XXXI Szkoła Dydaktyki Matematyki – fotorelacja z drugiego dnia

15 września miał miejsce drugi dzień XXXI Szkoły Dydaktyki Matematyki. Konferencja organizowana jest przez Wydział Matematyki, Fizyki i Informatyki przy współpracy z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Lubelskim Samorządowym Centrum Doskonalenia Nauczycieli.

Drugi dzień konferencji rozpoczął się od wykładu plenarnego PhDr. Jany Slezákovej (Uniwersytet Karola w Pradze) pt. Supporting the integration of mathematical, reading and language literacy in primary school pupils . W swoim wystąpieniu PhDr Slezáková opowiedziała o sposobach na promowanie integracji umiejętności matematycznych, czytelniczych i językowych   wśród uczniów szkół podstawowych. W ramach odczytu zaprojektowała funkcjonalną koncepcję powiązania powyższych umiejętności w szkole podstawowej poprzez pracę z zadaniami tekstowymi, aby pomóc uczniom w rozwiązywaniu problemów tekstowych.  

Po krótkiej przerwie nastąpiła sesja referatowa:  

  • prof. dr hab. Ryszard J. Pawlak (Uniwersytet Łódzki) wystąpił w z referatem pt. O przekraczaniu barier w matematyce. Przez przekraczanie barier rozumiane jest przekraczanie dotychczasowych granic osiągnięć człowieka (ucznia, studenta, naukowca). Pracując nad problemami (zadaniami) matematycznymi bardzo często dydaktyk musi pokonywać bariery. W swoim referacie prelegent ograniczył się do konkretnych barier: widzenie w geometrii („widzieć znaczy potrafić, wiedzieć, …”), myślenie matematyczne, stawianie pytań typu „dlaczego?”. Główna idea referatu polegała na wskazaniu sposobów pracy z uczniami (studentami) pozwalającymi przekroczyć te bariery. Punktem wyjścia do każdych z tych rozważań było wskazanie dlaczego elementy te uważane są za bariery.   


  • dr hab. Mirosława Sajka prof. UP (Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie) i dr Lidia Zaręba (Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie) przedstawiły referat pt. O koncepcji nauczania liczb ujemnych i wyrażeń algebraicznych z zastosowaniem modeli konkretnych. W referacie prelegentki zaproponowały podejście do realizacji wskazanych zagadnień w oparciu o idee konstruktywistyczne, w szczególności wykorzystując specjalnie opracowane modele konkretne. Przybliżyły istotę algebraicznego podejścia do nauczania liczb ujemnych odwołując się do wypracowanych serii lekcji na ten temat oraz przedstawiły analogiczny sposób nauczania wyrażeń algebraicznych. Zaprezentowały również wstępne wyniki badań na temat skuteczności opracowanych koncepcji lekcji przeprowadzonych w Polsce i Słowacji. Zarówno modele konkretne, jak i koncepcja nauczania liczb ujemnych i wyrażeń algebraicznych oraz jej weryfikacja zostały przygotowane, przeprowadzone i opracowane w ramach międzynarodowego projektu A MMA (Algeb raic Approach To wardsSh aping ,,Minus” in School Mathem atics ).  


  • dr Barbara Barańska (Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie), dr Małgorzata Zambrowska (Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie) i   dr hab. Anna Katarzyna Żeromska (Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie) zaprezentowały wystąpienie pt. Kompetencje merytoryczne studentów kwalifikacyjnych studiów podyplomowych z matematyki – raport z badań. W referacie prelegentki przedstawiły wyniki testu przeprowadzonego wśród studentów studiów podyplomowych kwalifikujących do nauczania matematyki jako drugiego przedmiotu. Test „Sprawdź się!” miał na celu diagnozę luk kompetencyjnych badanych studentów w obszarze zagadnień ujętych w podstawie programowej z matematyki realizowanej w szkole ponadpodstawowej w zakresie podstawowym. Po zakończeniu testu każdy z uczestników badania otrzymał informację zwrotną o uzyskanym wyniku, a także mógł zobaczyć, w których zadaniach udzielił błędnej odpowiedzi. Wyniki przeprowadzonego przez mówczynie badania pozwalają sformułować pewne zalecenia dotyczące kształcenia nauczycieli matematyki na studiach podyplomowych.   


  • lic. Katarzyna Seweryn (Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie) odczytała referat pt. O kolejności wykonywania działań arytmetycznych. Referat powstał na podstawie pracy licencjackiej pt. „O kolejności wykonywania działań arytmetycznych”, w której poruszone są kwestie dotyczące kolejności wykonywania działań i różnych problemów dydaktycznych z nią związanych. Podczas referatu omówione zosta ły ciekawe przykłady, które pokazują, że reguły kolejności wykonywania działań to nie jest nakaz, który trzeba zawsze stosować. Poruszone zostały też kwestie dotyczące formułowania reguł kolejności wykonywania działań przez autorów różnych podręczników dla szkoły podstawowej. Pokazane zost ały także wyniki dwóch badań empirycznych – jedne przeprowadzone wśród uczniów, drugie przeprowadzone wśród nauczycieli matematyki – wraz z najważniejszymi wnioskami.  


  • mgr Katarzyna Zdeb (Międzynarodowa Szkoła Podstawowa Paderewski w Lublinie) oraz dr Eliza Jackowska-Boryc (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie) wystąpiły z referatem pt. Zastosowanie Sketchnotingu w procesie uczenia się matematyki uczniów szkoły podstawowejMnemotechniki to techniki i narzędzia ułatwiające zapamiętywanie informacji. Zastosowanie różnych metod neurodydaktycznych pozwala na szybsze opanowanie informacji oraz ich bardziej efektywne wykorzystanie. Często nauczyciele wykorzystują różne rodzaje mnemotechnik aby ułatwić swoim uczniom lepsze zapamiętanie często trudnych dla nich pojęć. Podczas referatu została przedstawiona metoda sketchnotingu , która jest z powodzeniem wykorzystywana przez mówczynie na lekcjach matematyki w szkole podstawowej. Ponadto zaprezentowano wykonane samodzielnie narzędzia mnemotechniczne ułatwiające uczniom przyswajanie wiedzy. 


  • dr hab. Edyta Juskowiak , prof. UAM (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu) przedstawiła referat pt. Współczesna interpretacja „koncepcji rusztowania” w procesie nauczania-uczenia się matematyki: wspieranie rozwoju umiejętności i samodzielności uczniów. Współczesna edukacja matematyczna stawia przed nauczycielami wyzwania związane z organizowaniem aktywnego i efektywnego procesu uczenia się i nauczania. Efekt ten może być osiągnięty poprzez włączenie koncepcji rusztowania, czyli zapewniania wsparcia w osiąganiu przez uczniów zaplanowanych celów edukacyjnych. Teoria ta opracowana została przez psychologów i badaczy Davida Wooda i Jerome Brunera, na fundamencie „strefy najbliższego rozwoju” Lwa Wygotskiego . W trakcie referatu została podjęta próba przedstawienia współczesnej interpretacji koncepcji rusztowania w procesie nauczania-uczenia się matematyki. Omówione zosta ły różne strategie i techniki, które nauczyciele mogą zastosować, aby skutecznie wspierać rozwój takich umiejętności jak analiza, refleksja, rozumienie pojęć matematycznych czy w końcu myślenie krytyczne i twórcze. Dyskusja potoczyła się w oparciu o wyniki badań naukowych oraz własne doświadczenia praktyczne mówczyni, które mogą posłużyć do potwierdzenia skuteczności tej koncepcji. 


  • dr Tomasz Szwed (Akademia Nauk Stosowanych w Raciborzu) zaprezentował referat pt. Matematyka z charakterem – raport z badań. We wrześniu 2022 i marcu 2023 przeprowadził sondaż diagnostyczny w dziesięciu liceach ogólnokształcących pogranicza śląsko-opolskiego (N=836). Celem przeprowadzonych badań eksploracyjnych było zdobycie wiedzy na temat zwyczajów uczenia się uczniów matematyki w okresie poprzedzającym egzamin maturalny z matematyki. Egzamin ten był podsumowaniem efektów kształcenia matematycznego pierwszego rocznika uczniów kończących ośmioklasową szkołę podstawową. W trakcie wykładu zostały zaprezentowane wyniki badań. Prelegent pokazał metody uczenia się uczniów, przeszkody w uczeniu się oraz to w uczeniu się pomaga. Podjął również próbę znalezienia zależności pomiędzy charakterem i osobowością uczniów a ich umiejętnościami matematycznymi.


  • dr Elżbieta Mrożek (Uniwersytet Gdański) wystąpiła z referatem pt. „Odkrywaj – analizuj – Ćwicz”, czyli o roli odkrywania w nauczaniu matematyki. Podczas referatu przedstawiona została istota takich aktywności, które sprzyjają odkrywaniu własności, budowaniu definicji, wyciąganiu wniosków. Zostaną także pokazane przykłady dobrych praktyk, w których „tworzenie” matematyki przez ucznia jest kluczowe oraz przykłady rozwiązań, które mogą być wykorzystywane w nauczaniu matematyki na poziomie szkoły podstawowej.   


  • dr Eliza Jackowska-Boryc (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie) oraz mgr Katarzyna Siuzdak (Międzynarodowe Liceum Paderewski w Lublinie) przedstawiły referat pt. Znaczenie automatycznej informacji zwrotnej we wzroście jakości wiedzy uczniów na przykładzie aplikacji learningapps. Informacja zwrotna jest jednym z filarów oceniania kształtującego. Dzięki niej zarówno uczniowie, jak i nauczyciele uzyskują informacje pozwalające ukierunkować ich dalszą pracę. Chcąc przekazać uczniowi dobrą informację zwrotną nauczyciel powinien podkreślić, co uczeń zrobił dobrze, co wymaga poprawy, podać wskazówki dotyczące poprawy błędów oraz wskazać kierunki dalszej pracy. Aplikacja LearningApps jest serwisem internetowym, gdzie nauczyciele mogą tworzyć zadania wraz z informacją zwrotną, która automatycznie wyświetla się uczniom po rozwiązaniu zadania. Przedstawione w ramach wystąpienia badanie opisuje porównanie jakości wiedzy uczniów, którzy otrzymywali automatyczną informację zwrotną, a tymi, którzy otrzymali jedynie ocenę sumującą z danych treści.  

Po południu odbyły się cztery warsztaty: 

  • Mirosława Sajka, Lidia Zaręba - Żetony w nauczaniu liczb ujemnych i wyrażeń algebraicznych (warsztat odbył się w dwóch turach). Podczas warsztatów uczestnicy spojrzeli oczami uczniów na liczby ujemne i wyrażenia algebraiczne na podstawie zabawy z wykorzystaniem specjalnie zaprojektowanych żetonów.  


  • Wydawnictwo AksjomatMatematyczne myślenie w tabliczce mnożenia.   


  • Wydawnictwo AksjomatTechnologie w nauczaniu szkolnej matematyki.  

Drugiego dnia XXXI Szkoły Dydaktyki można było zapoznać się też z ofertą wydawnictw naukowych i dydaktycznych oraz podziwiać prace artystyczne nagrodzone w konkursie "Matematyka w obiektywie. Celem konkursu było budowanie wspólnej płaszczyzny pomiędzy matematyką a sztuką fotografii, wspomaganie edukacji matematycznej, myślenia matematycznego, popularyzowanie wiedzy i kultury matematycznej. Wystawa, którą przygotowano w tym roku dla uczestników Szkoły Dydaktyki Matematyki zawiera wybrane metafory wizualne wybrane spośród finałowych prac 13-lecia konkursu.

XXXI Szkoła Dydaktyki Matematyki potrwa do soboty, 16 września 2023.   


W relacji zostały wykorzystane fragmenty abstraktów wystąpień, napisanych przez uczestniczki oraz uczestników XXXI Szkoły Dydaktyki Matematyki.

    Aktualności

    Autor
    Marta Kostrzewa
    Data dodania
    15 września 2023