Fragment okładki do sztuki ludowej J.S. Pobratymca Wróżby na świętego Jędrzeja... Źródło: polona.pl
Już za kilka dni andrzejki, czyli wieczór wróżb matrymonialnych. Dawniej na wsi polskiej we wróżbach tych ważną rolę odgrywały zwierzęta, a zwłaszcza pies, gąsior i indyk. Potwierdzają to liczne zapisy (z różnych regionów Polski), które zebraliśmy w kartotece naszego Słownika stereotypów i symboli ludowych na potrzeby tomu Zwierzęta, opracowywanego obecnie w ramach grantu NPRH.
Poniżej przywołujemy zapisy kilka autentycznych relacji potocznych o przygotowywaniu przez dziewczęta w wigilię św. Andrzeja specjalnych placków – zwanych m.in. kukiełkami – dla psa, gąsiora lub koguta. Relacje te pochodzą z Taśmoteki Nagrań (TN) Pracowni Etnolingwistycznej im. Jerzego Bartmińskiego, czyli miejsca, gdzie opracowywany jest nasz słownik. Zostały opublikowane w książce Dlaczego wąż nie ma nóg? Zwierzeta w ludowych przekazach ustnych autorstwa Jerzego Bartmińskiego, Olgi Kielak i Stanisławy Niebrzegowskiej-Bartmińskiej (Lublin 2015).
Może na nadchodzący wieczór andrzejkowy warto coś upiec i sprawdzić, czy te ludowe wróżby się sprawdzają? Zachęcamy wszystkie panny do wspólnej zabawy!
