Mariola Kuszyk-Bytniewska jest absolwentką I LO im. Stanisława Staszica w Lublinie (1988). W latach 1988-93 studiowała filozofię (WFiS UMCS); w 1993 obroniła pracę magisterską napisaną pod kierunkiem prof. dra hab. S. Jedynaka: Problem ugruntowania nauk humanistycznych w filozofii Floriana Znanieckiego. W latach 1991-95 studiowała socjologię (WFiS UMCS); w 1999 obroniła pracę magisterską napisaną pod kierunkiem prof. dr hab. M. Libiszowskiej-Żółtkowskiej: Mircei Eliadego fenomenologia doświadczenia religijnego. W 1995 rozpoczęła studia doktoranckie z filozofii przy WFiS UMCS, które ukończyła w 1999. W roku 2001 otrzymała stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie filozofii po publicznej obronie rozprawy: Rzeczywistość konkretna a działanie. Wartości i znaczenia w filozofii kultury Floriana Znanieckiego (promotor: prof. dr hab. S. Jedynak, recenzenci: prof. dr hab. Maria Szyszkowska i dr hab. S. Symotiuk, prof. UMCS). Stopień doktora habilitowanego w dziedzinie nauk humanistycznych (w zakresie filozofii) uzyskała w roku 2016 na podstawie rozprawy Działanie wobec rzeczywistości. Projekt onto-epistemologii społecznej, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2015. 

W roku szkolnym 1994/95 uczyła etyki w II LO i IV LO w Lublinie. Od 01.03.1999 r. do 30.06.2005 r. była zatrudniona w Zakładzie Etyki Akademii Medycznej w Lublinie kierowanym przez prof. dra hab. Krzysztofa Marczewskiego. Od 01.10.2001 do 30.09.2015 r. pracowała w Zakładzie Ontologii i Teorii Poznania WFiS UMCS, a od 01.10.2016 do 30.09.2017 r. w Zakładzie Filozofii Kultury. Od 1 padziernika 2017 r. pracuje w Zakladzie Antropologii Kulturowej.

Jej zainteresowania naukowe koncentrują się na pograniczu filozofii i socjologii,  w szczególności na problematyce filozofii nauk społecznych (ontologia i epistemologia społeczna, zagadniena: racjonalności społecznej, intersubiektywności, doświadczenia, działania, nowoczesności i nowoczesnej tożsamości) oraz filozofii kultury (wartości i znaczenia kulturowe, głównie w filozofii kultury Floriana Znanieckiego). Jej głównym obszarem badawczym jest onto-epistemologia społeczna, którą lokuje w dziedzinie filozofii nauk społecznych.  Inne zainteresowania naukowe, których odzwierciedlenie można znaleźć w opublikowanych pracach oraz w prowadzonych zajęciach dydaktycznych, to filozofia doświadczenia (w szczególności doświadczenia religijnego), problematyka filozofii medycyny i humanistycznej dydaktyki w medycynie - wchodzące w zakres filozofii kultury.