Pracownia Badań nad Instytutem Literackim w Paryżu - aktualności





Z głębokim żalem i smutkiem pracownicy Pracowni Badań nad Instytutem Literackim w Paryżu przyjęli wiadomość o śmierci Wojciecha Sikory - człowieka życzliwego wszystkim, zatroskanego o dziedzictwo „Kultury”,
Przyjaciela i orędownika współpracy.
Niech spoczywa w pokoju.

WOJCIECH SIKORA (ur. 16 kwietnia 1956 r. w Krakowie, zm. 4 sierpnia 2022 r. w Paryżu) – publicysta (ps. Adam Konar), prezes Stowarzyszenia Instytut Literacki (2010-2019) i Fundacji Kultury Paryskiej (2013-2022).

Działacz opozycji demokratycznej w Polsce w latach 70. Współpracownik Studenckiego Komitetu Solidarności, KSS „KOR” i Niezależnego Zrzeszenia Studentów. W latach 1982-1989 działacz organizacji emigracyjnych w Paryżu, m.in. współpracownik paryskiej „Kultury”, Biura Solidarności, „Kontaktu”, RFI i RWE. Przedstawiciel krakowskiego podziemnego pisma „Arka”.

W latach 1983-1989 był europejskim przedstawicielem australijskiej Fundacji POLCUL (Polska Fundacja Kultury), w latach 1987-2002 był sekretarzem Funduszu Pomocy Niezależnej Nauce i Literaturze Polskiej (Fonds d’Aide aux Lettres Polonaises Independantes) i współwłaścicielem Editions Aktis SARL (1989-1995). Dwa razy przyznano mu Nagrodę Przyjaźni i Współpracy „Kultury” (za rok 1992 i 1997). Autor artykułów i "Kroniki francuskiej" na łamach "Kultury".

W Instytucie Literackim pracował od 2000 r. Po śmierci Henryka Giedroycia w 2010 r. został prezesem Stowarzyszenia Instytut Literacki Kultura.
Pełnił tę funkcję do maja 2019 r.

Był odznaczony Krzyżem Kawalerskim (1995), Oficerskim (2008) i Komandorskim (2018) Orderu Odrodzenia Polski oraz w 2018 r. Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości.


24 i 25 stycznia 2022 roku odbędzie się konferencja „Polska publicystyka emigracyjna po 1945 roku. W 10. rocznicę śmierci Leopolda Ungera” organizowana przez Pracownię Badań nad Instytutem Literackim w Paryżu i Instytut Nauk o Komunikacji Społecznej i Mediach UMCS.Prelegenci będą dyskutować na temat dorobku emigracyjnego ze szczególnym uwzględnieniem publicystów paryskiej „Kultury” i w nawiązaniu do paradygmatu dziennikarstwa poważnego.

Dwudniowe spotkanie odbędzie się online za pośrednictwem aplikacji Teams. Dołączyć do spotkania można klikając w link:

https://teams.microsoft.com/l/meetup-join/19%3ameeting_OWI2ZGYwODctYTgzMi00OTNmLTliMzAtODk0Yjg4NmJlMjEx%40thread.v2/0?context=%7b%22Tid%22%3a%2280dbd34a-9b20-490b-ac49-035af103ab2b%22%2c%22Oid%22%3a%22bb81dc6e-2cb2-453b-a1e2-76b179cf3744%22%7d
Tematy wystąpień oraz wydarzenia towarzyszące znajdują się w programie poniżej.




21 października 2020 r. odbyło się spotkanie „Jerzy Giedroyc. W 20. rocznicę śmierci” organizowane przez Pracownię Badań nad Instytutem Literackim w Paryżu UMCS.
Poniżej publikujemy nagranie z wydarzenia zarejestrowane za pomocą aplikacji Microsoft Teams.

Podczas spotkania podsumowano 10 lat działalności Pracowni Badań nad Instytutem Literackim w Paryżu oraz ogłoszono Laureatów Nagrody im. Jerzego Giedroycia.


 

W dniu 21 października br. na Wydziale Politologii i Dziennikarstwa UMCS w Lublinie odbędzie się cykl wydarzeń pt. „Jerzy Giedroyc. W 20 rocznicę śmierci”. Szczegóły znajdują się w programie poniżej.


W dniu 23 października 2019 roku podczas inauguracji roku akademickiego na UMCS,
dr Łukasz Garbal odebrał Nagrodę im. Jerzego Giedroycia.
Publikujemy tekst Jego podziękowań:

Wasza Magnificencjo,

bardzo dziękuję za to zaszczytne wyróżnienie i miłe zaproszenie, z którego oczywiście nie mógłbym nie skorzystać.

To nagroda przede wszystkim dla Jana Józefa Lipskiego i jego wizji Polski samorządnego społeczeństwa, nie poddającego się centralnemu sterowaniu przez jakąkolwiek partię. Polski dla wszystkich. Patriotyzmu nie propagandowego, a rzetelnie badającego swoją historię.

Dla mnie osobiście ta nagroda to także dowód na wartość naukowej dyskusji, możliwej dzięki istnieniu wielu uniwersytetów, jak właśnie w Lublinie, gdzie są dwa na jednej ulicy. Byłem studentem KUL, ale wiele zawdzięczam możliwości spotkań z naukowcami z UMCS. To sąsiedztwo, które daje możliwość wyjrzenia poza swój <mały światek>, jest wielkim plusem Lublina. O to przecież chodzi na uniwersytecie - o spotkanie, poszerzanie świata, a nie zamykanie się w coraz węższych specjalizacjach, bez patrzenia na świat poza sobą. Tym większa, i trudniejsza, rola Uniwersytetu dzisiaj..."


  14 września 2019 r.

Tegorocznym Laureatem Nagrody im. Jerzego Giedroycia został

Łukasz Garbal, za książkę pt. Jan Józef Lipski. Biografia źródłowa, t. 1, 2, Instytut Dokumentacji i Studiów nad Literaturą Polską. Oddział Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie, Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Warszawa 2018. 

Kapituła przyznała także

nagrodę honorową dla Fundacji Ośrodka „Karta”.


 14 września 2018 r.

Tegorocznym Laureatem Nagrody im. Jerzego Giedroycia został

Jerzy Kochanowski za książkę pt. Rewolucja międzypaździernikowa. Polska 1956-1957,
Znak Horyzont, Kraków 2017. 


Uprzejmie informujemy, że Laureatką pierwszej edycji konkursu na najlepsze prace doktorskie i magisterskie związane tematycznie z historią i dorobkiem Instytutu Literackiego w Paryżu została 

Pani Monika Podkówka za pracę pt. „Tropami ‘przygody’ dziennikarskiej Gustawa Herlinga-Grudzińskiego na łamach Tempo Presente”.

Uzasadnienie oraz regulamin konkursu znajdują się na stronie kulturaparyska.com 


 14 września 2017 r. 

Tegoroczną Laureatką Nagrody im. Jerzego Giedroycia została

Joanna Krakowska za książkę pt. PRL. Przedstawienia, Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, Państwowy Instytut Wydawniczy, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2016. 


 70. rocznica wydania pierwszego numeru „Kultury”

Stowarzyszenie Instytut Literacki Kultura, Instytut Książki, Wydział Politologii UMCS i Muzeum Lubelskie w Lublinie zapraszają w dniach 14 i 15 września br. na Jubileusz 70. lecia wydania pierwszego numeru „Kultury” paryskiej. 

Z tej okazji nakładem Instytutu Książki i Stowarzyszenia Instytut Literacki Kultura został wydany album „Kultura” - narodziny pisma. Reprint pierwszego zeszytu „Kultury” uzupełniają teksty opisujące okoliczności powstania miesięcznika oraz jego zawartość autorstwa Marka Żebrowskiego, Pawła Kłoczowskiego i Stanisława Mancewicza. Promocja tomu z udziałem autorów odbędzie się 14 września o godz. 18.00 w Galerii Malarstwa Polskiego XVII–XIX wieku w Muzeum Lubelskim. 

15 września w siedzibie Wydziału Politologii UMCS (sala Rady Wydziału) o godz. 10.00 rozpocznie się spotkanie zatytułowane Fenomen paryskiej „Kultury” z udziałem przyjaciół i współpracowników Instytutu Literackiego. Tego samego dnia o godz. 13.00 nastąpi wręczenie dyplomów Laureatom 5. edycji Stypendium im. Leopolda Ungera. 

W wydarzeniu weźmie udział wielu znamienitych gości, w tym m.in.: Mirosław Chojecki, Józef Gawłowicz, Marek Kornat, Stanisław Mancewicz, Sławomir M. Nowinowski, Wojciech Sikora, Rafał Stobiecki, Marian Turski, dzieci Patrona Stypendium – Monika i Marek Unger, Marek Żebrowski.

Uzupełnieniem Jubileuszu jest prezentacja książki „Kultura” i jej odbiór w Polsce, zredagowanej przez prof. dr hab. Iwonę Hofman, kierownika Pracowni Badań nad Instytutem Literackim w Paryżu.


Konkurs na najlepsze prace doktorskie i magisterskie dotyczące historii
i dorobku Instytutu Literackiego w Paryżu

Stowarzyszenie Instytut Literacki Kultura oraz Fundacja Kultury Paryskiej ogłaszają nabór do pierwszej edycji Konkursu na najlepsze prace doktorskie i magisterskie związane tematycznie z historią i dorobkiem Instytutu Literackiego w Paryżu. Celem Konkursu jest pobudzanie w środowisku naukowym zainteresowania historią działalności Instytutu Literackiego w Paryżu i „Kultury” oraz biografiami i dorobkiem ich założycieli i twórców, w tym przede wszystkim Jerzego Giedroycia.

Prace należy składać w terminie do 1 sierpnia 2017 roku. Decyzja Jury Konkursu
w składzie: Bogumiła Berdychowska, prof. dr hab. Rafał Habielski, Wojciech Sikora, prof. dr hab. Rafał Stobiecki, dr Marek Żebrowski, ogłoszona zostanie nie później, niż do 31 grudnia bieżącego roku.

Na Laureatów czekają następujące nagrody pieniężne:
w kategorii prac magisterskich - 7.000 PLN (brutto), w kategorii rozpraw doktorskich - 10.000 PLN (brutto)

Regulamin Konkursu znajduje się pod linkiem: http://kulturaparyska.com/pl/aktualnosci/1/konkurs


W dniu 14 czerwca 2017 roku w Domu Kultury LSM, odbyło się spotkanie dotyczące 70. rocznicy wydania pierwszego numeru „Kultury” paryskiej. Gościem Ewy Hadrian była prof. dr hab. Iwona Hofman, Dziekan Wydziału Politologii UMCS oraz Kierownik Pracowni Badań nad Instytutem Literackim w Paryżu.
Relacja znajduje się pod linkiem: http://www.domkulturylsm.pl/?p=15723


W dniu 23 lutego 2017 r. w Press Club Brussels Europe w Brukseli odbyło się spotkanie pt. „Unger–Giedroyc. Świat opowiedziany listami”. W dyskusji na temat „rzeczpospolitej epistolarnej” w działalności Jerzego Giedroycia i głównych nurtach publicystycznych oraz osobowości Leopolda Ungera wzięli udział prof. dr hab. Iwona Hofman, Dziekan Wydziału Politologii UMCS oraz Kierownik Pracowni Badań nad Instytutem Literackim w Paryżu, Jarosław Kurski, pierwszy zastępca redaktora naczelnego „Gazety Wyborczej” oraz Jerzy Kuczkiewicz, dziennikarz „Le Soir”. Spotkanie poprowadził Robert Sołtyk, pracownik Komisji Europejskiej, wieloletni korespondent „Gazety Wyborczej” w Paryżu i Brukseli.
Sprawozdanie z uroczystości znajduje się w marcowym numerze "Wiadomości Uniwersyteckich".


W dniu 22 listopada br. w Teatrze Starym w Lublinie odbyła się dyskusja „O sztuce czytania listów” w ramach cyklu spotkań „Bitwa o literaturę”. W roli gościa Grażyny Lutosławskiej wystąpiła prof. dr hab. Iwona Hofman, Dziekan Wydziału Politologii UMCS oraz Kierownik Pracowni Badań nad Instytutem Literackim w Paryżu, która opracowała i opatrzyła wstępem zbiór listów zatytułowany Jerzy Giedroyc – Leopold Unger. Korespondencja 1970–2000. Publikacja ukazała się w listopadzie 2016 roku nakładem Instytutu Książki jako kolejny tom z serii „W kręgu paryskiej Kultury”. Ponadto w spotkaniu wziął udział prof. Jerzy Jarzębski, badacz literatury XX i XXI wieku, autor m.in. opracowania listów Stanisława Lema i Sławomira Mrożka.

TVP UMCS

Całość spotkania można odłuchać na nagraniu udostępnionym przez Teatr Stary w Lublinie.



W dniu 19 maja 2016 roku w siedzibie Stowarzyszenia Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego odbyło się spotkanie pt.: „Leopolda Ungera spacery z KULTURĄ". Uczestniczyli w nim: Monika Unger, Grażyna i Krzysztof Pomianowie, Iwona Hofman, Julita Karkowska, Małgorzata Ptasińska, Seweryn Blumsztajn, Jarosław Kurski, Andrzej St. Kowalczyk, Andrzej Peciak, Mariusz Kubik i inni.
Fot. Archiwum Stowarzyszenia Pracowników RWE


W dniu 25 kwietnia 2016 roku w Pałacu Potockich w Warszawie miały miejsce obchody Jubileuszu 95-lecia profesora Jerzego Pomianowskiego.

Z tej okazji nakładem Wydawnictwa UMCS powstała publikacja pt. „Rosyjski łącznik. Rzecz o Jerzym Pomianowskim” pod redakcją prof. dr hab. Iwony Hofman we współpracy z Sylwią Skotnicką.

Sprawozdanie z uroczystości autorstwa Eweliny Górki znajduje się w załączniku:

 

 


Sprawozdanie z konferencji "Recepcja Kultury w PRL" znajduje się w miesięczniku "Wiadomości Uniwersyteckie":

 

 


 13.10.2015

Konferencja "Recepcja Kultury w PRL"

Kapituła Nagrody im. Jerzego Giedroycia, Wydział Politologii, Klasztor Dominikanów oraz Biblioteka Główna, zapraszają na konferencję „Recepcja Kultury w PRL”, która odbędzie się w dniach 22-23 października br. na Wydziale Politologii UMCS, w Klasztorze Dominikanów oraz w Bibliotece Głównej UMCS.
Celem konferencji jest próba określenia ram oddziaływania miesięcznika w PRL przez połączenie narracji naukowej i świadków epoki. Wydarzenie związane jest w 15. rocznicą śmierci Redaktora oraz 15. edycją Nagrody im. Jerzego Giedroycia, cyklicznie przyznawaną podczas Inauguracji Roku Akademickiego w UMCS.
W ramach konferencji przewidziano wydarzenia towarzyszące, w tym odsłonięcie tablicy poświęconej Jerzemu Giedroyciowi na dziedzińcu Klasztoru Dominikanów oraz otwarcie wystawy „Jerzy Giedroyc i jego dzieło” w Bibliotece Głównej UMCS.

 

 

14.09.2014

Ruszył portal poświęcony Instytutowi Literackiemu i "Kulturze" paryskiej. Wszystkie numery "Kultury", "Zeszytów Historycznych", źródła archiwalne i znakomita baza informacji znajdują się pod adresem: http://kulturaparyska.com/


08.04.2014
Posiedzenie Kapituły Nagrody odbędzie się 24 kwietnia 2014 r. w Instytucie Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego przy ul. Krakowskie Przedmieście 26/28.


29.01.2014
29 stycznia 2014 r. na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej gościł profesor Jarosław Hrycak, ukraiński historyk zajmujący się problematyką narodzin oraz tożsamości państwa ukraińskiego.

Wizyta wiązała się z wręczeniem Nagrody im. Jerzego Giedroycia, ustanowionej przez Senat UMCS w 2000 r. Profesor Hrycak otrzymał ją za książkę pt. „Prorok we własnym kraju. Iwan Franko i jego Ukraina (1856-1886)”.

W uzasadnieniu Kapituła Nagrody podkreśliła, że książka ta łączy gatunki biografii i historii zwykłych ludzi, które składają się na historię narodzin państwa ukraińskiego. Nagroda w opinii J. Hrycaka ma duże znaczenie przez postać Jerzego Giedroycia, który wyznaczał kierunek polskiej polityki wschodniej po 1989 roku: „Nie byłoby Majdanu, gdyby nie Jerzy Giedroyc”.

Następnie na Wydziale Politologii profesor J. Hrycak wygłosił wykład pt. „Jak i po co patrzeć na Ukrainę?”, który zdominowała dyskusja na temat aktualnej sytuacji na Ukrainie.

Fot. Robert Frączek


06.05.2013
Posiedzenie Kapituły Nagrody odbędzie się 28 maja 2013 r. w Instytucie Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego, przy ul. Krakowskie Przedmieście 26/28.


22.11.2012
W dniu 7 listopada 2012 roku w Auli. im. I. Daszyńskiego Wydziału Politologii UMCS odbyło się spotkanie promocyjne książki zatytułowanej „Ukraiński polonofil. Pamięci Bohdana Osadczuka”. Bohdan Osadczuk był ukraińskim publicystą, przyjacielem Polski, orędownikiem pojednania polsko-ukraińskiego, przez lata związanym z paryską „Kulturą”.


Redaktorką księgi pamiątkowej, która ukazała się nakładem Wydawnictwa UMCS w pierwszą rocznicę śmierci Profesora jest prof. zw. dr hab. Iwona Hofman, kierownik Pracowni Badań nad Instytutem Literackim w Paryżu.

Na zbiór składają się 22 teksty poświęcone osobie Profesora lub podejmujące bliską mu tematykę relacji polsko-ukraińskich. Wśród autorów znaleźli się: Bogumiła Berdychowska, Jan Jacek Bruski, Igor Cependa, Krzysztof Czyżewski, Ola Hnatiuk, Grzegorz Hryciuk, Basil Kerski, Jan Kęsik, Marceli Kosman, Paweł Kowal, Andrzej Mencwel, Włodzimierz Mokry, Grzegorz Motyka, Jurko Prochaśko, Maria Przełomiec, Adam Daniel Rotfeld, Wojciech Sikora, Stanisław Stępień, Leszek Szaruga, Marcin Wojciechowski, Taras Wozniak.


W spotkaniu promującym książkę uczestniczyli zacni goście, tacy jak: prof. dr hab. Stanisław Michałowski, prof. dr hab. Ryszard Mojak, Witalij Biły - wicekonsul Konsulatu Generalnego Ukrainy w Lublinie, Stanisław Adamiak - Konsul Honorowy Ukrainy w Chełmie, Małgorzata Błaszczyk-Osik reprezentująca Urząd Marszałkowski, o. Tomasz Dostatni, Andrzej Peciak, Zbigniew Piłat i inni. Głównym punktem spotkania były wspomnienia o Bohdanie Osadczuku, którymi podzielili się: Bogumiła Berdychowska, Wojciech Sikora, Andrzej Mencwel i Henryk Wujec.



17.05.2012
Staraniem Stowarzyszenia Instytut Literacki Kultura pawilon, w którym mieściły się dawniej głównie magazyny i pokoje gościnne został całkowicie przebudowany. Powstały w nim nowoczesne pomieszczenia archiwalne (ponad 400 metrów półek), czytelnia, pracownia reprograficzna i odnowione pokoje gościnne. Kolekcja Instytutu Literackiego jest aktualnie inwentaryzowana, powstaje baza danych.

Prace prowadzone są w ramach wspólnego projektu Instytutu z Biblioteką Narodową i Naczelną Dyrekcją Archiwów Państwowych, finansowanego przez MKiDN.




23.04.2012
Obecnie trwają prace remontowe i archiwizacyjne w domu „Kultury“ w Maisons-Laffitte, które są możliwe dzięki wsparciu Biblioteki Narodowej.






23.04.2012
W październiku 2012 roku ukaże się księga pamiątkowa dla uczczenia pamięci Prof. Bohdana Osadczuka. Prace redakcyjne nad książką koordynuje prof. dr hab. Iwona Hofman - Kierownik Pracowni Badań nad Instytutem Literackim w Paryżu.

23.04.2012
Posiedzenie Kapituły odbędzie się 29 maja 2012 roku.