anna Słomka

Zespół w ramach projektu Narodowego Centrum Nauki i Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (nr POIR.04.01.02-00-0111/17 pt.: RANB "BIOGLASS - Opracowanie i walidacja technologii wytwarzania szkła o własnościach biobójczych dedykowanego do zastosowań architektonicznych i szklarniowych" 2019-2023) w konsorcjum z Instytutem Metalurgii Żelaza im. Stanisława Staszica (Gliwice) oraz przedsiębiorstwem D.A. Glass Sp. z o.o. (Rzeszów) realizuje badania zmierzające do dobrania najskuteczniejszej w ograniczaniu wzrostu i rozwoju mikroorganizmów mieszaniny metali. W opracowaniu kompleksowej technologii testom podlega 15 typów metalicznych powłok monowarstwowych napylonych na szkło w technologii magnetronowej z czterech grup katod stopowych: 1). tytanu z miedzią; 2). tytanu z żelazem; 3). stopu miedzi z niklem i cynkiem-tzw. nowego srebra, 4). modyfikowanych mosiądzów i brązu. Skuteczność powłok określana jest w kolejnych etapach (laboratoryjnym fitotronowych i szklarniowych), w których wyłaniane są najefektywniejsze powłoki w stosunku do dziesięciu szczepów bakterii, grzybów i grzybopodobnego Protista (Chromista, Oomycota) należących do odrębnych rodzajów, przy czym badane są powierzchnie szkła, skład mikrobiologiczny powietrza oraz wpływ na stopień porażenia roślin w szklarniach inokulowanych szczepami fitopatogenicznymi. Dobrano mikroorganizmy o ogromnym znaczeniu dla stanu zdrowia roślin i człowieka: fitopatogeniczne: bakteria - Pseudomonas syringae pv. tomato; grzyby: Botrytis cinerea (szara pleśń), Fusarium oxysporum (fuzarioza), Alternaria solani (alternarioza), Cladosporium fulvum (syn. Passalora fulva, brunatna plamistość liści), Oomycota: Phytophthora infestans (zaraza psiankowatych) oraz odpowiedzialne za syndrom chorego budynku (SBS): grzyb Aspergillus fumigatus, bakterie Escherichia coli, Micrococcus luteus, Staphylococcus aureus. Przeżywalność i tempo wzrostu mikroorganizmów określana jest bezpośrednio (mikroskopowo) oraz pośrednio jako jednostki tworzące kolonie (JTK) w hodowlach z prób pobranych z powierzchni szkła metodami odcisków i wymazów oraz z prób powietrza pobranego metodą zasysu za pomocą specjalistycznych próbników: Surface Air Sampler (SAS) Super ISO i pozwalającego na rozróżnienie sześciu wielkości cząstek bioaerozolu Kaskadowego Impaktora Andersena.