Prof. dr hab. profesor zwyczajny Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, absolwentka filozofii i filologii polskiej. Od 1980 roku pracownik naukowo-dydaktyczny w Zakładzie Etyki i Estetyki, w Zakładzie Estetyki, obecnie kieruje Katedrą Estetyki i Filozofii Kultury. Zajmuje się: filozofią sztuki nowoczesnej, historią estetyki polskiej XX wieku problematyką estetyzacji rzeczywistości, w tym szczególnie zagadnieniem estetyzacji przeszłości i kateogorią doświadczenia estetycznego. Przez wiele lat promowała i rozwijała koncepcję „estetyki otwartej” M.Wallisa. W rozprawie habilitacyjnej wprowadziła pojęcie ariergardy do refleksji nad sztuką XX wieku. Za ważne we współczesnej estetyce uważa dostosowanie narzędzi badawczych do przemian cywilizacyjnych, w których sztuka uczestniczy. Jest przekonana o potrzebie i aktualności filozoficznego statusu estetyki. Namysł nad sensem i wartościami sztuki uważa za niezbędny element wykształcenia humanistycznego. Opracowywała autorskie programy nauczania estetyki dla studentów filozofii, kierunków humanistycznych i artystycznych. Wypromowała kilkudziesięciu magistrów, 6 doktorów, w tym wyróżnioną przez Narodowe Centrum Kultury doktorantkę z KPiUU, obecnie jest opiekunem naukowym 3 doktorantów. Współpracowała  z Akademią Artes Liberales. Należy do Rad Redakcyjnych pism „Sztuka i Filozofia”, „Idea. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych”, (wcześniej również „Kultura Współczesna”), „Kultura i Wartości”, Наукові записки. Серія: «Філософія». Вип. 13. – Острог: Видавництво Національного університету «Острозька академія». Jest stałą członkinią Zespołu Recenzentów czasopisma ASP w Warszawie "Aspiracje" (wcześniej też „ Annals of Agriculture and Environmental Medicine”).  Należy do Polskiego Towarzystwa Filozoficznego. W latach 2002 - 2018 przez trzy kadencje była wiceprezesem i członkinią Zarządu Polskiego Towarzystwa Estetycznego, współpracowała z PTE i Wydawnictwem "Universitas"  w serii "Klasycy estetyki polskiej" gdzie opublikowała dwa tomy. Była współorganizatorką I Kongresu Estetyki w Polsce w 2004 roku. Jest organizatorką i kierownikiem naukowym cyklicznych ogólnopolskich konferencji estetycznych poświęconych aktualnym problemom sztuki, estetyki i kultury nowoczesnej. Na stałe wspólpracuje z Teatrem Stnisława Ignacego Witkiewicza w Zakopanem w ramach paneli dyskusyjnych, spotkań promujących publikacje naukowe łączące filozoficzną refleksję nad sztuką z doświadczeniem artystycznym.   

W latach 2005 – 2008 pełniła funkcję prodziekana ds. studenckich, w latach 2008 – 2016 pełniła funkcję dziekana Wydziału Filozofii i Socjologii UMCS, obecnie kieruje Katedrą Estetyki i Filozofii Kultury. 

Publikacje książkowe:

1. Secesja. Konkretyzacje i interpretacje, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1995, ss.174.
2. Estetyka otwarta Mieczysława Wallisa, Instytut Kultury, Warszawa 1997, ss.204.
3. Awangarda i ariergarda. Filozofia sztuki nowoczesnej, Wyd. UMCS, Lublin 2000, ss.413.
4. Mieczysław Wallis. Wybór pism estetycznych. Wprowadzenie, wybór i opracowanie, Universitas, Kraków 2004, Wprowadzenie ss.114, wybór i opracowanie ss.316.
5. Przyszłość Witkacego (red.),  Universitas, Kraków 2010, ss.365.
6. Powrót modernizmu (red.), Wyd. UMCS, Lublin 2013, ss. 329.
7. Estetyczne konteksty doświadczenia przeszłości, Wyd. UMCS, Lublin 2013, ss. 374.
8. Konstanty Troczyński. Wybór pism estetycznych. Wprowadzenie, wybór i opracowanie, Universitas, Kraków 2014, Wprowadzenie ss.60, wybór i opracowanie ss.230.
9.  Witkacy w kontekstach. Stanisław Ignacy Witkiewicz a kryzys metafizyki,  Wyd. UMCS, Lublin 2015, s.404.
10.  Teatr, teatralizacja, performatywność, Wyd. UMCS, Lublin 2016, s.433.
11. Przestrzenie autnomii - sztuka, filozofia, kultura, Wyd. UMCS, Lublin 2017, s. 524.
12.       Logos and the Elements, T. Pękala (ed.), translated by Jerzy Adamko, Peter Lang GmbH, Internationaler Verlag der Wissenschaften, Frankfurt am Main 2017, Series: Interdisciplinary studies in performance, vol.7, ISBN 978-3-631-66905-1, ss. 357.
13. Przestrzenie autonomii – sztuka, filozofia, kultura, T. Pękala (red.), Wydawnictwo UMCS, Lublin 2017, s. 524.
14. Dyskursy sztuki. Dyskursy o sztuce, T. Pękala (red.),Wydawnictwo UMCS, Lublin 2018, s. 636. 
15. Zapomniana sztuka – sztuka pamiętania,  T. Pękala (red.), Wydawnictwo UMCS, Lublin 2019, ss.563. 
16. Dystynkcje estetyczne - wyróżnienie i wykluczenie, T. Pękala (red.), Wydawnictwo UMCS, Lublin 2020, ss.494.

https://orcid.org/0000-0002-7609-7596