Instytut Językoznawstwa i Literaturoznawstwa

Sposób myślenia o pracy podlega w Polsce, zwłaszcza w ostatnich czasach, gwałtownym przemianom. W kulturze polskiej pojęcie to było przez długi czas ważnym wyznacznikiem porządku społecznego i wchodziło do obowiązującego kanonu wartości. Jednakże w efekcie dokonanej transformacji ustrojowej, przejścia od socjalizmu do neokapitalizmu w jego najbardziej liberalnej wersji generującej bezrobocie, dla jednych praca stała się nieosiągalnym przywilejem, dla innych – towarem na sprzedaż, źródłem frustracji, nawet przedmiotem wyzysku.

W dzisiejszej Polsce problem pracy angażuje różne podmioty: pracodawców, reprezentujące pracobiorców związki zawodowe, organa samorządowe i państwowe. Ich stosunek do problemu pracy jest jednak silnie zróżnicowany, wyznaczany przez czynniki takie, jak interes własny, rachunek zysków i kosztów, nakładów i korzyści, poczucie odpowiedzialności za społeczny ład i zrównoważony rozwój, za spokój społeczny.

Pojęcie pracy jest uwikłane w dialektyczne przeciwieństwa: pracodawcy i pracobiorcy, towaru rynkowego i wartości ludzkiej, reprodukcji i twórczości, posłuszeństwa i wolnego wyboru, tego, co prywatne i tego, co ma walor społeczny. Chcemy w gronie interdyscyplinarnym spojrzeć na pracę jako fenomenem ludzki, z perspektywy człowieka i obywatela i szukać zespołowo odpowiedzi na następujące pytania:

• Czym jest praca dla pracodawców i pracobiorców jako różnych podmiotów zaangażowanych w proces pracy? Jakie wartości wiążą z pracą pracownicy, jakie pracodawcy? Jaką rolę mają dziś do odegrania związki zawodowe? Jaką rolę
• w rozwiązywaniu problemów pracy odgrywa państwo?
• Jakie zagrożenia stwarza problem bezrobocia? Jak się ma praca do różnych form bytowania poza pracą, bez pracy; do zabawy i odpoczynku?
• Czym dzisiaj jest / powinna być PRACA LUDZKA? Jakie wartości zapewniają jej wymiar „ludzki”?
• W jaki sposób o pracy mówi się w tekstach literackich? Czy najnowsza literatura dała impuls do nowego spojrzenia na pracę? Czy praca jest wyzwoleniem aktywności, afirmacji „ja” czy przekleństwem? Jak diagnozuje niebezpieczeństwa związane z nowymi formami pracy?
• Jaką narrację o pracy i robocie, zarobkowaniu i bezrobociu utrwala polszczyzna ogólna i ludowa? W sieci jakich wartości pozostaje praca? Jakie są relacje między nimi?
• Jakie spojrzenie na pracę obecne jest w polskim dyskursie publicznym, w programach partii i związków zawodowych?
• Co zostało z etosu pracy wypracowywanego w latach osiemdziesiątych, w czasach pierwszej „Solidarności”? Co zostało z refleksji papieża Jana Pawła II i ks. Józefa Tischnera?

Zaproszenie kierujemy do wszystkich, którzy dostrzegają paradoksy współczesnej pracy i zechcą uczestniczyć w stworzeniu diagnozy nie tylko sytuacji na tzw. rynku pracy, ale też negocjowania jej kulturowego sensu. Liczymy na udział w konferencji osób, które problem pracy ludzkiej mogą ująć z różnych perspektyw: humanistycznej, filozoficznej, prawnej, medycznej, ekonomicznej itd.

Pewne działania z naszej strony już zostały podjęte. Postanowiliśmy mianowicie poprzedzić właściwą konferencję serią spotkań przygotowawczych z udziałem specjalistów z różnych dyscyplin naukowych.

Pierwsze spotkanie w IFP UMCS odbyło się 30 marca 2015 r.. Referat pt. "Praca oczami etyka. Perspektywa personalistyczna" wygłosił ks. prof. Andrzej Szostek, kierownik Katedry Etyki KUL, b. rektor tej uczelni (tekst ukazał się już drukiem w 27. tomie „Etnolingwistyki”).
Spotkanie drugie miało miejsce 14 grudnia 2015 roku. Referat pt. "Czy praca jest towarem? Spojrzenie prawnika" wygłosiła prof. Teresy Liszcz - kierownik Zakładu Pracy z Wydziału Prawa i Administracji UMCS.

Spotkanie trzecie przewidziane jest 13 maja 2016 r. w Krakowie, w ramach posiedzeń Wydziału Filologicznego PAU, referat wygłosi dr. hab. Arkadiusz Bagłajewski (dyrektor Instytutu Filologii Polskiej UMCS) pt. "Praca ludzka w literaturze najnowszej".

Przewidujemy opłatę konferencyjną w wysokości 350 zł (szczegóły dotyczące numeru konta i ostatecznej wysokości opłaty zostaną przesłane w terminie późniejszym; opłata obejmuje koszty materiałów konferencyjnych, publikacji i uroczystej kolacji). Służymy pomocą w rezerwacji miejsc noclegowych w hotelach lubelskich.

Wypełniony formularz prosimy przesłać wraz ze streszczeniem referatu (do 1000 znaków) do 5 maja 2016 r. na adres pracaludzka@gmail.com.