Tematyka badawcza

Mechanizmy odporności wrodzonej bezkręgowców, ze szczególnym uwzględnieniem owadów. Interakcje patogen-gospodarz. Peptydy i białka przeciwdrobnoustrojowe oraz mechanizmy ich działania.

Kierowanie projektami badawczymi

1. 2013-2017 - Analiza oddziaływań anionowych i kationowych peptydów Galleria mellonella należących do czterech różnych rodzin peptydów odpornościowych na komórki bakterii i grzybów; projekt badawczy NCN (Opus) nr 2012/05/B/NZ1/00033
2. 2010-2012 - Apolipoforyna III Galleria mellonella - białko o wielu funkcjach; projekt badawczy MNiSW, nr N N303 58 02 39
3. 2008-2010 - Mechanizmy odpowiedzi humoralnej Galleria mellonella w zakażeniach bakteryjnych i grzybowych – analiza profilu oraz roli peptydów odpornościowych hemolimfy; projekt badawczy MNiSW, nr N N303 36 22 35
4. 2004-2006 - Identyfikacja oraz ocena przeciwbakteryjnych i przeciwgrzybowych właściwości peptydów hemolimfy Galleria mellonella;  projekt badawczy KBN Nr 2 P04C 054 26

Opiekun naukowy projektów badawczych

1. 2014-2017 - Alfa-1,3-glukan, składnik ściany komórkowej grzybów, jako induktor wrodzonej odpowiedzi immunologicznej owadów; projekt badawczy NCN (Preludium) nr 2013/09/N/NZ6/00838 (kierownik projektu – mgr Sylwia Stączek)
2. 2014-2015 - Badania nad mechanizmem przeciwgrzybiczego działania lizozymu Galleria mellonella; projekt badawczy NCN (Preludium) nr 2013/11/N/NZ6/00535 (kierownik projektu – mgr Aneta Sowa-Jasiłek)

Wykonawca w projektach badawczych

1. 2015-2018 - Aktywność biologiczna i mechanizmy działania związków porfirynoidowych przeciwko wewnątrzkomórkowym patogenom pszczelim z rodzaju Nosema; projekt badawczy NCN (Opus) nr 2015/17/B/NZ9/03607 (kierownik projektu dr hab. Mariusz Trytek)
2. 2011-2013 - Genetyczne i biochemiczne badania szlaków biosyntezy fosfatydylocholiny Legionella spp.; projekt badawczy MNiSW nr N N303 82 26 40 (kierownik projektu dr hab. Marta Palusińska-Szysz)
3. 2005-2008 - Rola apolipoforyny III i mechanizmy transmisji sygnałów w odpowiedzi immunologicznej Galleria mellonella; projekt badawczy KBN Nr 2 P04C 080 29 (kierownik projektu prof. dr hab. Teresa Jakubowicz)

Patenty

PL 232685.  Ptaszyńska A.A., Borsuk G., Załuski D., Cytryńska M., Mułenko W., Zdybicka-Barabas A. Preparaty roślinne do zastosowania w leczeniu nosemozy u pszczół i poprawy ich odporności; 2019

Nagrody i wyróżnienia

1. Nagroda Zespołowa Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za znaczące osiągnięcia w zakresie działalności wdrożeniowej (Ptaszyńska A.A., Zdybicka-Barabas A., Cytryńska M., Mułenko W., Małek W.), 2019
2. Srebrny medal przyznany podczas 70. Międzynarodowych Targów „Pomysły, Wynalazki, Nowe Produkty” iENA w Norymberdze za opracowanie metody leczenia nosemozy u pszczół oraz wspomagania ich układu odpornościowego przez wzbogacenie diety zimowej owadów bakteriami z rodzaju Lactobacillus (Ptaszyńska A.A., Zdybicka-Barabas A., Cytryńska M., Mułenko W., Małek W.); 2018
3. Nagroda Zespołowa Rektora UMCS za współpracę z otoczeniem gospodarczym - komercjalizacja wynalazku ,,Preparaty roślinne mające zastosowanie we wspomaganiu leczenia nosemozy u pszczół oraz poprawy ich odporności” (Ptaszyńska A.A., Zdybicka-Barabas A., Cytryńska M., Mułenko W., Małek W.); 2018
4. Nagroda Indywidualna Rektora UMCS za osiągnięcia naukowe (2015)
5. Nagroda Zespołowa Rektora UMCS za osiągnięcia naukowe (2012)
6. Indywidualna Nagroda Rektora UMCS za rozprawę doktorską (1996)
7. Wyróżnienie Zespołowe Sekretarza Naukowego PAN za prace dotyczące tematyki kinaz białkowych „Kinazy białkowe; struktura i funkcja biologiczna” (1994)

Research topics

Mechanisms of innate immunity of invertebrates, especially insects. Host-pathogen interactions. Antimicrobial peptides and proteins and mechanisms of their action.

Research project management

1. 2013-2017 - Analysis of the interaction of Galleria mellonella anionic and cationic peptides belonging to four different families of defense peptides on bacterial and fungal cells; NCN research project (Opus) no. 2012/05/B/NZ1/00033

2. 2010-2012 - Galleria mellonella apolipoforin III - a protein with many functions; research project of the Ministry of Science and Higher Education, No. N N303 58 02 39

3. 2008-2010 - Mechanisms of the Galleria mellonella humoral response in bacterial and fungal infections - analysis of the profile and role of hemolymph defense peptides; research project of the Ministry of Science and Higher Education, No. N N303 36 22 35

4. 2004-2006 - Identification and assessment of antibacterial and antifungal properties of the Galleria mellonella hemolymph peptides; KBN research project No. 2 P04C 054 26

Scientific supervisor of research projects

1. 2014-2017 - Alpha-1,3-glucan, a component of the fungal cell wall, as an inducer of the innate immune response of insects; research project of the National Science Center (Preludium) No. 2013/09/N/NZ6/00838 (project manager - Sylwia Stączek, M.Sc.)

2. 2014-2015 - Research on the mechanism of antifungal activity of Galleria mellonella lysozyme; research project of the National Science Center (Preludium) No. 2013/11/N/NZ6/00535 (project manager - Aneta Sowa-Jasiłek, M.Sc.)

Contractor in research projects

1. 2015-2018 - Biological activity and mechanisms of action of porphyrinoid compounds against intracellular bee pathogens of the Nosema genus; research project of the National Science Center (Opus) No. 2015/17/B/NZ9/03607 (project manager dr hab. Mariusz Trytek)

2. 2011-2013 - Genetic and biochemical studies on phosphatidylcholine biosynthesis pathways of Legionella spp.; research project of the Ministry of Science and Higher Education No. N N303 82 26 40 (project manager dr hab. Marta Palusińska-Szysz)

3. 2005-2008 - The role of apolipophorin III and mechanisms of signal transmission in the Galleria mellonella immune response; research project KBN No. 2 P04C 080 29 (project

manager Prof. Teresa Jakubowicz)

Patents
PL 232685. Ptaszyńska A.A., Borsuk G., Załuski D., Cytryńska M., Mułenko W., Zdybicka-Barabas A. Plant preparations for use in treating nosemosis in bees and improving their immunity; 2019

Prizes and awards

1. Team Award of the Minister of Science and Higher Education for significant achievements in the field of implementation activity (Ptaszyńska A.A., Zdybicka-Barabas A., Cytryńska M., Mułenko W., Małek W.), 2019

2. Silver medal awarded during the 70th International Fair "Ideas, Inventions, New Products" iENA in Nuremberg for developing a method for treating nosemosis in bees and supporting their immune system by enriching the winter diet of insects with bacteria of the genus Lactobacillus (Ptaszyńska A.A., Zdybicka-Barabas A., Cytryńska M., Mułenko W., Małek W.); 2018

3. Team Award of the Rector of Maria Curie-Skłodowska University for cooperation with the economic environment - commercialization of the invention 'Plant preparations used in supporting the treatment of nosemosis in bees and improving their immunity' (Ptaszyńska A.A., Zdybicka-Barabas A., Cytryńska M., Mułenko W., Małek IN.); 2018

4. Individual Award of the UMCS Rector for scientific achievements (2015)

5. Team Award of the UMCS Rector for scientific achievements (2012)

6. Individual Award of the UMCS Rector for the doctoral dissertation (1996)

7. Team Award of the Scientific Secretary of the Polish Academy of Sciences for work on the subject of protein kinases "Protein kinases; biological structure and function "(1994)

Wybrane publikacje/Selected publications

1. Kalsy M., Tonk M., Hardt M., Dobrindt U., Zdybicka-Barabas A., Cytrynska M., Vilcinskas A., Mukherjee K. (2020) The insect antimicrobial peptide cecropin A disrupts uropathogenic Escherichia coli biofilms. NPJ Biofilms Microbiomes 6(1):6.
2. Stączek S., Zdybicka-Barabas A., Pleszczyńska M., Wiater A., Cytryńska M. (2020) Aspergillus niger α-1,3-glucan acts as a virulence factor by inhibiting the insect phenoloxidase system. J. Invertebr. Pathol. 171,107341.
3. Grela E., Zdybicka-Barabas A., Pawlikowska-Pawlega B., Cytryńska M., Wlodarczyk M., Grudzinski W., Luchowski R., Gruszecki W.I. (2019) Modes of the antibiotic activity of amphotericin B against Candida albicans. Sci. Rep. 9, 17029.
4. Zdybicka-Barabas A., Stączek S., Pawlikowska-Pawlęga B., Mak P., Luchowski R., Skrzypiec K., Mendyk E., Wydrych J., Gruszecki W.I., Cytryńska M. (2019) Studies on the interactions of neutral Galleria mellonella cecropin D with living bacterial cells. Amino Acids 51, 175-191.
5. Andrejko M., Siemińska-Kuczer A., Janczarek M., Janik E., Bednarczyk M., Gagoś M., Cytryńska M. (2019) Pseudomonas aeruginosa alkaline protease exhibits a high renaturation capability. Acta Biochim. Pol. 66, 91-100.
6. Stączek S., Zdybicka-Barabas A., Mak P., Sowa-Jasiłek A., Kedracka-Krok S., Jankowska U., Suder P., Wydrych J., Grygorczuk K., Jakubowicz T., Cytryńska M. (2018) Studies on localization and protein ligands of Galleria mellonella apolipophorin III during immune response against different pathogens. J. Insect Physiol. 105,18-27.
7. Zdybicka-Barabas A., Bulak P., Polakowski C., Bieganowski A., Waśko A., Cytryńska M. (2017) Immune response in the larvae of the black soldier fly Hermetia illucens. Invert. Surviv. J. ISJ 14, 9-17.
8. Cytryńska M., Wojda I., Jakubowicz T. (2016) How insects combat infections. W: Lessons in immunity: from single-cell organisms to mammals (red. Ballarin L., Cammarata M.), Elsevier Academic Press, str. 117-128.
9. Sowa-Jasiłek A., Zdybicka-Barabas A., Stączek S., Wydrych J., Skrzypiec K., Mak P., Deryło K., Tchórzewski M., Cytryńska M. (2016) Galleria mellonella lysozyme induces apoptotic changes in Candida albicans cells. Microbiol.  Res. 193, 121-131.
10. Ptaszyńska A.A., Borsuk G., Zdybicka-Barabas A., Cytryńska M., Małek W. (2016) Are commercial probiotics and prebiotics effective in the treatment and prevention of honeybee nosemosis C? Parasitol. Res. 115, 397-406.
11. Rahnamaeian M., Cytryńska M., Zdybicka-Barabas A., Vilcinskas A. (2016) The functional interaction between abaecin and pore-forming peptides indicates a general mechanism of antibacterial potentiation. Peptides 78, 17-23.
12. Palusińska-Szysz M., Zdybicka-Barabas A., Reszczyńska E., Luchowski R., Kania M., Gisch N., Waldow F., Mak P., Danikiewicz W., Gruszecki W.I., Cytryńska M. (2016) The lipid composition of Legionella dumoffii membrane modulates the interaction with Galleria mellonella apolipophorin III. Biochim. Biophys. Acta – Molecular and Cell Biology of Lipids. 1861, 617-629.
13. Cytryńska M., Zdybicka-Barabas A. (2015) Defense peptides: recent developments. Biomol. Concepts 6, 237-251.
14. Rahnamaeian M., Cytryńska M., Zdybicka-Barabas A., Dobslaff K., Wiesner J., Twyman R.M., Zuchner T., Sadd B.M., Regoes R.R., Schmid-Hempel P., Vilcinskas A. (2015) Insect antimicrobial peptides show potentiating functional interactions against Gram-negative bacteria. Proc. R. Soc. B 282, 20150293.
15. Zdybicka-Barabas A., Sowa-Jasiłek A., Stączek S., Jakubowicz T., Cytryńska M. (2015) Different forms of apolipophorin III in Galleria mellonella larvae challenged with bacteria and fungi. Peptides 68, 105-112.
16. Zdybicka-Barabas A., Mak P., Jakubowicz T., Cytryńska M. (2014) Lysozyme and defense peptides as suppressors of phenoloxidase activity in Galleria mellonella. Archiv. Insect Biochem. Physiol. 87, 1-12.
17. Sowa-Jasiłek A., Zdybicka-Barabas A., Stączek S., Wydrych J., Mak P., Jakubowicz T., Cytryńska M. (2014) Studies on the role of insect hemolymph polypeptides: Galleria mellonella anionic peptide 2 and lysozyme. Peptides 53, 194-201.
18. Zdybicka-Barabas A., Palusińska-Szysz M., Gruszecki W.I., Mak P., Cytryńska M. (2014) Galleria mellonella apolipophorin III – an apolipoprotein with anti-Legionella pneumophila activity. Biochim. Biophys. Acta – Biomembranes 1838, 2689-2697.
19. Andrejko M., Zdybicka-Barabas A., Cytryńska M. (2014) Diverse effects of Galleria mellonella infection with entomopathogenic and clinical strains of Pseudomonas aeruginosa. J. Invertebr. Pathol. 115, 14-25.
20. Chmiel E., Palusińska-Szysz M., Zdybicka-Barabas A., Cytryńska M., Mak P. (2014) The effect of Galleria mellonella hemolymph polypeptides on Legionella gormanii. Acta Biochim. Pol. 61, 123-127.
21. Palusińska-Szysz M., Zdybicka-Barabas A., Cytryńska M., Wdowiak-Wróbel S., Chmiel E., Gruszecki W.I. (2014) Analysis of cell surface alterations in Legionella pneumophila cells treated with human apolipoprotein E. Pathog. Dis. 73, 1-8.
22. Zdybicka-Barabas A., Cytryńska M. (2013) Apolipophorins in insects immune response. Invert. Surviv. J. ISJ 10, 58-68.
23. Zdybicka-Barabas A., Stączek S., Mak P., Skrzypiec K., Mendyk E., Cytryńska M. (2013) Synergistic action of Galleria mellonella apolipophorin III and lysozyme against Gram-negative bacteria. Biochim. Biophys. Acta – Biomembranes 1828, 1449-1456.
24. Andrejko M., Zdybicka-Barabas A., Janczarek M., Cytryńska M. (2013) Three Pseudomonas aeruginosa strains with different protease profiles. Acta Biochim. Pol. 60, 83-90.
25. Andrejko M., Zdybicka-Barabas A., Wawrzoszek M., Cytryńska M. (2013) Diverse susceptibility of Galleria mellonella humoral immune response factors to the exoproteinase activity of entomopathogenic and clinical strains of Pseudomonas aeruginosa. Zool. Sci. 30, 345-351.
26. Zdybicka-Barabas A., Stączek S., Mak P., Piersiak T., Skrzypiec K., Cytryńska M. (2012) The effect of Galleria mellonella apolipophorin III on yeasts and filamentous fungi. J. Insect Physiol. 58, 164-177.
27. Zdybicka-Barabas A., Mak P., Klys A., Skrzypiec K., Mendyk E., Fiołka M., Cytryńska M. (2012) Synergistic action of  Galleria mellonella anionic peptide 2 and lysozyme against Gram-negative bacteria.Biochim. Biophys. Acta – Biomembranes 1818, 2623-2635.
28. Palusińska-Szysz M., Zdybicka-Barabas A., Pawlikowska-Pawlęga B., Mak P., Cytryńska M. (2012) Anti-Legionella dumoffii activity of Galleria mellonella defensin and apolipophorin III. Int. J. Mol. Sci. 13, 17048-17064.
29. Zdybicka-Barabas A., Cytryńska M. (2011) Involvement of apolipophorin III in antibacterial defense of Galleria mellonella larvae. Comp. Biochem. Physiol. B 158, 90-98.
30. Zdybicka-Barabas A., Januszanis B., Mak P., Cytryńska M. (2011) An atomic force microscopy study of Galleria mellonella apolipophorin III effect on bacteria. Biochim. Biophys. Acta - Biomembranes 1808, 1896-1906.
31. Mak P., Zdybicka-Barabas A., Cytryńska M. (2010) A different repertoire of Galleria mellonella antimicrobial peptides in larvae challenged with bacteria and fungi. Dev. Comp. Immunol. 34, 1129-1136.
32. Cytryńska M., Zdybicka-Barabas A., Jakubowicz T. (2007) The involvement of protein kinase A in the immune response of Galleria mellonella larvae to bacteria.  Acta Biochim. Pol. 54, 167-174.
33. Cytryńska M., Zdybicka-Barabas A., Jakubowicz T. (2007) Protein kinase A activity and protein phosphorylation in the haemocytes of immune-challenged Galleria mellonella larvae. Comp. Biochem. Physiol. B 148, 74-83.
34. Cytryńska M., Mak P., Zdybicka-Barabas A., Suder P., Jakubowicz T. (2007) Purification and characterization of eight peptides from Galleria mellonella immune hemolymph. Peptides 28, 533-546.
35. Cytryńska M., Zdybicka-Barabas A., Jakubowicz T. (2006) Studies on the role of protein kinase A in humoral immune response of Galleria mellonella larvae. J. Insect Physiol. 52, 744-753.
36. Andrejko M., Cytryńska M., Jakubowicz T. (2005) Apolipophorin III is a substrate for protease IV from Pseudomonas aeruginosa. FEMS Microbiol. Lett. 243, 331-337.
37. Cytryńska M., Zdybicka-Barabas A., Jabłoński P., Jakubowicz T. (2001) Detection of antibacterial polypeptide activity in situ after sodium dodecyl sulfate - polyacrylamide gel electrophoresis. Anal. Biochem. 299, 274-276.