Nauka na UMCS

„Dlaczego lód jest śliski? I tak, choć może się to wydawać naprawdę absurdalnym pytaniem, fakt, że lód jest śliski, jest zagadnieniem, które dręczy świat nauki od ponad dwóch stuleci. (…) Jeśli jest to spowodowane warstwą wody powierzchniowej, jak może się wydawać, to dlaczego ona się tworzy? Jak to możliwe, że istnieje ona w temperaturze poniżej temperatury topnienia? Jak długo może "przetrwać" stopiona? Gdzie jest granica odróżniająca topnienie jedynie cienkiej warstwy od wielu warstw lub nawet całego bloku lodu?”

Tak rozpoczyna się artykuł w hiszpańskiej edycji czasopisma „National Geographic” pt. „Que el hielo resbala es un hecho, pero ¿sabes por qué?” („Faktem jest, że lód jest śliski, ale czy wiesz, dlaczego?”, przyp. tłum.). Autorka artykułu – red. Noelia Freire przytacza w nim fakty z publikacji naukowej w czasopiśmie „Proceedings of the National Academy of Sciences” – napisanej przez naukowców Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie – dr. Łukasza Barana i dr. hab. Wojciecha Rżysko prof. UMCS we współpracy z madrycką grupą badawczą.

Artykuł „National Geographic” przekrojowo prezentuje, jak poszukiwanie odpowiedzi na każde z postawionych we wstępie pytań rozpoczęło czas długich rozważań w historii nauk ścisłych, w którym wielu naukowców w różnych częściach świata formułowało swoje hipotezy na temat przyczyny śliskości lodu.

W grudniu 2022 roku dr Łukasz Baran i dr hab. Wojciech Rżysko prof. UMCS z Katedry Chemii Teoretycznej, we współpracy z madrycką grupą badawczą prof. Luisa G. MacDowella Universidad Complutense de Madrid i Universidad Autónoma de Madrid w Hiszpanii, opublikowali artykuł pt. „Ice friction at the nanoscale” („Mechanizm tarcia lodu w nanoskali”, przyp. tłum.) w czasopiśmie „PNAS” – „Proceedings of the National Academy of Sciences”.

Przeprowadzone symulacje dotyczące lodu, które zostały opisane w artykule „Ice friction at the nanoscale”,  pozwoliły wykazać, że trzy główne hipotezy naukowe, które były dotychczas postrzegane jako sporne, rzeczywiście są wzajemnie kompatybilne i działają jednocześnie: głównym kluczem do śliskiej natury lodu jest zjawisko topnienia powierzchni zaproponowane przez Michaela Faradaya; topnienie pod wpływem ciśnienia, przypominające hipotezę Jamesa Thomsona oraz topnienie pod wpływem tarcia zaproponowane przez Philipa Bowdena.

Serdecznie gratulujemy sukcesu dr. hab. Wojciechowi Rżysko prof. UMCS. i dr. Łukaszowi Baranowi.
wczej kierowanej przez prof. Luisa G. MacDowella, również zyskiwały zainteresowanie mediów popularnonaukowych.

Zachęcamy do zapoznania się z wymienionymi artykułami:

• Łukasz Baran, Pablo Llombart, Wojciech Rżysko i Luis G. MacDowell, Proc. Nat. Acad. Sci. 119 (49) e2209545119 (2022) 

• Noelia Freire „Que el hielo resbala es un hecho, pero ¿sabes por qué?” National Geographic
  

źr. grafiki: publikacja online National Geographic España

źródło: Wydział Chemii UMCS