Skąd pomysł stworzenia modelu 3D kampusu UMCS?

UMCS jest ważną częścią mojego życia, spędziłam tutaj miłe chwile, ucząc się i rozwijając. Z mojego zainteresowania grami komputerowymi, przywiązania do Uczelni i świadomości wartości, jaką mają zabytki w naszej kulturze, narodził się pomysł stworzenia modelu 3D kampusu UMCS. Kampus naszej Uczelni jest jednym z niepowtarzalnych założeń urbanistycznych i architektonicznych w Polsce, porównać go można do osiedla Hansenów w Lublinie. Budynki są odzwierciedleniem swoich czasów, znajdują się tutaj reprezentanci takich stylów jak: modernizm (Wydział Chemii oraz Biblioteka Główna), socrealizm (Wydział Matematyki, Fizyki i Informatyki), postmodernizm (Wydział Filologiczny) i obiekty współczesne (Rektorat). Pomyślałam, że wspaniale byłoby zachować to w formie modeli 3D. W ten oto sposób powstała moja praca magisterska, której napisanie było dla mnie ogromnym wysiłkiem, ale jednocześnie dało mi wielką satysfakcją.

W jakim celu jest wykorzystywane modelowanie 3D?

Modelowanie 3D nie jest zjawiskiem nowym, bardzo się rozwinęło dzięki nowym technologiom, takim jak: skaning laserowy, fotogrametria, czy chociażby możliwościom dronów. Modelowanie można kojarzyć z grami komputerowymi i wizualizacjami architektonicznymi, jednak nie jest to ich jedyne zastosowanie. Obecnie panuje trend archiwizacji dziedzictwa kulturowego poprzez jego wirtualizację. Stało się to kluczowym działaniem w skali międzynarodowej. Opracowywane przedmioty mogą być udostępniane szerszemu gronu zainteresowanych w Internecie w postaci wirtualnych spacerów, wirtualnych muzeów czy po prostu jako modele 3D pozwalające swobodnie zobaczyć przedmiot. Wszystko to możliwe jest do udostępnienia nawet na telefonach komórkowych, jako przykład może posłużyć model 3D kościoła farnego w Lublinie, dostępny w aplikacji Turystyczny Lublin. Innym sposobem wykorzystania tego typu modelowania jest archiwizacja zabytków. Poprzez tworzenie modeli możliwe jest zachowanie ich kształtu, elementów architektonicznych. Przyszłe pokolenia będą mogły zobaczyć, jak wyglądał dany obiekt wiele lat temu, bez konieczności badań archeologicznych.

Przykładem wykorzystania modelu 3D do odtworzenia części zabytkowego obiektu jest katedra Notre Dame w Paryżu, której dach uległ spaleniu. Zastosowano tutaj model 3D z gry Assassin’s Creed oraz model ze skaningu laserowego wykonany przez historyka Andrew Tallona.

Postęp w modelowaniu uważam za wielkie osiągnięcie dla współczesnego świata. W swojej pracy magisterskiej Model 3D kampusu UMCS jako przykład wykorzystania zjawiska trójwymiaryzacji opisałam również użycie modeli 3D w kulturze, ochronie zabytków i konserwatorstwie, administracji i informacji publicznej oraz w sferze prywatnej. Mój projekt z jednej strony może być wykorzystany do celów archiwizacji, a z drugiej jako forma promocji UMCS.

Jakie były etapy tworzenia modelu 3D kampusu UMCS?

Prace rozpoczęłam od pobrania numerycznego modelu terenu, ortofotomapy oraz zestawienia budynków, czyli danych z Geoportalu Krajowego. Kolejnym krokiem był import tych danych do QGIS w celu obróbki, aby móc pracować na tych plikach w programie Blender. Zaimportowane dane z programu QGIS posłużyły mi do zdefiniowania wymiarów, pozycji budynków w przestrzeni i skali. Tak naprawdę modelowanie budynków było dosyć schematyczne. Na podstawie zdjęć, które wykonałam, modelowałam w programie Blender fragmentami i nakładałam na nie kolory poglądowe, jeszcze bez tekstur. Gdy model był już gotowy, teksturowałam główne elementy budynków, takie jak ściany i detale elewacji, wykorzystując wbudowane narzędzia wymienionego programu. Do teksturowania okien i drzwi użyłam dodatkowo programu Adobe Substance 3D Painter, w którym stworzyłam odpowiedniki 2D (jako bitmapy) wymodelowanych wcześniej osobno okien i drzwi. Miało to na celu zmniejszenie wagi plików i zaoszczędzenie poligonów (wielokątów, z których składa się model). Okna i drzwi nie musiały być 3D, ale miały sprawiać takie wrażenie. Każdy budynek modelowałam w osobnym pliku.

Po wykonaniu modeli przystąpiłam do tworzenia zagospodarowania terenu w programie Blender. Wykorzystując dane z Geoportalu Krajowego (ortofotomapę), na ich podstawie stworzyłam model 3D placu Marii Curie Skłodowskiej wraz z ulicami i chodnikami. Korzystając z nałożonej na model terenu ortofotomapy, wyznaczyłam poszczególne części składowe zagospodarowania, modelowałam je podobnie jak budynki. Wszystkie stworzone modele zostały połączone w programie Unity. Dodatkowo dzięki otwartym zasobom tego programu dodałam elementy zagospodarowania typu: drzewa, trawa i tekstury jako zasoby na licencji Creative Commons. W programie Unity po uszczegółowieniu całości terenu można było poruszać się po kampusie UMCS właśnie w formie wirtualnego spaceru. Co finalnie na potrzeby obrony pracy magisterskiej nagrałam.

Rozmawiała Katarzyna Kuć-Czajkowska

Projekt powstał w ramach seminarium dr hab. Katarzyny Kuć-Czajkowskiej z Katedry Administracji Publicznej UMCS, przy konsultacji z mgr. Wojciechem Miedziochą z Katedry Informacji i Kultury Cyfrowej UMCS.