Laureatem konkursu OPUS (edycja 24) został dr hab. Maciej Podgórski z Instytutu Nauk Chemicznych UMCS, który otrzymał ponad 1,9 mln zł na realizację projektu badawczego pn. "Opracowanie oraz ocena właściwości podwójnie dynamicznych dentystycznych systemów kompozytowych z wykorzystaniem rodnikowych i anionowych odwracalnych reakcji wymiany i addycji".
Przedmiotem projektu są badania kompozytów dentystycznych pod kątem przedwczesnej utraty integralności mechanicznej materiałów używanych do wypełniania ubytków. Zjawisko to skutkuje koniecznością wykonywania zwiększonej liczby nowych wypełnień, w tym okazjonalnego usuwania zdrowej struktury zęba. Celem projektu jest analiza i charakterystyka materiałów dentystycznych utworzonych z wykorzystaniem wiązań dynamicznych posiadających zdolność likwidacji naprężeń fotopolimeryzacyjnych poprzez wykorzystanie dwóch rodzajów mechanistycznie różnych dynamicznych połączeń kowalencyjnych zlokalizowanych na granicy faz żywica-wypełniacz oraz w samej żywicy. Dzięki zrozumieniu fundamentalnych zależności oraz optymalizacji dynamicznych reakcji odwracalnych w mieszaninach kompozytowych planowane jest uzyskanie materiałów o zwiększonej odporności na zniszczenie oraz wydłużonej żywotności.
Laureatem konkursu SONATA (edycja 18) został dr Piotr Koper z Instytutu Nauk Biologicznych UMCS, który uzyskał niemal 1,4 mln zł na realizację projektu badawczego pt. "Plazmidom bakterii Legionella – znaczenie horyzontalnego transferu genów w ewolucji i wirulencji czynnika etiologicznego legionellozy".
Celem projektu jest odpowiedź na pytanie, w jakim stopniu napędzane przez plazmidy, horyzontalny transfer genów i rekombinacja są odpowiedzialne za zmienność bakterii Legionella, mogącą prowadzić do pojawiania się w populacji szczepów chorobotwórczych. Bakterie należące do rodzaju Legionella to wewnątrzkomórkowe patogeny, które w środowisku naturalnym bytują wewnątrz komórek pierwotniaków wodnych, przede wszystkim wolno żyjących ameb należących do gatunków Acanthamoeba, Naegleria, Echinamoeba i Vermamoeba. Po przedostaniu się do sztucznych systemów dystrybucji wody legionelle mogą stwarzać zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka, wywołując infekcje zbiorczo określane mianem legionelloz. Podobieństwo ameb i makrofagów płucnych sprawia, że bakterie Legionella powodują u ludzi zapalenia płuc i inne infekcje pozapłucne, jak np. gorączkę Pontiac. Z uwagi na brak szczegółowej wiedzy dotyczącej plazmidów występujących w bakteriach Legionella oraz mechanizmów odpowiedzialnych za ich utrzymywanie się w komórce, rozprzestrzenianie w populacji, jak również ich roli w ewolucji bakterii Legionella uzyskane wyniki mogą pozwolić na lepsze prognozowanie i zapobieganie potencjalnym wybuchom epidemii legionellozy w przyszłości.
Pełne wyniki konkursu dostępne są na stronie NCN.
Laureatom serdecznie gratulujemy i życzymy dalszych sukcesów naukowych!
