Przesłankami do podjęcia badań jest brak kompleksowej wiedzy o ruchach masowych, o ich uwarunkowaniach, intensywności oraz momentach intensyfikacji na Wyżynie Lubelskiej. Są to procesy na pewno w mniejszym stopniu kształtujące i modyfikujące współczesną rzeźbę Wyżyny Lubelskiej, niż te same procesy w Karpatach i Pogórzu, ale nie jest znana ich skala. Nie jest też rozpoznany mechanizm deformacji oraz wpływ czynników aktywnych i biernych na ich inicjację i propagację. Obecne badania w dużej mierze ruchów masowych opierają się na rejestracji osuwisk bez pogłębionej analizy dotyczącej dynamiki procesu, charakteru samego procesu w zależności od rodzaju i intensywności czynników zewnętrznych. W ciągu ostatnich lat wzrosło zainteresowanie osuwiskami, co wiąże się przede wszystkim z powstawaniem i uruchomieniem osuwisk po powodzi w 1997 roku oraz po wydarzeniach z 2010 roku. Według danych SOPO (System Ochrony Przeciwosuwiskowej), około 50% osuwisk karpackich to osuwiska ziemne i zwietrzelinowe. Jednym z najważniejszych zadań jest obecnie określenie wysokości progów opadowych wywołujących powstawanie nowych oraz uruchomienie starych osuwisk. Obszarem badań w podjętym projekcie będzie zachodnia część lessowego Płaskowyżu Nałęczowskiego, okolice Kazimierza Dolnego oraz Zbędowic. Pod względem badań ruchów masowych obszar ten stanowi „białą plamę”, z pojawiającymi się co jakiś czas pojedynczymi publikacjami na ich temat, jednak o dużym potencjale osuwiskowym tego obszaru świadczą dane SOPO oraz mapy podatności osuwiskowej. Do określenia wielkości opadów progowych zostanie wykorzystana metoda analizy zjawisk fizycznych w profilu stoku osuwiskowego po opadach. Uwzględnia ona cechy danego stoku, jego charakterystykę retencyjną, przepływu i gromadzenia wody w pokrywach stokowych, zmianę siły naprężeń panujących w profilu stoku, spadek oporów tarcia oraz właściwości fizyczne materiału budującego dany stok. Określony zostanie niezbędny czas reakcji gruntu na czynniki zewnętrzne (np. opad, pokrycie terenu), a także skali oddziaływania różnych czynników na zmniejszanie się współczynnika bezpieczeństwa. Wynikiem obliczeń ma być otrzymanie zależności pomiędzy sumą opadu a jego czasem trwania, będąc podstawą do oceny ryzyka wystąpienia zagrożenia osuwiskowego. Literatura:
|
