Przy okazji IV Ogólnopolskiego Kongresu Politologii odbywającego się na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, zaprezentowano także wyjątkową publikację: Polska. Eseje o stuleciu. Wśród badaczy uczestniczących w Kongresie znaleźli się bowiem jedni z twórców książki, m.in. prof. Andrzej Friszke, prof. Andrzej Paczkowski i prof. Stanisław Michałowski, a także Bogdan Szymanik - dyrektor wydawnictwa Bosz.
Fot. Bartosz Proll
Inspiracją dla powstania książki była setna rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości. Pracami nad publikacją oraz ilustrowanym albumem kierowała Rada Programowa pod przewodnictwem prof. Michała Kleibera, wieloletniego prezesa PAN. Jak zaznaczył Bogdan Szymanik, gremium powołano inicjatywą społeczną, a tworzyli je: prof. Krystyna Skarżyńska, prof. Jerzy Bralczyk, prof. Adam D. Rotfeld, prof. Witold M. Orłowski, prof. Andrzej Mencwel, prof. Henryk Samsonowicz, Waldemar Dąbrowski, dyrektor Teatru Wielkiego – Opery Narodowej, pisarz Wiesław Myśliwski oraz właściciel wydawnictwa BOSZ.
Inicjator publikacji Polska. Eseje o stuleciu przybliżył ideę jej powstania, koncepcję tematyczną oraz proces wyboru autorów poszczególnych esejów. Prace nad książką trwały dwa lata. Bogdan Szymanik podkreślił, że nie było żadnej zewnętrznej ingerencji w publikację, więc twórcy mieli niczym nieskrępowaną swobodę wypowiedzi autorskiej.
Polska. Eseje o stuleciu składa się z pięciu rozdziałów poświęconych: polskiej historii i państwu, gospodarce, społeczeństwu, nauce i kulturze. Słowem wstępnym publikację opatrzył prof. Michał Kleiber, zaś autorami esejów są polscy uczeni związani z największymi ośrodkami naukowymi w kraju. Badacze podejmują rozważania na temat kształtowania się i rozwoju najważniejszych dziedzin życia narodu polskiego: skomplikowanej i trudnej historii Polski, jej suwerenności oraz transformacji dziejowej (przemian polityczno-gospodarczych), relacji społecznych, religii, oświaty i zdrowia. Nie brakuje także odniesień do literatury i kultury, w tym nawiązania do: muzyki, filmu, sztuk pięknych i architektury. W książce zostały również omówione kwestie rozwoju nauk technicznych i przyrodniczo-medycznych.
Prof. Stanisław Michałowski, Rektor UMCS, zaznaczył, że eseje wydano zarówno w języku polskim, jak i angielskim, więc mogą znakomicie promować Polskę na arenie międzynarodowej. Gospodarz Uczelni w publikacji podjął się rozważań nad Rolą samorządu terytorialnego w strukturach państwa. Z kolei prof. Andrzej Paczkowski, historyk i naukowiec z Polskiej Akademii Nauk, opowiedział o okolicznościach powstania jego eseju pt. Od I do II wojny światowej – Nie jest mi ten temat obcy o tyle, że urodziłem się w II Rzeczypospolitej, więc troszkę pisałem o sobie – żartobliwie mówił profesor – Najpoważniejszy problem z moim tekstem był taki, że trzeba było go nieustannie skracać, ponieważ były sztywne normy objętościowe, a pióro się rozpędza.
W podobnym tonie wypowiadał się prof. Andrzej Friszke, kierownik Zakładu Najnowszej Historii Politycznej PAN: – Skrótowa forma [eseju] wymusza autodyscyplinę w myśleniu o tym, co jest najważniejsze. Jest to zabieg ciekawy, ponieważ skłania do podsumowania, które trzeba wydobyć. – Profesor poświęcił swoje teksty II wojnie światowej oraz okresowi Od PKWN-u do upadku komunizmu.
Oprócz zbioru esejów, dodatkowo opublikowano także bogato ilustrowany album pod nazwą Polska 100 lat. Za jakość edytorską odpowiada wydawnictwo BOSZ, zaś autorem projektu graficznego jest znany i ceniony plakacista oraz grafik, prof. Władysław Pluta.
