Badania makroskopowe materiałów ceramicznych i krzemiennych ze stanowiska 1 w Dubecznie

Ukończono badania makroskopowe materiałów ceramicznych i krzemiennych ukierunkowanych na określenie specyfiki technologii i morfologii naczyń społeczności KPL i kultury trzcinieckiej na stanowisku 1 w Dubecznie.

fot. Grzegorz Zabłocki

W świetle tych prac rysuje się stosunkowo małe zróżnicowanie technologiczne ceramiki neolitycznej. Wnioski te korespondują z wynikami analizy laboratoryjnej. Pod względem morfologii i zdobnictwa ceramika z Dubeczna reprezentuje cechy charakterystyczne głównie dla klasycznej fazy kultury pucharów lejkowatych. Zwraca uwagę – nie spotykana dotąd na innych stanowiskach tej kultury – wyjątkowo liczna obecność miniaturowych naczyń, powielających kształtem powszechnie występujące formy znormalizowanych metrycznie mis, amfor, garnków i pucharów, a także glinianych modeli toporków.

Materiały ceramiczne kultury trzcinieckiej cechuje surowość stylistyczna, przejawiająca się w konsekwentnym replikowaniu klasycznych wzorców – podstawowej formy garnka esowatego, misy profilowanej i misy półkulistej. Natomiast dostrzegalne są rozbieżności technologiczne pomiędzy wielkogabarytowymi naczyniami (zasobnikami) a pozostałymi egzemplarzami.

Ukończono analizę laboratoryjną wybranych próbek ceramiki neolitycznej i z epoki brązu. Wykonała ją dr Anna Rauba-Bukowska. Jej wyniki pokazują że ludność kultury pucharów lejkowatych używała dość konsekwentnie do produkcji masy ceramicznej iłów pylastych, do których dodawano szamotu oraz piasku. Ta jednolita praktyka odnosiła się do produkcji wszystkich przebadanych laboratoryjnie próbek. Widoczne są jedynie nieznaczne różnice w proporcjach stosowania tych składników do poszczególnych typów naczyń.

W odmienny sposób przygotowywano masy ceramiczne w kulturze trzcinieckiej. Dominującą domieszką były tu fragmenty skał magmowych, w niektórych próbkach stwierdzono również piasek. Zauważono, że surowiec wyjściowy do produkcji dużych garnków zawierał oprócz iłów pylastych domieszkę większych okruchów skał magmowych.

Obserwacje tekstur i struktur mas ceramicznych pokazują, że masy ceramiczne były gruboziarniste, dobrze lub średnio zmieszane i wypalone w warunkach od redukcyjnych do utleniających w temperaturach ok. 700-800oC.

    Aktualności

    Autor
    Jacek Jeremicz
    Data dodania
    2 stycznia 2019