W najbliższy weekend (w dniach 29 września–1 października) w Lublinie odbędzie V ogólnopolski Kongres Archiwów Społecznych organizowany przez Centrum Archiwistyki Społecznej. Tegorocznej edycji święta archiwistów społecznych i pasjonatów oddolnego zapisywania historii przyświeca hasło „Historia na głosy”, a jej tematem przewodnim jest historia mówiona - zapisywanie rozmów i indywidualnych ludzkich losów, w których odbijają się zarówno ważne wydarzenia historyczne, jak i nie mniej ciekawa codzienność. Partnerem wydarzenia jest Instytut Nauk o Komunikacji Społecznej i Mediach UMCS, w którego murach odbędzie się część stacjonarna Kongresu. Trzydniowe lubelskie spotkanie pasjonatów i pasjonatek archiwów społecznych nieprzypadkowo zbiegnie się z 30 września - Dniem Archiwisty, świętem ustanowionym przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych w 2019 roku.
Uroczyste otwarcie wydarzenia odbędzie się w sobotę (30.09) o godzinie 10:00 w Instytucie Nauk o Komunikacji Społecznej i Mediach UMCS przy ul. Głębokiej 45 (Kampus Zachodni UMCS).
Podczas Kongresu zaplanowano wiele ciekawych spotkań, warsztatów i prezentacji, w których poruszone zostaną tematy dotyczące m.in. przeprowadzania wywiadów, sztuki rozmowy, etycznych i emocjonalnych wyzwań spotkania z osobą, która dzieli się własnymi, nierzadko intymnymi opowieściami o przeszłości czy historii mówionej, która jest nie tylko źródłem wiedzy i sposobem poznania indywidualnych ludzkich doświadczeń, ale i stanowi inspirację dla projektów artystycznych, kulturalnych i edukacyjnych.
W ramach programu zaprezentują się także archiwa społeczne, specjalizujące się w nagrywaniu i gromadzeniu relacji historii mówionej: tworzące się właśnie Ukraińskie Archiwum Społeczne Historii Mówionej, Białostocki Ośrodek Kultury – Centrum Ludwika Zamenhofa, Fundacja Animacja – Praga Gada, Fundacja Ośrodka KARTA, Fundacja Kultury Wizualnej Chmura oraz partner tegorocznego Kongresu Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”.
- Chcemy, aby nagrane opowieści nie milkły w zbiorach archiwów, lecz wybrzmiewały i zostały wysłuchane. Dlatego hasło Kongresu to „Historia na głosy”. Mamy też nadzieję, że wiele osób zainspiruje się, by po raz pierwszy sięgnąć po dyktafon – mówi Joanna Łuba, wicedyrektorka Centrum Archiwistyki Społecznej.
W ramach wydarzenia odbędzie się także debata zatytułowana „Kiedy opowieści stają się historią?”. Jej uczestnicy będą szukali odpowiedzi na pytania: o czym warto opowiadać i jakie historie warto zachować? W rozmowie z Justyną Dżbik-Kluge wezmą udział Joanna Łuba – wicedyrektorka Centrum Archiwistyki Społecznej, Dorota Ogrodzka – reżyserka i pedagożka teatralna, Anna Wylegała – socjolożka z Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk oraz historyk i archiwista Webu Marcin Wilkowski.
Kongres będzie także okazją do poznania bliżej naszego miasta, m.in. poprzez spacery tematyczne czy odwiedzenie lubelskich instytucji tj.: Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”, lubelskiego oddziału Archiwum Państwowego czy miejsca aktywizowania i integracji społecznej lublinian i lublinianek Baobab, prowadzonego przez Fundację Homo Faber. Wśród wydarzeń towarzyszących Kongresowi znajdzie się także oparty na historiach lublinianek spektakl „Spis kobiet” oraz spotkanie z Michałem Hochmanem – lublinianinem, nowojorczykiem, piosenkarzem, emigrantem Marca 1968 roku, którego relacja biograficzna znajduje się w archiwum Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”. Zaproszenie, zarówno na spektakl jak i na spotkanie, skierowane jest nie tylko do zarejestrowanych uczestników Kongresu, ale wszystkich zainteresowanych.
Wydarzenie ma charakter hybrydowy - odbędzie się zarówno w formie stacjonarnej - w Instytucie Nauk o Komunikacji Społecznej i Mediach UMCS przy ul. Głębokiej 45, w której weźmie udział 200 uczestników z całej Polski oraz w formie on-line. Aby umożliwić udział w wydarzeniu jak największej liczbie uczestników, Centrum Archiwistyki Społecznej przygotowało specjalną platformę internetową: kongres.cas.org.pl.
Większość wydarzeń Kongresu będzie tłumaczona na język ukraiński oraz Polski Język Migowy. Udział w Kongresie jest bezpłatny.
V ogólnopolskiemu Kongresowi Archiwów Społecznych towarzyszy kampania społeczna „Historia na głosy”, do której zaproszono cztery osoby, których relacje zostały nagrane przez archiwa społeczne w Głogoczowie, Kcyni, Lublinie i Sulejówku. Bohaterów i bohaterki kampanii spotkać można także w przestrzeni miejskiej Lublina – ich portrety znajdziemy na Placu po Farze oraz przy Ogrodzie Saskim, na wybranych nośnikach miejskich, przystankach autobusowych oraz na ekranach komunikacji miejskiej Lublina. Każdemu z portretów towarzyszy kod QR, który odnosi do relacji i zaprasza oglądających do wysłuchania opowieści bohatera. Kampania dostępna jest pod adresem: kongres.cas.org.pl/posluchaj-relacji
Aby wziąć udział w V Kongresie Archiwów Społecznych, należy zarejestrować się na stronie www.kongres.cas.org.pl. Tam też znajdą Państwo więcej informacji i szczegółowy program wydarzenia. Aktualnie prowadzone są zapisy uczestników online, które potrwają do wyczerpania miejsc.
fot. Wojciech Zamecznik, 1948, Juliusz i Szymon Zamecznik_Fundacja Archeologii Fotografii
