Dąb szypułkowy

Dąb szypułkowy Quercus robur

Dąb szypułkowy jest okazałym drzewem z rodziny bukowatych.  Występuje w Europie (poza Skandynawią), na Kaukazie i w Azji Zachodniej. Dorasta 38-50 m wysokości. Samotnie rosnące dęby mają szeroką, rozłożystą, nisko osadzoną koronę, a obwód pnia takich dębów może  osiągać 10 m. Kora dębów jest brązowa, na młodych pędach gładka, na starszych i na pniu podłużnie spękana. Liście o krótkim ogonku i blaszce liściowej skórzastej, eliptycznej z charakterystycznymi zaokrąglonymi klapami i uszkami u nasady. Żołędzie dębu szypułkowego, jak sama nazwa wskazuje, wyrastają na gładkich szypułkach 5-12 cm długich (u dębu bezszypułkowego żołędzie znajdują się blisko gałązek bo są osadzone na krótkich szypułkach). Drewno z dębów jest cenionym materiałem stolarskim, jest bardzo twarde i trwałe, zwłaszcza zatopione w bagnach, gdzie może przetrwać setki lat. Kora dębu jest surowcem zielarskim o właściwościach ściągających.

Dąb szypułkowy jest gatunkiem długowiecznym, osobniki dożywają ponad 1000 lat. Najbardziej znanym dębem w Polsce jest Dąb Bartek, którego wiek szacowany jest na 580 lat. Jednak nie jest on najstarszym dębem w naszym kraju, starsze są Dęby Rogalińskie osiągające ponoć 800-850 lat, a na Lubelszczyźnie Dąb Bolko w Hniszowie, jego wiek szacowany jest na 650 lat.  

Zapewne ze względu na okazałe rozmiary i długowieczność w wierzeniach słowiańskich dąb poświęcony był najwyższemu, gromowładnemu bogu – Perunowi. Podobnie  w  kulturach germańskich  kojarzony był z bogiem burzy i pogody Donarem (od donnern ‘grzmieć’), czy Thorem, bogiemburzy i piorunów.