IV Kongres Politologii

1.

Kultura strategiczna państw

Moderator:

Prof. dr hab. Marek Pietraś

Opis:

Pojęcie kultury strategicznej pojawiło się w latach 70-tych XX wieku w odniesieniu do odmiennych strategii polityk nuklearnych ówczesnych supermocarstw. Z czasem poszerzono jego rozumienie i zaczęto je odnosić do zachowań państwa w zakresie bezpieczeństwa, poprzez dążenie do identyfikacji charakterystycznych dla danego państwa, specyficznych, historycznie ukształtowanych cech czy sposobów zachowań. Oznacza więc identyfikację indywidualnych cech polityk bezpieczeństwa państw.
Takie rozumienie kultury strategicznej państw oznacza, że jest ona – po pierwsze – elementem rzeczywistości, sferą praktyki państw; po drugie, jest procesem zmiany rozumienia; po trzecie, stała się narzędziem badania polityk bezpieczeństwa państw, specyficzną konstrukcją analityczną.
Celem panelu jest, po pierwsze, analiza istoty i procesu zmiany rozumienia kultury strategicznej jako konstrukcji analitycznej, narzędzia badania polityk bezpieczeństwa państw. Po drugie, analiza przypadków kultur strategicznych wybranych państw.

2.

Państwo w Afryce w obliczu narastających tendencji separatystycznych

Moderator:

Dr hab. Robert Kłosowicz, prof. UJ

Opis:

W Afryce w wyniku procesu dekolonizacji w krótkim czasie pojawiło się kilkadziesiąt nowych państw, które formalnie posiadały wszelkie atrybuty państwowości wynikające z zasady suwerenności, mimo, że nie były w stanie ani w wystarczający sposób zabezpieczyć podstawowych dóbr swoim obywatelom, ani uczestniczyć w procesach kształtowania porządku międzynarodowego. Jako twory sztuczne, w większości powstałe w granicach byłych kolonii państw europejskich były obciążone bagażem dziedzictwa kolonialnego, co przejawiało się nie tylko w oddziedziczonym po okresie kolonizacji kształcie terytorium, ale także w kwestiach ustrojowych i zależnościach gospodarczych. W czasie dekolonizacji Afryki na forum Organizacji Jedności Afrykańskiej (OJA) w 1964 r. przyjęto zasadę uti possidetis iuris, co miało gwarantować nienaruszalność granic nowo powstałych państw i zapobiegać konfliktom między państwami afrykańskimi. Od początku jednak uwidoczniły się tendencje separatystyczne czy to spowodowane chęcią połączenia się rozdzielonych granicami kolonialnymi (a obecnie państwowymi) grup etnicznych, czy też uzyskania przez nie samodzielności przez zajęcie regionów bogatych w złoża surowców naturalnych. Jak pokazała historia ostatnich 50 lat, zasada ta nie uchroniła państw regionu od konfliktów wewnętrznych i ruchów separatystycznych. Problem secesjonizmu we współczesnej Afryce w kontekście postkolonialnych granic utrzymywanych przez zasadę uti possidetis jest wciąż aktualny, co unaoczniają przykłady Katangi (Demokratyczna Republika Konga), Biafry (Nigeria), Casamance (Senegal), Kabindy (Angola), Azawadu (Mali). Szczególnym przykładem jest państwo nieuznawane (tzw. państwo de facto) Somaliland oraz - Sahara Zachodnia, które wciąż dążą do niezależności politycznej. Celem panelu jest refleksja naukowa nad problemem stosunków międzynarodowych w Afryce pod kątem narastających tendencji separatystycznych w regionie.

3.

Dysfunkcjonalność państwa jako środowisko zagrożeń asymetrycznych bezpieczeństwa
w Ameryce Łacińskiej

Moderator:

Dr hab. Katarzyna Krzywicka, prof. UMCS

Opis:

Celem panelu jest podjęcie dyskusji w obszarze następujących problemów:
1. Zdefiniowanie istoty zagrożeń asymetrycznych bezpieczeństwa w Ameryce Łacińskiej.
2. Analiza dysfunkcjonalności państwa jako środowiska zagrożeń asymetrycznych bezpieczeństwa w Ameryce Łacińskiej, w oparciu o studia przypadków.
3. Analiza  zjawisk przestępczości zorganizowanej, cyberprzestępczości i terroryzmu w państwach Ameryki Łacińskiej i Karaibów w oparciu o studia przypadków.
4. Analiza strategii państwowych i form współpracy międzynarodowej państw latynoamerykańskich w zakresie zapobiegania i zwalczania zagrożeń asymetrycznych bezpieczeństwa.
5. Analiza roli Organizacji Państw Amerykańskich w zakresie zwalczania zagrożeń asymetrycznych bezpieczeństwa.

4.

Współczesne państwo wobec zagrożeń bezpieczeństwa o charakterze asymetrycznym (terroryzm, cyberzagrożenia - cyberthreats, operacje psychologiczno - informacyjne, tzw. wojna "hybrydowa")

Moderatorzy:

Dr hab. Ryszard M. Machnikowski, prof. UŁ, Dr hab. Jacek Reginia – Zacharski, prof. UŁ

Opis:

Można zauważyć, że we współczesnym świecie państwo, częściej niż w przeszłości, musi radzić sobie z zagrożeniami dla swojego bezpieczeństwa o charakterze asymetrycznym takimi jak terroryzm, tzw. „wojna hybrydowa” czy operacje psychologiczno–informacyjne. Płyną one ze strony innych, wrogich lub co najmniej nieprzyjaznych państw i ich wyspecjalizowanych instytucji, ale także podmiotów niepaństwowych takich jak grupy, organizacje czy sieci terrorystyczne, przestępczości zorganizowanej lub uzbrojoną opozycję prowadzącą szeroki wachlarz działań o charakterze militarnym, paramilitarnym oraz pozamilitarnym, mających na celu obalenie władz państwowych. Co więcej, w związku z rosnącym znaczeniem cyberprzestrzeni dla funkcjonowania współczesnego państwa państwo w coraz większym stopniu jest zagrożone działaniami cyberprzestępców oraz, w dającej się przewidzieć przyszłości, także cyberterrorystów. Nowa era cyfrowa niesie zagrożenia, z którymi państwo nie musiało sobie radzić nigdy wcześniej w historii.
Wobec ogromnego potencjału destrukcji środków rażenia kinetycznego, wiele działań w zakresie rywalizacji między państwami i społeczeństwami przeniosło się do domeny informacyjnej i psychologicznej (niekinetycznej). „Wojna prowadzona innymi środkami” staje się coraz częściej elementem doktryn aktorów państwowych i niepaństwowych, podobnie jak działań bezpośrednich. Państwa w pewnym sensie pozostają bezradne wobec tych trendów – ich monopol na przemoc nie obejmuje domen niekinetycznych.
Celem panelu będzie przedstawienie charakterystyki zagrożeń tego typu oraz obecnych i przyszłych działań państwa mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa w ich obliczu.

5.

Państwa Europy Środkowo-Wschodniej w zmieniającym się porządku międzynarodowym: Trójmorze jako wyraz współpracy czy rywalizacji?

Moderator:

Dr hab. Agnieszka Orzelska-Stączek, prof. ISP PAN, prof. Uczelni Łazarskiego

Opis:

Zmiany zachodzące na poziomie ładu międzynarodowego stawiają nowe wyzwania przed państwami Europy Środkowo-Wschodniej. Wzrasta strategiczne znaczenie tego obszaru, który z jednej strony sąsiaduje z Rosją, otwarcie podważającą unipolarny porządek światowy i dążącą do budowy świata wielobiegunowego, a z drugiej – z Niemcami, członkiem pogrążonej w kryzysie Unii Europejskiej.
W 2016 r. dwanaście państw Europy Środkowo-Wschodniej utworzyło Inicjatywę Trójmorza. Tworzą ją wyłącznie członkowie Unii Europejskiej. Duże zainteresowanie tym projektem okazują Stany Zjednoczone, co zmienia jego wagę.
Główne pytania badawcze dotyczą wpływu Inicjatywy Trójmorza na Unię Europejską, na wspólnotę euroatlantycką oraz na stan relacji między państwami Europy Środkowo-Wschodniej. W odpowiedzi warto uwzględnić cele (deklarowane, oczekiwane i realizowane) Trójmorza, jego wymiar gospodarczy i polityczny, a także różne perspektywy teoretyczne, które pomogą wyjaśnić badane zagadnienie.

6.

Kryteria państwowości w późnowestfalskim ładzie międzynarodowym

Moderator:

Dr Grzegorz Gil

Opis:

Bez względu na środowisko zmian powodowanych procesami globalizacji, terytorialne państwa tworzą niezmiennie instytucjonalny i normatywny kościec ładu międzynarodowego. Jeśli państwowość uznać za zespół cech przynależnych państwu, specyfika ładu późnowestfalskiego, który wyraża kontynuację i zmianę jednocześnie, prowokuje pytanie o istotę i kondycję kryteriów państwowości w stosunkach międzynarodowych. Chodzi tu zarówno o kryteria formalne oraz materialne. Pierwsze z nich są tradycyjne i bazują na trójelementowej definicji państwa oraz przesłance jego niepodległości. Kryteria materialne (ilościowe) są dodatkowe. Na ogół zwraca się w nich uwagę na długość trwania takiego „państwa”, przestrzeganie przez jego władzę porządku liberalnego (np. praw człowieka), minimum porządku publicznego lub uznanie.
Po 1990 r. zmianę podmiotowej struktury stosunków międzynarodowych potwierdza „westfalska” narracja na temat państwa, która stygmatyzuje anomalie w postaci państw hultajskich (rogue), upadłych (failed), kruchych (fragile) lub państw de-facto (quasi-państw). Wydaje się jednak, iż w warunkach późnowestfalskich należy mówić o pewnym kontinuum państwowości, zmiennym w czasie i przestrzeni. Obok niespełna 200 państw mieści się na nim co najmniej kilka podmiotów nietypowych, w tym tzw. Państwo Islamskie (ISIS), a powstania kolejnych nie można wykluczyć. Według tradycyjnych (jakościowych) kryteriów państwowości są one skazane na banicję poza systemem międzypaństwowym. Czy w XXI w. redefinicja kryteriów państwowości będzie konieczna? Czy byłaby ona możliwa? Do dyskusji w panelu zaproszeni są przedstawiciele różnych subdyscyplin w ramach nauk o polityce, a także prawnicy, socjologowie czy filozofowie.

7.

Republika Słowacka po 2004 roku: uwarunkowania wewnętrzne i sytuacja geopolityczna

Moderator:

Dr Łukasz Lewkowicz

Opis:

Słowacja pojawiła się na politycznej mapie Europy w 1993 roku w rezultacie „aksamitnego rozwodu” Czechosłowacji. Nowe państwo stanęło przed koniecznością prowadzenia samodzielnej polityki zagranicznej, co nie było początkowo zadaniem łatwym. Niedobór wykwalifikowanych kadr dyplomatycznych był jednym z instytucjonalnych powodów stopniowej utraty pozycji międzynarodowej przez Słowację w pierwszych miesiącach istnienia. Ponadto państwo to posiada liczną i dobrze zorganizowaną mniejszość węgierską, co przez ostatnie ćwierć wieku generowało konflikty na linii Bratysława–Budapeszt. Słowacy od początku borykali się również z problemem integracji ludności romskiej. Problemy społeczne pogłębiały trudną sytuację społeczno-gospodarczą spowodowaną wysokimi kosztami transformacji. Dzięki odpowiedniej polityce traktatowej Słowacji udało się uregulować stosunki ze wszystkimi sąsiadami. Od 2004 roku Słowacja jest członkiem UE i NATO. Celem panelu jest interdyscyplinarna i wielopłaszczyznowa analiza polityki wewnętrznej i zagranicznej Republiki Słowackiej w latach 2004-2018. Paneliści będą starali się odpowiedzieć na kilka zasadniczych pytań badawczych: jakie uwarunkowania w stopniu decydującym wpłynęły na politykę wewnętrzną i zagraniczną tego państwa? Jaki wpływ na politykę Słowacji miała integracja euroatlantycka? W jaki sposób kształtowały się stosunki bilateralne Słowacji z wybranymi państwami po akcesji do UE i NATO? Jaką rolę w rozwoju relacji z sąsiadami odegrała współpraca transgraniczna?

8.

Komunikacja strategiczna jako instrument realizacji interesów państwa

Moderator:

Dr Jakub Olchowski

Opis:

Komunikacja strategiczna, czyli zintegrowane zdolności komunikacyjne państwa, jest coraz istotniejszym instrumentem polityki. Od sprawnie realizowanej polityki informacyjnej/komunikacyjnej zależy wizerunek państwa, jego percepcja na zewnętrz, co wpływa także na możliwość realizacji interesów i porażki oraz sukcesy polityki zagranicznej. Tym samym, jest to również ważny czynnik determinujący współpracę i/lub konflikt (a więc czynnik bezpieczeństwa). Z punktu widzenia państwa komunikacja strategiczna jest istotnym instrumentem wpływu, zarówno w odniesieniu do poziomu ośrodków decyzyjnych, jak i poziomu opinii publicznej. W praktyce stosunków międzynarodowych obserwujemy rosnące znaczenie narzędzi informacyjnych i komunikacyjnych – są ważnym czynnikiem, warunkującym realizację interesów.
Biorąc natomiast pod uwagę aktywność w sferze informacyjnej (i dezinformacyjnej) również podmiotów niepaństwowych, różne założenia ideologiczne i uwarunkowania wynikające z odmienności kultury strategicznej podmiotów państwowych, wreszcie gęstniejący (co warunkowane jest prawidłowościami rozwoju cywilizacyjno-technologicznego) szum informacyjny, należy postawić pytanie, czy państwa są jeszcze w stanie kontrolować procesy komunikowania oraz konsekwencje manipulacji i dezinformacji?

9.

Polityka zagraniczna w debacie publicznej

Moderator:

Dr Piotr Pochyły

Opis:

Założeniem panelu jest dyskusja nad stanem debaty nad polityką zagraniczną, funkcjonowaniem parlamentów w zakresie debaty nad polityką zagraniczną, ocenie dorocznych informacji ministra spraw zagranicznych o kierunkach polityki zagranicznej państwa / mów inaugurujących pracę nowego ministra spraw zagranicznych w danym państwie, działalnością komisji parlamentarnych odpowiedzialnych za sprawy zagraniczne, rozdziału i dublowania się kompetencji izby wyższej i niższej parlamentu (np. Sejmu i Senatu RP), a także rozwijającego się procesu dyplomacji parlamentarnej. Innym aspektem rozważań może być analiza programów partii politycznych i treści kampanii wyborczych w zakresie polityki zagranicznej oraz analizie debaty instytucjonalnej nad kształtem polityki zagranicznej. Problemy badawcze, na które poszukiwane będą odpowiedzi w czasie panelu: 1. Wpływ debaty publicznej na kierunki polityki zagranicznej; 2. Znaczenie dyplomacji parlamentarnej dla polityki zagranicznej państwa.

10.

Rola nowych zagadnień w polityce zagranicznej państw – metody badawcze i praktyka dyplomatyczna

Moderator:

Dr Helena Wyligała

Opis:

Umiejętnie prowadzona polityka zagraniczna państwa odgrywa zasadniczą rolę w kształtowaniu jego pozycji w stosunkach międzynarodowych. W związku z zachodzącymi w świecie procesami internacjonalizacji, globalizacji i szybkim przepływem informacji, pojawiają się nowe możliwości wzajemnego oddziaływania w dziedzinach, które dotąd nie stanowiły tzw. High Politics. Służby dyplomatyczne konfrontowane są z koniecznością podejmowania tematyki sektorowej i wykorzystywania wiedzy specjalistów do kreowania agendy stosunków międzynarodowych. W ramach panelu analizowane będą więc wybrane przypadki działań państw, wskazujące na skuteczne włączanie różnych obszarów funkcjonowania współczesnych społeczeństw do strategii polityki zagranicznej. Rozpoznanie nowych metod i narzędzi, jakimi posługuje się dyplomacja, pozwoli na stworzenie katalogu nietradycyjnych środków polityki zagranicznej. Paneliści dyskutować będą na przykładach o przyczynach i skutkach inkluzji do polityki zagranicznej takich obszarów, jak: ochrona środowiska, energia, nauka, edukacja, kultura, współpraca z NGOs, pomoc rozwojowa, język, media, rola jednostek, itp. Referaty powinny odpowiadać na pytania: 1) z pomocą jakich metod badawczych powyższe zagadnienia są analizowane?; 2) jakie środki, metody, instrumenty stosowane są w praktyce przez aparat dyplomatyczny do realizacji „sektorowej” polityki zagranicznej danego kraju?; 3) jak w/w zagadnienia przekładają się na role i znaczenie państwa w stosunkach międzynarodowych?

11.

Od biorcy do dawcy pomocy rozwojowej. Polska polityka rozwojowa jako zmiana postrzegania Warszawy na arenie międzynarodowej

Moderator:

Dr Katarzyna Zalas-Kamińska

Opis:

Przejście od roli biorcy do dawcy pomocy rozwojowej było dla Polski dużą zmianą, zarówno pod względem politycznym, jak i społecznym. Do dziś jednym z argumentów uzasadniających wspieranie przez Warszawę krajów rozwijających się. Przejście od roli biorcy do dawcy pomocy rozwojowej było dla Polski jedną z największych zmian ostatnich lat. Choć pierwsze oficjalne projekty pomocowe rządu RP przeprowadzono w 1998 roku, a więc w czasie kiedy Polska sama korzystała jeszcze z pomocy zagranicznej, to znaczącym krokiem pod względem proponowanego panelu było wejście Polski do UE w 2004. Polska stała się nie tylko jednym z państw wpłacających określone środki do unijnego budżetu pomocowego, ale także podmiotem kształtującym unijną politykę rozwojową. O ile wkład finansowy Polski w unijną pomoc wielostronną był (i jest) w skali innych członków UE niewielki, to Warszawa wyraźnie odnalazła się w roli promotora unijnej polityki wschodniej. Świadczyła o tym m.in. inicjatywa utworzenia Partnerstwa Wschodniego czy funduszu European Endowment for Democracy, ale także wspieranie wschodnich partnerów w ramach polskiej pomocy dwustronnej.
Rozpatrywana zmiana była znacząca nie tylko pod względem politycznym, ale też społecznym. I w jednym, i w drugim przypadku uzasadnieniem była bliska Polakom idea solidarności, podkreślana zarówno przez polski rząd, jak i przez przedstawicieli polskiego społeczeństwa. Elementy te stały się kluczowe w koncepcji budowania prestiżu Polski poprzez pomoc rozwojową, szczególnie pod kątem przekazywania jej doświadczeń z udanej transformacji i udanej demokracji. Wszystko w imię solidarności - pojęcia, które tak często pojawia się teraz w międzynarodowej debacie na temat pomocy rozwojowej, szczególnie w świetle problemów w Afryce na wschodzie Europy.

12.

Współczesne państwo wobec wyzwań migracyjnych

Moderator:

Dr hab. Anna Potyrała, prof. UAM

Opis:

Problematyka migracji niezmiennie pozostaje w centrum analiz politologicznych od zakończenia drugiej wojny światowej. Nasilenie zjawiska migracji, obserwowane szczególnie po roku 1989 r., warunkowane jest zarówno czynnikami politycznymi, ekonomicznymi, jak i społecznymi. W ostatnich latach, szczególnie w państwach Unii Europejskiej, zjawisko migracji stało się przedmiotem ożywionych dyskusji.
Celem panelu jest analiza zjawiska migracji jako wyzwania dla państw pochodzenia i państw docelowych. Z jednej strony, chodzi o charakterystykę konsekwencji jakie emigracja powoduje dla państw pochodzenia. Z drugiej, celem będzie ukazanie skutków migracji, z jakimi stykają się państwa docelowe. Na tym tle, przeanalizowane zostaną przeciwstawne podejścia względem imigracji. Pierwszym są tzw. polityki otwartych drzwi, których przejawem mogą być: (1) mechanizmy relokacji i przesiedleń osób wymagających ochrony międzynarodowej; oraz (2) systemy kwotowe regulujące imigrację ekonomiczną. Podejście drugie to tzw. polityki anty-imigracyjne, skutkujące „murowaniem” granic i wprowadzaniem restrykcyjnych rozwiązań prawnych.

13.

Rola WPBiO oraz NATO w zmieniającej się architekturze bezpieczeństwa UE i jej państw członkowskich

Moderator:

Dr Michał Piechowicz

Opis:

Od blisko 20 lat państwa członkowskie UE i KE szukają właściwej drogi uformowania dostosowanej do współczesnych wyzwań struktury bezpieczeństwa europejskiego. Jednocześnie i niezmiennie, gwarantem bezpieczeństwa znacznej części państw członkowskich UE jest sojusz obronny jakim jest NATO. Idea realizowana na poziomie ponadnarodowym UE musi zatem uwzględniać interesy państw, ich kultury strategiczne, historyczne zależności i przynależności do sojuszy militarnych, aktualny stan i potencjał obronny, a także możliwości polityczne wyrażenia zgody na wzięcie udziału w działaniach zewnętrznych wysokiego ryzyka. Zajmującym zagadnieniem jest zatem nie tylko analiza roli i znaczenia NATO w europejskiej architekturze bezpieczeństwa, z wszystkimi konsekwencjami takiego stanu, ale także problematycznych relacji na linii NATO – UE. Dylemat wydaje się tym bardziej złożony, jeśli dodamy, że dzisiejsze kształtowanie sfery bezpieczeństwa państw członkowskich UE to także cywilne aspekty zarządzania kryzysowego, zapobieganie konfliktom i „budowania pokoju”, zwalczanie terroryzmu i nierozprzestrzeniania broni masowego rażenia. Tam gdzie występuje zbieżność odpowiednich terminów i pojęć, nie ma jasnego zrozumienia kto powinien objąć przywództwo, czy w jaki sposób będą one zintegrowane lub skoordynowane. Stąd rozróżnienie czynników sprzyjających kreowaniu wspólnej architektury bezpieczeństwa UE, jak i tych powodujących trudności w ewolucji np. WPBiO jest zajmującym problemem.

14.

Państwa Kaukazu Południowego a Partnerstwo Wschodnie

Moderator:

Dr Paweł Stawarz

Opis:

Region Kaukazu Południowego ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa energetycznego Unii Europejskiej – umożliwia dywersyfikację dostaw gazu ziemnego i ropy naftowej, a przez to uniezależnienie pod tym względem (zwłaszcza w przypadku gazu ziemnego) od Federacji Rosyjskiej. Poprzez Morze Czarne sąsiaduje z Unią, przez co kwestia jego stabilności jest dla tej organizacji międzynarodowej i jej członków bardzo istotna. Biorąc pod uwagę ostatnie działania Rosji, należy uznać, że polityka UE wobec Armenii, Azerbejdżanu i Gruzji jest jednym z najważniejszych elementów zapewnienia jej bezpieczeństwa (zwłaszcza w aspekcie energetycznym) i rozwoju. Obecnie najistotniejszym elementem działań UE względem wskazanego regionu jest Partnerstwo Wschodnie. Kluczowe znaczenie ma percepcja wspomnianej inicjatywy (PW) przez powyższe państwa i jej wpływ na zachodzące w nich zmiany ustrojowo-prawne i odnośnie prowadzonej przez nie polityki względem Unii Europejskiej i jej państw członkowskich.
W związku z powyższymi faktami, wydaje się, że analiza dotychczasowych działań UE w omawianym względzie oraz warianty jej aktywności w przyszłości jak też reakcja na nie Armenii, Azerbejdżanu i Gruzji, byłyby istotnym elementem rozważań podczas obrad w ramach IV Ogólnopolskiego Kongresu Politologii.

15.

Skandynawia w czasach zmiany

Moderator:

Mgr Michał Rydz

Opis:

Głównym celem panelu jest prezentacja specyfiki regionalnej oraz dokonanie wszechstronnego przeglądu współczesnej polityki państw skandynawskich. Kluczowe wektory badawcze implikują następujące obszary: politykę zagraniczną, comparative politics, politykę społeczną, komunikowanie oraz administrację publiczną. Wspólne badanie ma na celu określenie definiujących właściwości współczesnej polityki skandynawskiej oraz identyfikację jej najważniejszych trendów rozwojowych.
Interdyscyplinarny charakter panelu umożliwia pogłębioną dyskusję i stanowi odpowiedź na relatywnydeficyt badań nad regionem Skandynawii oraz – w szerokim ujęciu – grupą państw nordyckich w ramach krajowej debaty. W ujęciu szczegółowym, traktującym przykładowo o specyfice rynków politycznych Danii, Norwegii i Szwecji, prezentowane analizy będą wpisywać się w sekwencję badań dotyczących przewartościowań w funkcjonowaniu i percepcji Unii Europejskiej, wyrażających się m.in. wzrostem wskaźników eurosceptycyzmu, nurtu ideowego wyraźnie obecnego we współczesnej Skandynawii; postępującej dekompozycji poparcia wiodących bloków ideologicznych, jak socjaldemokracja i chadecja przy relewantnym wzmocnieniu alternatywnych ruchów kontestacji; oraz metod skutecznego pozyskiwania nowych segmentów elektoratu w ramach społeczeństwa wielokulturowego.
Jak wygląda panorama współczesnej polityki skandynawskiej? To pytanie badawcze będzie towarzyszyć uczestnikom Panelu w trakcie prezentowanych referatów i otwartej dyskusji.

16.

Wywiad i kontrwywiad jako narzędzie zmiany polityki państwa 

Moderator:

Dr Marek Górka

Opis:

Służby wywiadowcze i kontrwywiadowcze są istotnym elementem budowy polityki i strategii państwa. Znajomość znaczenia wywiadu może stanowić klucz, który pozwala wyjaśnić, dlaczego państwa o mniejszym potencjale militarnym są o wiele lepiej przygotowane do rywalizacji i uzyskują w trakcie konfliktu przewagę nad znacznie silniejszym przeciwnikiem.
Analiza problematyki wywiadu, wymaga także podjęcia tematu wielkości potencjału, m.in. militarnego i gospodarczego państw. Możliwości wynikające z procesu globalizacji okazują się nieograniczone. Bieżące, jak i przyszłe zjawiska, są i będą pojawiać się w wyniku złożonych problemów społeczno-gospodarczych, technologicznych i politycznych. Tajne służby pozostają więc kluczowym narzędziem do oceny zagrożeń i ryzyka, a także kształtowania polityki na poziomie krajowym i międzynarodowym.
Służby wywiadowcze większości przypadków działają w morzu zmian społecznych, politycznych i technologicznych. Świadomość tego zmusza do przygotowania się na ewentualne zagrożenia oraz pomaga podejmować bardziej świadome decyzje w odpowiedzi na zaistniałe wydarzenia. Wywiad stanowi istotny element przy podejmowaniu strategicznych decyzji przez decydentów politycznych oraz może wpływać na pozycję i znaczenie państwa w jego kluczowych obszarach funkcjonowania.