IV Kongres Politologii

1.

Koalicje w demokracjach westminsterskich: reguły i anomalie

Moderator:

Prof. dr hab. Andrzej Antoszewski

Opis:

Jedną z klasycznych cech modelu westminsterskiego było do niedawna skoncentrowanie władzy wykonawczej w jednopartyjnym większościowym gabinecie. Towarzyszyło temu przeświadczenie o bezalternatywności systemu dwupartyjnego w warunkach większościowych ordynacji wyborczych. W państwach klasyfikowanych jako systemy westminsterskie – takich jak Nowa Zelandia, Wielka Brytania czy Kanada – w ostatnich latach coraz częściej jednak powstają rządy w formach dotychczas tym systemom nieznanych lub występujących incydentalnie: rządy koalicyjne większościowe czy rządy mniejszościowe korzystające z poparcia „cichych” koalicjantów na mocy umów confidence-and-supply agreements.
Podczas obrad panelu chcemy odpowiedzieć na pytanie, czy upowszechnienie nowych formuł koalicyjnych w demokracjach westminsterskich świadczy o wyczerpaniu się tego modelu czy jedynie o jego znaczącej modyfikacji? Chcemy także zwrócić uwagę na możliwe konsekwencje polityczne tej doniosłej zmiany systemowej.
Ponieważ na bazie referatów panelowych planujemy wydanie – w jednym z prestiżowych światowych wydawnictw – anglojęzycznej monografii, przygotowane wystąpienia powinny odznaczać się wysokim poziomem metodologicznym oraz merytorycznym. Preferowane będzie podejście porównawcze, ale nie wykluczamy studiów przypadków, zwłaszcza jeśli autorzy zaproponują oryginalne rozwiązanie konkretnego problemu badawczego lub też nowatorskie podejście metodologiczne.

Panel pod egidą Zakładu Systemów Politycznych Uniwersytetu Wrocławskiego.

2.

Państwo w ujęciu personalizmu

Moderator:

Prof. dr hab. Stanisław Wójcik

Opis:

W refleksji tej uznaje się człowieka jako osobę tj. świadomy i wolny podmiot działania i podmiot praw - podkreśla się godność osoby ludzkiej. Człowiek jako osoba posiada jako osoba posiada wymiar społeczny, co oznacza, że do swego istnienia i rozwoju potrzebuje społeczności. Jest bytem korelatywnym w stosunku do innych osób. Ta osobowa, podmiotowa natura człowieka wyjaśnia istnienie takich form społecznych i politycznych, jak rodzina i naród oraz Kościół i państwo. Celem działania tych form społecznych powinien być człowiek i jego rozwój. Człowiek jako byt osobowy dojrzewa poprzez swoje czyny, które w toku życia ludzkiego wyrażają się jako: intelektualne poznanie, działania decyzyjne i twórczość. Niewątpliwie podstawowa i najważniejsza forma życia społecznego, jaką jest rodzina, wywiera decydujący wpływ na człowieka, jego działania. Jednak nie może ona dostarczyć pełniejszych warunków poznania i rozwoju. To może dokonać społeczność poszerzona, tj. naród i państwo posiadające środki do realizowania życia kulturowego. W tym nowym procesie poznawania, działalności i twórczości człowieka chodzi o to, aby państwo nie przejęło suwerenności poszczególnego człowieka. Państwo jest suwerenem tylko w zakresie zapewnienia potrzebnych środków służących kulturowemu życiu człowieka. Często jednak pokusą władz państwowych jest tzw. totalitaryzm, sięgnięcie po gospodarowanie ludzkim życiem. Stąd pojawia się dla człowieka konieczność zorganizowania takich form życia państwowo-społecznego, które nie przeszkodzą kulturowemu życiu człowieka, np. właściwa decentralizacja i samorząd.
Obecne państwo stało sie systemem władzy i prawa, systemem społecznego przymusu. Jednak państwo jako twór ludzki naturalny jest zrozumiałe przez dostrzeżenie jego celu - spełniania realnego dobra dla każdego. Tym rzeczywistym dobrem jest coraz pełniejsza aktualizacja jego zdolności intelektualnego poznania, działania i twórczości. Biorąc pod uwagę różnorodność interesów ludzi, grup społecznych państwo winno gwarantować polityczny pluralizm jako różnorodny, racjonalny sposób realizowania wspólnego dobra. Uznając, że solidaryzm społeczny jest silniejszy niż antagonizm, dobro jego obywateli winno być realizowane etycznie.
Zasadniczym czynnikiem tworzącym państwo jest prawny system rządzenia, wyrażający się we władzy państwowej. Prawo jest legitymizowane nie tylko przez demokratyczną większość, ale także przez konieczne minimum aksjologiczne, to zaś w Europie kształtowało się pod wpływem chrześcijaństwa. System prawa, będący formalnym wyrazem państwa, nie jest zrozumiały bez faktycznej dominacji władzy, gdyż to władza zawsze stawała na czele państwa i ona wprowadzała rozmaite systemy prawa.  Stąd bardziej akcentuje się rolę władzy w państwie aniżeli rolę prawa. Państwo nie może się uchylić od zadania naczelnego, jakim jest wspólne dobro obywateli, gdyż z jednej strony takie państwo byłoby bezcelowe, bezsensowne, a z drugiej strony historyczne doświadczenia państw mających na celu zachowanie samej władzy skazywały na zagładę systemy państwowe. Przykłady państw totalitarnych są przekonujące. Przerost struktur prawnych realizujących zachowanie i wzmocnienie samej władzy, prowadzi do zniewolenia obywateli. Państwo jawi się też jako organizacja naturalnego przymusu. Oprócz bowiem rozumienia zadań państwa jako organizatora spełniającego dobro wspólne obywateli nie można nie dostrzec roli państwa realizującego przymus prawny. Państwo takie ma też racjonalny charak-ter, jeśli realizuje wspólne dobro. Bez motywu wspólnego dobra państwo staje się gołą siłą przymusu, a nawet prawnego terroru. Poszczególne osoby są więc podporządkowane władzom państwa. Suwerenem jest państwo. Nie można jednak nie zauważyć, że nie rozróżnia się często przy tym podmiotowości człowieka, który podejmuje decyzje dotyczące swego  rozwoju, a państwo może mu umożliwić realizowanie się poprzez racjonalny system prawny. I w tym znaczeniu, gdy chodzi o zorganizowanie nieodzownych środków dla realizacji celów,  państwo jest suwerenem w stosunku do swych obywateli. Środki i cele nie są tu antagonistyczne, lecz wzajemnie się uzupełniają . Ważne jest zatem ciągłe przypominanie, że państwo harmonizuje, służy swym obywatelom – narodowi. Ale teza ta stanowi duże wyzwanie dla jednostki, od której państwo oczekuje karności, służby, aktywności do życia publicznego. Innymi słowy jednostka i państwo wzajemnie się potrzebują do życia, bo razem mogą się doskonalić, a zarazem żadna ze stron nie może być zniewolona.

3.

Wyzwania komunikacyjne aktorów politycznych w obliczu kryzysu reprezentacji, deficytu zaufania do instytucji politycznych i odrodzenia tendencji propagandowych

Moderator:

Dr hab. Michał Jacuński

Opis:

Współcześni aktorzy polityczni zmagają się z wieloma wyzwaniami związanymi z dynamicznymi przeobrażeniami ich społecznego i instytucjonalnego otoczenia, w szczególności: ze spadkiem zainteresowania obywateli tradycyjnie pojmowaną polityką i uczestnictwem w niej; z niskim poziomem zaufania do instytucji życia publicznego, w tym do partii politycznych; z presją ze strony ruchów nie będących klasycznymi partiami, które mają ambicje wpływania na życie polityczne i na sprawowanie władzy; rozwojem nowych technologii; skutkami mediatyzacji, przejawiającymi się m.in. negatywnym wizerunkiem polityki w przekazach medialnych oraz odrodzeniem różnych form propagandy politycznej.
W ramach zaproponowanego tematu poszukiwane będą odpowiedzi na pytania: W jaki sposób radzą sobie z tymi wyzwaniami aktorzy polityczni? Jakie podejmują strategie komunikacyjne? W jaki sposób przyspieszony rozwój technologii komunikacyjnych zmienia kulturę komunikacji aktora politycznego z obywatelem/wyborcą? Jak kształtują się różne konteksty oddziałujące na zmiany aktywności komunikacyjnej w warunkach daleko idącej hybrydyzacji i konwergencji mediów?
Do panelu zaproszeni zostają badacze i badaczki prowadzący wielopłaszczyznowe badania komunikacji politycznej, ze szczególnym uwzględnieniem perspektywy aktorów politycznych, wykraczający poza schemat analiz ograniczony aktywnością okołowyborczą. W szczególności oczekiwane są zgłoszenia prac empirycznych, jak również krytycznych prac o charakterze teoriopoznawczym. 

4.

Partie polityczne w czasach zmian. Panel zgłaszany przez sekcję „Partie i systemy partyjne”

Moderatorzy:

Dr hab. Beata Kosowska-Gąstoł, Dr Maria Wincławska

Opis:

Celem proponowanego panelu jest refleksja nad kondycją partii politycznych oraz prezentacja badań empirycznych dotyczących funkcjonowania współczesnych partii politycznych w Polsce, w Europie i na świecie. Chcemy podjąć zagadnienia dotyczące: modeli partii politycznych, funkcji partii w systemach politycznych, postrzegania partii i oceny ich działań, strategii działania partii, a także teorii partii politycznych, metodologii badań nad partiami oraz prawnych aspektów funkcjonowania partii. 
W trakcie prowadzonych dyskusji będziemy poszukiwać odpowiedzi na następujące pytania badawcze: W jakim stopniu współczesne partie odpowiadają tradycyjnym modelom partii (masowe, wyborcze, kartel), jakie inne modele mogą być wykorzystywane do ich opisu? Jakie funkcje pełnią partie w systemach politycznych? Czy realizują jeszcze funkcje społeczne czy też ograniczają się do funkcji związanych z rządzeniem? Czy alternatywne formy artykulacji interesów stanowią zagrożenia dla partii? Jak postrzegane są i jakie strategie działania przyjmują współczesne partie polityczne? Czy partie nowe mają szanse na pokonanie progu relewancji? Jakie czynniki przyczyniają się do stabilizacji partii nowych?
Zapraszamy badaczy zajmujących się wyżej wymienionymi zagadnieniami, zarówno analizujących pojedyncze partie lub systemy partyjne, jak i tych zajmujących się partiami w perspektywie porównawczej.

5.

Ewolucja roli państwa w polityce społecznej – w kierunku inwestycji społecznych

Moderator:

Dr hab. Dorota Moroń

Opis:

Paradygmat inwestycji społecznych staje się dziś istotnym kierunkiem realizacji działań z zakresu polityki społecznej i gospodarczej państw opiekuńczych oraz stanowi kluczowy punkt odniesienia unijnej polityki społecznej. Postrzegany jest jako alternatywa dla tradycyjnych welfare state, odpowiedź na kryzys finansów publicznych i nowe wyzwania społeczne identyfikowane w krajach Unii Europejskiej, do których należą m.in. kryzys demograficzny, wzrost poziomu bezrobocia i wykluczenia społecznego, kryzys tradycyjnego modelu rodziny, nowe ryzyka socjalne na każdym etapie życia, wymogi globalnej konkurencyjności i społeczeństwa opartego na wiedzy. Sformułowanie propozycji nowego paradygmatu polityki społecznej mającego stanowić odpowiedź na wyżej wskazane problemy obejmowało redefinicję celów polityki społecznej, która w świetle jego założeń ma stanowić nakład podlegający zwrotowi w określonej perspektywie czasowej.
W ramach panelu proponuję dyskusję nad ewolucją roli państwa – jako kluczowego podmiotu w polityce społecznej – która obejmie m.in. następujące zagadnienia:
- Znaczenie państwa jako podmiotu polityki społecznej;
- Paradygmat inwestycyjny jako alternatywa dla welfare state;
- Paradygmat inwestycyjny na tle innych współczesnych koncepcji polityki społecznej;
- Wdrażanie paradygmatu inwestycyjnego w państwach Unii Europejskiej;
- Wpływ Unii Europejskiej na realizację paradygmatu inwestycyjnego;
- Ewolucja współpracy państwa z podmiotami sektora pozarządowego i prywatnego oraz innymi podmiotami z sektora publicznego (jst);
- Zmieniająca się rola poszczególnych sektorów – publicznego, pozarządowego i prywatnego – w polityce społecznej;
- Obywatel czy „obiekt” inwestycji – podejście do jednostki jako beneficjenta działań polityki społecznej;
- Przyszłość inwestycji społecznych.

6.

Wyzwania dla współczesnych demokracji w erze radykalizmów

Moderator:

Dr hab. Anna Sroka, Dr Aleksandra Moroska-Bonkiewicz

Opis:

Różnego rodzaju formy radykalizmu od populistycznych po ekstremistyczne partie, organizacje polityczne oraz ruchy społeczne zyskują na popularności we współczesnych demokracjach, stanowiąc wyzwanie dla systemów wartości, wzorców rywalizacji politycznej oraz instytucji państwa demokratycznego. Celem panelu jest przybliżenie relacji między radykalizmem politycznym a demokracją liberalną, ze szczególnym uwzględnieniem:
- Postaw i działań ugrupowań radykalnych - w jakiej formie i zakresie różnego rodzaju radykalizmy (lewicowe i prawicowe, w postaci partii i ruchów) stoją w sprzeczności z wartościami i zasadami demokracji liberalnych.
- Przyczyn poparcia społecznego dla ugrupowań radykalnych, tj. kontekstu funkcjonowania radykalizmów, ze wskazaniem kluczowych czynników przyczyniających się do ich powstania i rozwoju.
- Wpływu radykalizmu na jakość demokracji - w jakim stopniu obecność partii i ruchów tego typu wpływa na różne wymiary jakości demokracji (m.in. rozliczalność wertykalną i horyzontalną, partycypację społeczno-polityczną, spójność społeczną, prawa i swobody obywatelskie, praworządność, media).
- Reakcji demokracji wobec radykalizmu - w jaki sposób stosowane środki (prewencyjne lub represyjne, polityczne lub prawne, długo- lub krótkofalowe,) oddziaływują na różne formy radykalizmu oraz jak w efekcie mogą wpływać na funkcjonowanie demokracji.
Zgłaszane referaty dotyczyć mogą zarówno zagadnień teoretycznych, jak i empirycznych, opartych na studium przypadku lub analizie porównawczej.

7.

Manipulacje wyborcze i ich wpływ na reżimy polityczne współczesnych państw

Moderator:

Dr hab. Adam Szymański

Opis:

We współczesnych państwach rozwija się zjawisko nadużyć i manipulacji wyborczych, pokazujące możliwą dysfunkcjonalną rolę wyborów dla demokratycznych reżimów politycznych. To wzmacnia potrzebę dokładniejszego przyjrzenia się przez politologów praktykom wyborczym.
Temu ma służyć panel, dla którego inspiracją jest projekt pt. „Między uczciwymi a sfałszowanymi. Wybory jako kluczowe uwarunkowanie "granicznego reżimu politycznego" – Turcja w perspektywie porównawczej”, realizowany w UW (OPUS11, 2017-2019). Panel jest poświęcony nadużyciom w procesie wyborczym i ich wpływowi na reżimy polityczne oraz proces demokratyzacji w różnych państwach świata. Szczególny nacisk będzie położony na konkurencyjność wyborów, która jest niezbędna dla funkcjonowania jednego z tzw. reżimów wyborczych – demokracji, reżimu hybrydowego lub konkurencyjnego autorytaryzmu.
Prezentowane referaty mogą poruszać zarówno aspekty teoretyczne dotyczące manipulacji wyborczych i ich typologii, jak i empiryczne. Szczególnie cenne będą analizy porównawcze, obejmujące państwa jednego lub kilku regionów. Paneliści będą odpowiadać na następujące pytania: W jakim stopniu praktyki wyborcze stosowane przez partie rządzące są zgodne z zasadami demokratycznych wyborów? Jak daleko sięgają w tym kontekście nadużycia wyborcze? Jaki wpływ mają one na wyniki kolejnych wyborów parlamentarnych? Jak te wyniki oddziaływają na działanie systemu politycznego i partyjnego? Jaki jest ich wpływ na zmiany reżimu politycznego? 

8.

Polityka wewnętrzna na Kaukazie w okresie przemian - od ustroju radzieckiego do wyzwań XXI wieku

Moderator:

Dr Przemysław Adamczewski

Opis:

Istotą tematu proponowanego panelu jest chęć podjęcia dyskusji na temat tego, w jaki sposób zmieniała się polityka wewnętrzna na Kaukazie (zarówno niezależnych obecnie państw – Armenii, Gruzji i Azerbejdżanu, północnokaukaskich republik w składzie Federacji Rosyjskiej, a także obszarów separatystycznych – Górskiego Karabachu, Abchazji i Osetii Południowej) w okresie od okresu radzieckiego do początku XXI w.
Prace panelu zamierza się skoncentrować na dwóch kluczowych i powiązanych ze sobą zagadnieniach. Pierwszym będzie polityka ośrodków władzy w zakresie budowania tożsamości państwowej wśród swoich obywateli. Natomiast drugim sprawa nacjonalizmów, którymi najpoważniejszymi konsekwencjami były konflikty zbrojne.
Kluczowymi pytaniami, na które poszuka się odpowiedzi podczas prac panelu brzmią: 1) w jaki sposób i dlaczego doszło do wzrostu nacjonalizmów na Kaukazie? 2) w jaki sposób ośrodki władzy prowadzą politykę w zakresie budowy tożsamości państwowej i co jest jej głównym celem? 3) w jaki sposób zagadnienia etniczne determinują politykę zagraniczną na Kaukazie?
W związku z tym, że większość czasu przewidzianego na panel planuje się przeznaczyć na dyskusję, jego uczestnicy zostaną poproszeni o wcześniejsze rozesłanie swoich wystąpień do referentów i dyskutantów. Jednocześnie przewiduje się, że wystąpienia zostaną ograniczone do niezbędnego minimum (zaprezentowania swoich tez), co ma doprowadzić do tego, że praca panelu skoncentruje się na wymianie poglądów i wspólnym wyciągnięciu wniosków.

9.

Wielowymiarowość partycypacji kobiet w mediach – ciągłość i zmiana

Moderator:

Dr Alina Balczyńska-Kosman

Opis:

Zasadniczym celem panelu jest ukazanie wielowymiarowych i zróżnicowanych sposobów partycypacji kobiet we współczesnych systemach medialnych ze szczególnym uwzględnieniem zmian zachodzących  w sposobach komunikowania. Wielowymiarowość partycypacji kobiet w mediach obejmuje zarówno obecność kobiet w zawodzie dziennikarskim, jak i bierny wymiar ich uczestnictwa, obejmujący przede wszystkim procesy odbioru przekazów medialnych. Rzeczywistość medialna pokazuje, iż mimo licznych działań na rzecz zwiększenia roli i pozycji kobiet w systemach medialnych, wciąż jest to sfera zdominowana przez mężczyzn. Podstawowe pytania badawcze zmierzają zatem do  ustalenia: po pierwsze, czy zwiększenie skali uczestnictwa kobiet w przestrzeni publicznej przekłada się na wzrost ich roli w systemach medialnych, po drugie, czy zmienia się współcześnie rola kobiet w systemach medialnych, po trzecie, czy w redakcjach medialnych i w zawodzie dziennikarskim realizowana jest polityka równości, po czwarte, czy zmieniające się sposoby odbioru przekazów medialnych przez kobiety są odzwierciedleniem ich dążeń do równości płci w mediach? Prognozując przyszłość wielowymiarowej partycypacji kobiet mediach w kontekście zmian warto także zastanowić się czy będzie miała ona bardziej charakter ewolucyjnego procesu, czy też rewolucyjnej zmiany.

10.

Polityka i społeczeństwo w epoce posttransformacyjnej – przypadek Polski i Ukrainy

Moderatorzy:

Dr Piotr Długosz, Dr Radosław Marzęcki

Opis:

Transformacja systemowa – jako proces wielowymiarowych zmian społecznych, politycznych i gospodarczych – wymaga od politologów czy socjologów szczególnej zdolności wiązania wszystkiego, co obserwują w swoim otoczeniu z warunkami strukturalnymi, kulturowymi czy historycznymi, ale również z działaniami jednostek i grup, które funkcjonują, socjalizują się i rozwijają w tych dynamicznie zmieniających się okolicznościach, nieustannie komplikujących świat społeczny. Obserwując doświadczenia państw postkomunistycznych od początku lat 90. XX wieku można zauważyć, że czynniki determinujące kształt i jakość instytucji demokratycznych, jak również kondycję społeczeństwa obywatelskiego oddziaływały z różnym – nie zawsze funkcjonalnym – skutkiem. Dlatego też chcielibyśmy poddać dyskusji kwestię dziedzictwa okresu transformacji i jego wpływu na obecną oraz przyszłą kulturę polityczną, kapitał społeczny oraz wzory partycypacji społeczno-politycznej społeczeństw postkomunistycznych. Przyjmując założenie, że kraje takie jak Polska czy Ukraina rozpoczynały proces transformacji od względnie podobnego poziomu, będziemy chcieli poddać refleksji problematykę dystansu (specyficznych różnic), jaki dzieli oba państwa i społeczeństwa w wyżej opisanym zakresie z perspektywy upływającego czasu, próbując jednocześnie przewidzieć kierunki rozwoju na najbliższą przyszłość.

11.

Samorząd w wizji zmiany państwa po 2015 r. – odwrót czy korekta 

Moderator:

Dr Janina Kowalik

Opis:

Wybory parlamentarne z października 2015 r. zapoczątkowały poważne zmiany w systemie politycznym państwa i jego instytucji, charakteryzujących się - w ocenie nowej władzy – poważnymi dysfunkcjami. Samorząd terytorialny przez ćwierć wieku po upadku socjalizmu stanowił kluczową instytucję tworzącą podwaliny nowego, demokratycznego systemu oraz jego gwarancję na poziomie lokalnych społeczności. W powszechnej ocenie, właśnie samorządowi lokalnemu i racjonalności lokalnych wspólnot, zawdzięczała Polska niewiarygodny skok cywilizacyjny i często pozytywne zmiany w obrazie lokalnych przestrzeni. Nowa koalicja rządząca podjęła jednakże szereg decyzji mających - w ocenie analityków - odwrotny wektor wobec procesów decentralizacyjnych toczących się po 1989 r. Zainteresowanych uczestnictwem w panelu zapraszam do refleksji na tematy oscylujące wokół zmian dokonywanych w dotychczas obowiązującym systemie samorządowym (zarówno w zakresie istoty zmian, jak i formy ich dokonywania), do podejmowania prób wizualizowania przyszłej postaci i roli samorządu terytorialnego w Polsce, analizy konsekwencji zmian wywołanych nowelizacją Kodeksu Wyborczego w części związanej z wyborami samorządowymi, itd. W obliczu masowego charakteru zmian, jak też nowych faktów politycznych i niestandardowych mechanizmów działania władz publicznych (np. wojewodów wobec samorządów), ważne wydaje się również dokumentowanie tych zjawisk, które mogą tworzyć nową rzeczywistość a w natłoku zdarzeń mogą ulec zapomnieniu.

12.

Koabitacja - wymiar centralny i lokalny

Moderatorzy:

Dr Katarzyna Kuć-Czajkowska, Dr Monika Sidor, Dr Justyna Wasil

Opis:

Koabitacja (współistnienie instytucjonalne) to w sensie ustrojowo-politycznym stan faktyczny polegający na wspólnym mieszkaniu dwóch rodzin politycznych, czyli konieczność pokojowego współistnienia, wymuszająca zgodne działania, pomimo reprezentowania przeciwnych obozów politycznych. Jest to efekt wywodzenia się przedstawicieli organów władzy ze środowisk ulokowanych na przeciwstawnych biegunach sceny politycznej. Zjawisko to jest charakterystyczne dla administracji centralnej, gdy w trakcie kadencji prezydenta zostaje wybrany parlament, w którym przewagę uzyskuje partia/koalicja partii opozycyjnych w stosunku do głowy państwa. Prezydent jest wówczas zmuszony współpracować z premierem i rządem popieranym przez większość parlamentarną z przeciwnego obozu politycznego. Koabitacja może też wystąpić w gminie, gdy wybrany w sposób bezpośredni wójt (burmistrz, prezydent) nie cieszy się poparciem większości bezwzględnej w radzie. Współpraca ma wówczas charakter wymuszony - są zobligowani do współdziałania, mimo iż reprezentują odmienne spojrzenie na sprawy lokalne.
Obok prawnoustrojowego podłoża koabitacji, pojawiają się pytania jakiego rodzaju czynniki (determinanty) wpływają na przebieg koabitacji na poziomie centralnym, a jakie lokalnym? Czy można wskazać podobieństwa/różnice? Czy styl sprawowania władzy, osobowość polityczna liderów, sposób postrzegania swojej funkcji/roli politycznej wpływa na zachowania? Jakie są konsekwencje funkcjonowania w konflikcie? Jakiego rodzaju mechanizmy warunkują koncyliacyjny/konfrontacyjny przebieg koabitacji? Czy i jakie są różnice w tym względzie na poziomie administracji centralnej i lokalnej?

13.

Oblicza państwa regionalnego – kontynuacja czy zmiana?

Moderatorzy:

Dr Małgorzata Lorencka, Dr Marta Obrębska

Opis:

Pierwsze koncepcje państwa regionalnego powstały w latach trzydziestych XX wieku. Twórcą pojęcia był Gaspare Ambrosini, który w artykule „Un tipo intermedio di Stato tra l’unitario e il federale caratterizzato dell’autonomi regionale„ („Rivista di diritto pubblico, Roma 1933) określił pojęcie autonomii regionalnej jako jednostki „mniejszej” od państwa, wyposażonej we władzę ustawodawczą (w oparciu m.in. o Konstytucję Hiszpanii z 1931 rok). Wychodząc od założeń tej koncepcji i jej ewolucji, celem panelu jest poszukiwanie odpowiedzi na następujące pytania badawcze: 
- Jaka jest ewolucja instytucji państwa regionalnego? (ewolucja organów, kompetencji, ewolucja partii regionalnych i etnoregionalnych);
- Jak ewoluują normy prawne? ( w zakresie konstytucji, statutów, czy prawa wyborczego);
- W jaki sposób ewoluował wymiar aksjologiczny funkcjonowania państwa regionalnego? (jak ewoluowały zasady konstytucyjne – np. zasada decentralizacji, pomocniczości;  jaki wpływ na przemiany państwa regionalnego ma rosnące znaczenie tożsamości etnicznej, narodowej, regionalnej);
- Jaka jest specyfika funkcjonowania państwa regionalnego? (np.alternacja polityczna, legitymizacja, komunikacja polityczna, wybory regionalne, frekwencja wyborcza,  partycypacja społeczna).

14.

Changes in political and social activity in Central and Eastern Europe countries

Moderatorzy:

Dr Beata Pająk-Patkowska, Dr Agnieszka Bejma

Opis:

The aim of the panel is to verify the hypothesis assuming that the transformation of political activity in Central and Eastern Europe countries in the direction observed in the countries of Western Europe. As research and analysis carried out, e.g. by Rucht (2010) or Norris (2002), in Western Europe, but also in developed non-European countries such as the USA, Canada or Australia, there is a visible decrease within the interest of citizens’ conventional activity (hence a visible drop in the voter turnout or a decline in membership in political parties), in favor of unconventional activity, such as participation in protests, demonstrations or pickets. Within the literature this kind of observed changes, especially the growing importance of protest politics in modern democracies, is called as demonstration democracy (Etzioni 1970), protest revolution (Kaase 1984) or counter-democracy (Rosanvallon 2012).
The second hypothesis verified in the panel will be the hypothesis assuming the increase in citizens' interest in the activity in social organizations as an alternative to the increasingly less-acceptable political sphere. Distrust to politics, low ratings of politicians 'work and falling satisfaction with the functioning of democracy can provide an explanation for the increase in citizens' interest in activity in non-political organizations.
In the course of discussions of presentations, the following questions will be sought:
- What is the level and preferred forms of political activity of citizens in the CEE countries?
- How the level and interest of citizens changed in various forms of political activity during the systemic transformation period?
- What is the level of social activity of citizens?
- How did those interested in social activity change during the system transformation period?
- What factors could decide on the pattern of changes observed in the sphere of political / social activity of citizens?
- What are the expectations of citizens regarding their involvement in the process of exercising power?
Thematic scope:
- changes in political activity in the countries of Central and Eastern Europe,
- changes in social activity in the countries of Central and Eastern Europe,
- conditions of the course of observed processes,
- citizens' expectations regarding the scope of participation in power.

15.

Partycypacja polityczna we współczesnych państwach demokratycznych – uwarunkowania, instytucje, konsekwencje

Moderator:

Dr Marcin Rachwał

Opis:

Zakres przedmiotowy zaproponowanego panelu jest zogniskowany na trzech zagadnieniach badawczych związanych z partycypacją polityczną we współczesnych państwach demokratycznych. Są to kolejno: uwarunkowania, instytucje (mechanizmy) i konsekwencje partycypacji politycznej. Zaproponowane obrady mają się toczyć w zakresie zdefiniowanym poprzez terminy „partycypacja polityczna” i „współczesna demokracja”. W kontekście pierwszego terminu należy uściślić, iż intencją jest, aby  rozważania były głównie prowadzone na temat konwencjonalnej partycypacji politycznej, tj. podejmowanej zgodnie z prawem. Wskazana uwaga nie wyklucza jednak możliwości zgłaszania wystąpień dotyczących niekonwencjonalnej partycypacji politycznej.
Stosowanie do zasygnalizowanych założeń wyjściowych proponuje się, aby wystąpienia i dyskusja były próbą odniesienia się do następujących pytań badawczych:
- Przesłanki aktywności i bierności politycznej.
- Jak kształtuje się katalog instytucji konwencjonalnej partycypacji politycznej, które są stosowane we współczesnych państwach demokratycznych?
- Jakie możemy wskazać nowe konwencjonalne instytucje partycypacji politycznej i przyczyny ich powstawania? 
- Konsekwencje stosowania konwencjonalnych instytucji partycypacji politycznej. Wśród pytań szczegółowych m.in.: wybory – fikcja czy realna władza obywateli? Demokracja bezpośrednia – instytucje w rękach obywateli czy elit politycznych?
- Wpływ nowych technologii na partycypację polityczną (np. e-wybory, e-referendum).
- Nowe technologie a modele demokracji. 

16.

„Standardowa formuła” decydowania lokalnego w odwrocie? Nowe modele procesu decyzyjnego na poziomie lokalnym

Moderatorzy:

Dr Katarzyna Radzik-Maruszak, Dr Anna Kołomycew, Dr Paweł Antkowiak

Opis:

Przez wiele dekad działanie samorządu terytorialnego w państwach europejskich oparte było przede wszystkim na demokracji przedstawicielskiej. To pochodzący z wyboru reprezentanci lokalnych społeczności odpowiedzialni byli za podejmowanie i implementację najważniejszych decyzji. Sytuacja ta zaczęła stopniowo zmieniać się w latach dziewięćdziesiątych XX wieku. Z jednej strony zaobserwować można było wówczas spadek zainteresowania tradycyjnymi metodami zaangażowania politycznego, chociażby udziałem w wyborach lokalnych. Z drugiej strony w wielu samorządach widoczne było przejście od tradycyjnego rządzenia (local government), w kierunku lokalnego współrządzenia (local governance), którego immanentną cechą jest zaangażowanie interesariuszy, wywodzących się z sektorów prywatnego i społecznego, w lokalny proces decyzyjny (John 2001). Tendencje te istotnie wpłynęły na tak zwaną „standardową formułę” (standard account) demokracji przedstawicielskiej (Urbinati, Warren 2008). Po pierwsze, w samorządzie na szerszą skalę zaczęły stosowane być, oparte na mechanizmach demokracji partycypacyjnej i deliberatywnej „demokratyczne innowacje”. Po drugie, na lokalnej arenie pojawiło się szereg nowych, reprezentujących określone gremia – młodzież, seniorów, osoby niepełnosprawne, przedsiębiorców etc. – podmiotów. Ich aktywność zaczęła wywierać wpływ nie tylko na sam proces decyzyjny, ale także na pozycję i rolę pochodzących z wyboru przedstawicieli. Wreszcie, ci nowi interesariusze zaczęli wywierać istotny wpływ na sposób kreacji, realizacji i świadczenia lokalnych polityk publicznych (np. koprodukcja usług). 
Niniejszy panel koncentruje się na kwestii decydowania na poziomie lokalnym. Moderatorzy zapraszają do wspólnej dyskusji osoby zainteresowane: 1) ideą reprezentacji i partycypacji na poziomie lokalnym, w tym ewentualnymi „napięciami” między przedstawicielstwem, a obywatelskim zaangażowaniem; 2) praktyką stosowania „demokratycznych innowacji” na poziomie lokalnym i jej wpływem na proces decyzyjny; 3) zaangażowaniem podmiotów niepublicznych w proces podejmowania decyzji (np. rad działalności pożytku publicznego, rad młodzieżowych; rad szpitali etc.); 4) reprezentacją grup „niedoreprezentowanych” na poziomie lokalnym -  seniorów, kobiet, mniejszości etc.; 5) stosunkiem polityków, urzędników i samych obywateli do angażowania innych podmiotów w proces lokalnego decydowania; 6) partycypacją społeczności lokalnych w procesach świadczenia usług publicznych; 7) relacją interesów publicznego i prywatnego w decydowaniu lokalnym; 8) modelami procesu decyzyjnego etc.
W panelu znajdzie się miejsce zarówno dla osób przedstawiających wyniki badań empirycznych, także o charakterze porównawczym, jak i tych odwołujących się do teorii reprezentacji i partycypacji na poziomie lokalnym. 

17.

Doradztwo polityczne w Polsce i na świecie

Moderatorzy:

Dr Wojciech Peszyński, Dr Wojciech Maguś

Opis:

Doradca polityczny, king maker, spin doctor, konsultant polityczny, lekarz reputacji, komunikator, konstruktor przyzwolenia, inżynier społeczny, kreator wizerunku – to tylko niektóre z określeń oznaczających profesjonalistę odpowiedzialnego m.in. za kreowanie wizerunku polityka, budowanie strategii wyborczej oraz wspierającego go w procesie komunikowania się z otoczeniem zewnętrznym. Ten ważny komponent komunikowania politycznego zazwyczaj pozostaje w cieniu. Ma efektywnie realizować powierzone mu zadania, dostarczać ekspercką wiedzę bez zbędnego akcentowania swojej obecności. Profesjonalizacja komunikowania politycznego wymusza udział w życiu politycznym specjalistów posiadających wiedzę i umiejętności z zakresu marketingu politycznego i public relations. Głównym celem naukowym panelu jest analiza i deskrypcja zjawiska doradztwa politycznego oraz ukazanie jego globalnej perspektywy i polskiej specyfiki.
Zagadnienie, któremu poświęcony jest panel nie zostało dotychczas wystarczająco wyeksploatowane w polskiej nauce. Wokół niego narosło szereg mitów i nieporozumień (m.in. związanych z funkcjonowaniem zjawiska spin doctoringu). Praca doradców znajduje się w trudno dostępnym obszarze analitycznym. Zmierzenie się z tym zagadnieniem może ułatwić innym badaczom komunikowania politycznego zrozumienie mechanizmów związanych z rywalizacją polityczną oraz relacjami między systemem politycznym a systemem medialnym. 

18.

Innowacje w samorządzie lokalnym - istota, polityka, rzeczywistość i perspektywy rozwoju

Moderator:

Dr Mariusz Sienkiewicz

Opis:

Współcześnie innowacje stają się przedmiotem zainteresowania coraz większego kręgu podmiotów. Samorząd terytorialny, poprzez swoje wyjątkowe zasoby i potencjał z jednej strony wpływa na konkurencyjność lokalnych firm i ich działalność innowacyjną, z drugiej zaś ma możliwości wdrażania działań innowacyjnych w procesie realizacji zadań publicznych. W procesie rozwoju innowacji podstawowe znaczenie ma optymalne kształtowanie proporcji między potrzebami, preferencjami i uznanymi systemami wartości mieszkańców, a funkcjami, potencjałem, zasobami i zdolnościami jednostek administracji publicznej. Głównym celem panelu jest próba udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy i w jakim zakresie innowacje mogą przyczynić się do efektywnego rozwoju jednostek terytorialnych, podniesienia ich konkurencyjności, a także poprawy jakości życia mieszkańców? Podczas panelu pragniemy odnieść się w szczególności do następujących zagadnień:
- Teorie innowacji a specyfika administracji publicznej,
- Istota i uwarunkowania (prawne, systemowe, społeczno-gospodarcze) innowacji w administracji publicznej, 
- Reformy administracyjne a rozwój innowacji, 
- Wpływ polityki UE, państwa, regionu na innowacje na szczeblu lokalnym, 
- Polityka i kultura innowacji na szczeblu lokalnym, 
- Zmiana, jako determinant innowacji, 
- Bariery i wzywania w procesie rozwoju innowacji,
- Kryzys a innowacje,
- Zróżnicowanie wymiarów innowacyjności (społeczne, technologiczne, organizacyjne, produktowe, zintegrowane), 
- Prezentacje i analizy przejawów innowacji na poziomie lokalnym w Polsce i na świecie oraz ich efektów dla społeczności lokalnych.

19.

Nowa odsłona demokracji. Populizm u władzy 

Moderatorzy:

Dr Katarzyna Walecka, Dr Kinga Wojtas

Opis:

Pojawianie się na przełomie XX i XXI wieku partii populistycznych i ich rosnąca popularność, była interpretowana m.in. efekt rosnącego rozdźwięku między rządzącymi a rządzonymi, czy też spadku zaufania na linii obywatele-politycy, który można było również odnaleźć w stopniowym oddalaniu się filaru ludowego demokracji (popular democracy) od jej komponentu konstytucyjnego (constitutional democracy) – dwóch filarów reżimów demokratycznych (Many i Surel, 2007). Ten pierwszy filar oznacza „rządy ludu” – reżim oparty na demosie. Filar drugi, to rama instytucjonalna. Natomiast w demokracji populistycznej, jak określił ją Peter Mair (która stanowi przedmiot analiz tego panelu), lud rządzi bez tych instytucjonalnych ograniczeń. Wyłączenie lub osłabienie demokracji konstytucyjnej i poleganie na komponencie ludowym umożliwia zawieszenie mechanizmu odpowiedzialności rządzących przed społeczeństwem, co tym samym może przybliżać ją do autorytaryzmu, a w płaszczyźnie teoretycznej wymagać zmierzenia się z nowymi koncepcjami demokracji. W tym panelu jednak chciałbyśmy przede wszystkim zająć się empiryczną analizą reżimów formalnie demokratycznych, które określamy mianem populistycznych, w których władzę sprawują partie populistyczne. Dlatego też stawiamy pytania: jakie czynniki doprowadziły do zwycięstwa populistów? Dlaczego społeczeństwa deklarujące przywiązanie do demokracji, godzą się na wyłączenie składnika konstytucyjnego tego reżimu? Czy istnieje związek między demokracją populistyczną a rozwojem/instytucjonalizacją sytemu partyjnego? Czy dominacja komponentu ludowego demokracji odbudowuje łączność społeczeństwa z systemem? Czy demokracja populistyczna jest rządem efektywnym i reprezentatywnym? Czy brak instytucjonalnych mechanizmów kontroli i odpowiedzialności kreuje mechanizmy nieformalne wypełniające tę lukę?

20.

Kultura obywatelska w czasach zmian

Moderator:

Dr Agnieszka Ziętek

Opis:

Jedną z kategorii służących do opisu współczesnej rzeczywistości jest pojęcie kultury obywatelskiej. W ujęciu klasycznym (Gabriel Almond i Sidney Verba) jest ona definiowana jako swojego rodzaju kombinacja trzech podstawowych typów kultury politycznej (parafialnej, poddańczej i uczestniczącej). Określana jest także mianem „wspólnoty obywatelskiej”  (Robert Putnam) lub „cnót obywatelskich” (Will Kymlicka). W proponowanym panelu pragniemy poruszyć następujące problemy:
- Jakie są współczesne sposoby definiowania i rozumienia kultury obywatelskiej, a jednocześnie, do jakich innych pojęć i kategorii mogą one nawiązywać (np. partycypacja obywatelska, aktywizm lokalny, społeczne i polityczne zaangażowanie, sfera publiczna etc.)?
- Jaka jest deskryptywna i egzemplifikacyjna siła kategorii kultury obywatelskiej, w jakim stopniu jest ona przydatna do analiz empirycznych (pod względem możliwości operacjonalizacji, określania wskaźników i zakresu badań)?
- Jak wygląda współczesna kultura obywatelska w zderzeniu z aktualną sytuacją społeczno-polityczną (np. kryzys migracyjny, rosnąca popularność ugrupowań populistycznych itp.)?
- Czy i w jakim stopniu możliwe jest wzmacnianie istotnych z punktu widzenia kultury obywatelskiej kompetencji społecznych, jakie warunki będą temu sprzyjać?

21.

Zmiana roli „NSZZ Solidarność” i partii (post)solidarnościowych w systemie partyjnym Trzeciej Rzeczypospolitej

Moderator:

Dr Arkadiusz Lewandowski

Opis:

W roku 2019 obchodzić będziemy 30 rocznicę wyborów czerwcowych, w których strona solidarnościowa po raz pierwszy mogła uczestniczyć w przynajmniej częściowo wolnych wyborach. Sukces wyborczy roku 1989 stał się paradoksalnie jednak początkiem rzeczywistego rozpadu ówczesnej opozycji antykomunistycznej. Podziały polityczne jakie miały wówczas miejsce w obrębie elit solidarnościowych oraz uruchomiony proces kształtowania się nowych partii politycznych sprawił, że obok NSZZ „Solidarność” zaczęły funkcjonować ugrupowania legitymizujące swoje miejsce na arenie partyjnej właśnie solidarnościową tradycją. 
Relacje pomiędzy „Solidarnością” a partiami solidarnościowymi wpływały na kształt ewoluującego systemu partyjnego Trzeciej Rzeczypospolitej. Problem z określeniem swojego miejsca w nowej rzeczywistości politycznej miała również sama „Solidarność”.
Problemem badawczym stawianym przed panelem jest pytanie: w jakim zakresie nastąpiła modyfikacja pozycji NSZZ „S” i partii (post)solidarnościowych w systemie partyjnym III RP.
W ramach proponowanego panelu chcielibyśmy skoncentrować się na:
- Modyfikacjach w obrębie koncepcji i myśli politycznej powstałej w obrębie „Solidarności” i partii (post)solidarnościowych
- Strukturach partii i ugrupowań politycznych jakie powstawały w Trzeciej Rzeczypospolitej, a które utożsamiać możemy jako partie (post)solidarnościowe;
- Roli jaką NSZZ Solidarność oraz partie postsolidarnościowe odegrały/odgrywają w systemie partyjnym Trzeciej Rzeczypospolitej.

22.

Zasada pomocniczości w dobie kryzysu

Moderator:

Dr Beata Słobodzian 

Opis:

W myśl zasady pomocniczości decyzje dotyczące obywateli powinny być realizowane na niższych poziomach decyzyjnych, jak najbliższych obywatelowi. Wyższe szczeble władzy natomiast są zobowiązane do podejmowania decyzji tam, gdzie ich efektywność jest największa, a ingerencja konieczna dla udzielenia niezbędnej pomocy. 
W ostatnich latach, państwa i organizacje międzynarodowe stanęły przed wyzwaniem rozwiązania wielu różnorakich kryzysów, takich jak: kryzys instytucji państwa (deficyt demokracji), kryzys gospodarczy czy kryzys migracyjny. Złożoność problemów z tym związanych wymagała zaangażowania wielu podmiotów. Zatem zagadnienie i realizacji zasady pomocniczości powinny być rozpatrywane na wielu płaszczyznach: w wymiarze międzynarodowym, państwowym, regionalnym, lokalnym czy w sferze organizacji pozarządowych.
Wychodząc od założeń koncepcji zasady pomocniczości i jej ewolucji, celem panelu jest poszukiwanie odpowiedzi na następujące pytania badawcze:
1)      Instytucje: Jaka była /jest/ powinna być rola instytucji w realizacji zasady pomocniczości w okresie kryzysu?
2)      Normy: Jak ewoluują normy prawne odnoszące się do zasady pomocniczości w dobie kryzysu? (normy międzynarodowe, krajowe, regionalne, lokalne);  
Wartości: W jaki sposób ewoluował wymiar aksjologiczny zasady pomocniczości w okresie kryzysu (m.in. kryzys demokracji, kryzys gospodarczy, kryzys migracyjny)?
Działania: Jakie są podejmowane działania zmierzające do zahamowania procesów kryzysowych i ich skutków? (wymiar międzynarodowy, państwowy, regionalny, lokalny, organizacje pozarządowe)?

23.

Anti-Corruption Crusade and the ‘Change Mantra’ of the Nigerian State; 2015-2018

Moderator:

Dr Leke Oke

Opis:

Corruption in the 21^st Century has become a global menace with governments struggling and orchestrating towards its eradication. However, the degree and level of corruption differs from one country to another. The ramifying effect of corruption is such that development in all its ramifications is hampered and humanity is in jeopardy. In Nigeria, corruption in the public sector has become an embarrassing part of governance with implications for development. The Buhari’s Administration assumed power with its rigid commitment to fighting corruption, fixing the economy, insecurity and the power sector. This paper assesses the three years of Buhari’s Government vis-à-vis its commitment to fighting corruption in the Public Sector. It utilizes secondary data as well as anecdotal evidence in doing this. The paper provides answers to the following questions; what is the level of corruption in Nigeria? Has the Buhari’s government really fought corruption since its inception? Is the crusade holistic? What are the consequences of the anti-corruption crusade on corruption in Nigerian? What are the consequences of the crusade on state development and transformation? What are the constraining factors to the fight against corruption in the country? How can these factors be overcome? Is there any recipe for a corrupt-free Nigeria?  The paper avers that the Buhari’s Government has demonstrated strong political will to fighting corruption in Nigeria but maintains that more are still expected.