Sesje terenowe

W ramach Kongresu proponujemy Państwu udział w następujących 1- lub 2-dniowych sesjach terenowych:

Sesje jednodniowe, 13 września 2025 r. (sobota):

1. Lublin na styku kultur (godz. 8–16)

Lublin: Wzgórze Zamkowe – Muzeum Narodowe, stare miasto, dzielnica żydowska, Archikatedra Lubelska, Katedra Prawosławna, Cmentarz Trzech Wyznań

Cena: 150 zł (obejmuje: transport, bilety wstępu, przewodnik, obiad)

Trasa sesji obejmuje miasto Lublin, które jest jednym z najstarszych miast polskich, powstałym w okresie, kiedy zaczynała tworzyć się sieć miast w Polsce. Jego położenie geograficzne na pograniczu Europy Zachodniej i Wschodniej spowodowało, że od samego początku istnienia grodu zaznaczały się tu wpływy różnych nacji i religii. Pozostawiły one po sobie ślad w postaci obiektów tworzących tkankę materialną miasta, ale także w klimacie duchowym Lublina. W trakcie sesji terenowej będzie możliwość poznania tej części miasta, która ukształtowała się najwcześniej, i w której utrwalone są ślady historycznej wielokulturowości Lublina.

2. Natural Heritage of Lublin / English-language session (godz. 10–17)

Lublin: Śródmieście i Stare Miasto, Wieża Zamkowa, Kaplica Św. Trójcy, Podziemia Lubelskie. Wycieczka piesza, ~5 km

Cena: 150 zł (obejmuje: bilety wstępu, przewodnik, obiad)

This journey through time will take participants from the bustling 21st-century city to the early medieval stronghold, uncovering traces of past landscapes and their influence on Lublin’s development. The route will lead through the city's main streets, urban parks, and historic squares, revealing the geological secrets of Lublin, preserved in the stonework of its architecture. Key viewpoints along the way will offer panoramic vistas that illustrate how landforms and hydrology have shaped the urban space. The city's water systems and the role of rivers in shaping its landscape will also be explored. The walk will pass through areas once home to the now-vanished Jewish districts, which stretched across the terraces of the Bystrzyca and Czechówka rivers. In addition, the journey will descend into underground Lublin, revealing the hidden corridors and cellars beneath the Old Town. The participation fee covers entry tickets to the city's most important historic landmarks, allowing access not only to their exteriors but also to their interiors. This is a unique opportunity to see Lublin from a new perspective and understand how nature and history intertwine in the city’s fabric. The 5-kilometre route is designed as a leisurely walking tour, perfect for exploring and absorbing the atmosphere of the city.

3. Lublin gospodarczy (godz. 9–15)

Lublin: Zakłady Metalowe Plage i Laśkiewicz, Fabryka Maszyn Rolniczych Moritza, Fabryka Maszyn Rolniczych Wolskiego, Cukrownia/ Rektyfikacja „Stock”, Browar Kijoków, Browar Vetterów, Dworzec Metropolitarny Lublin

Cena: 150 zł (obejmuje: transport, bilety wstępu, przewodnik, obiad)

Celem sesji jest ukazanie wielokulturowej tradycji gospodarczej Lublina. Tworzyli ją przedsiębiorcy ewangeliccy, żydowscy i katoliccy. Cześć z ich przedsięwzięć pomimo przekształceń własnościowych funkcjonuje do dziś. Nowym, współczesnym elementem, wpływającym na strukturę gospodarki miasta jest lubelska podstrefa SSE Euro-Park Mielec, którą także zostanie pokazana. W programie jest zwiedzanie podziemi najstarszego lubelskiego browaru, należącego do rodziny Vetterów (obecnie "Perła Lublin"), połączone z obiadem i dla chętnych (za dodatkową opłatą) z degustacją produkowanych tu piw.

4. Dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe projektowanego Geoparku Małopolski Przełom Wisły (godz. 8–19)

Małopolski Przełom Wisły: Kamieniołom w Bochotnicy, wąwóz Korzeniowy Dół, wąwóz Doły Podmularskie, Kazimierz Dolny, kamieniołom Kaliszany, Skarpa Dobrska oraz zagadnienia geoturystyczne i enoturystyczne (wizyta w winnicy)

Cena: 250 zł (obejmuje: transport, bilety wstępu, wyżywienie (suchy prowiant), wizyta w winnicy)

Sesja terenowa przebiegać będzie w obrębie projektowanego Geoparku Małopolski Przełom Wisły i obejmować punkty położone na zboczach doliny Wisły oraz w przyległych mezoregionach. Zaprezentowane zostaną wybrane walory geodziedzictwa projektowanego geoparku oraz walory kulturowe obszaru. Tematyka sesji obejmuje zagadnienia budowy geologicznej, ukształtowania terenu, współczesnych procesów geomorfologicznych, eksploatacji surowców skalnych, geoedukacji. Punkty na trasie: kamieniołom w Bochotnicy, wąwóz Korzeniowy Dół, wąwóz Doły Podmularskie, Kazimierz Dolny, kamieniołom Kaliszany, Skarpa Dobrska. Program sesji obejmuje również zagadnienia geoturystyczne i enoturystyczne (wizyta w winnicy).

5. Naturalne i kulturowe uwarunkowania rozwoju krajobrazów lessowych Zachodniej Lubelszczyzny (godz. 8–17)

Płaskowyż Nałęczowski: Parchatka, Kazimierz Dolny – wąwóz Korzeniowy Dół, Celejów (papiernia, Zimny Dół), Wąwolnica (Wzgórze Zamkowe), Mareczki – wąwóz Lipinki

Cena: 150 zł (obejmuje: transport, bilety wstępu, obiad)

Trasa sesji terenowej prowadzić będzie przez zachodnią część Płaskowyżu Nałęczowskiego. Tematyka będzie miała charakter interdyscyplinarny, a poruszane zagadnienia dotyczyć będą problematyki geograficznej, archeologicznej i historycznej. Sesja będzie się odbywać na terenach Kazimierskiego Parku Krajobrazowego, jednego z najstarszych (siódmego chronologicznie) parków krajobrazowych w Polsce. Obszar ten charakteryzuje się kilkoma osobliwościami w skali regionu lubelskiego i Polski. Są to: niezwykle duże nasilenie osadnictwa prahistorycznego, największa w skali kraju skala rozcięcia erozyjnego płaskowyżu lessowego, duże nagromadzenie zabytków na niewielkim obszarze.

6. Przyrodnicze i kulturowe perły Lubelszczyzny – lubelski bursztyn i rezydencja Zamoyskich w Kozłówce (godz. 8–16)

Wysoczyzna Lubartowska: Kopalnia bursztynu w gminie Niedźwiada, Muzeum Zamoyskich w Kozłówce

Cena: 150 zł (obejmuje: transport, bilety wstępu, obiad)

Trasa sesji terenowej przebiegać będzie przez krawędziową część Płaskowyżu Nałęczowskiego w kierunku Wysoczyzny Lubartowskiej, w obrębie której usytuowane są obiekty do których zmierzamy. Pierwszym punktem będzie Muzeum Zamoyskich w Kozłówce. Tutaj usytuowana jest późnobarokowa rezydencja Bielińskich i Zamoyskich, obecnie jeden z najlepiej zachowanych zespołów pałacowych w Europie. Dodatkową atrakcją Muzeum jest stała ekspozycja socrealizmu. Tutaj przedstawione będą także pierwsze informacje o lubelskim bursztynie. Drugim punktem sesji będzie wizyta w powstającym Zagłębiu Lubelskiego Bursztynu na terenie gminy Niedźwiada i Ostrówek. Omówiona będzie historia rozpoznania, dokumentowania i udostępniania górniczego. Możliwy będzie bezpośredni kontakt z bursztynonośnymi osadami glaukonitowymi eocenu, nadkładowego pliocenu i plejstocenu w jednej z czterech działających kopalni. Zapoznamy się z systemami eksploatacji osadów złożowych oraz ich przeróbki i uzyskiwaniu surowców użytecznych, bursztynu i glaukonitu. Rejon ten to także miejsce upadku paleometeorytu. Poruszone będą zagadnienia rekultywacji i potencjału geoturystycznego tego miejsca.

7. Polesie – przyroda i człowiek (godz. 7.30–20)

Polesie Lubelskie: Kopalnia węgla Bogdanka (bez zwiedzania kopalni) – Bagno Bubnów – Urszulin (siedziba Poleskiego Parku Narodowego) – Włodawa

Cena: 250 zł (obejmuje: transport, bilet wstępu, suchy prowiant na cały dzień)

Sesja terenowa obejmuje fragment Polesia Lubelskiego. Jest to jeden z najciekawszych przyrodniczo i kulturowo obszarów województwa lubelskiego. Problematyka obejmować będzie relacje między krajobrazem, który wyróżnia ten obszar a człowiekiem, który poddaje ten obszar stałej presji. W związku z tym na trasie pojawią się punkty wyjątkowo cenne pod kątem przyrodniczym jak np. torfowisko węglanowe Bagno Bubnów ale również miejsca z wyraźną przewagą działalności człowieka jak np. kopalnia Bogdanka czy Krowie Bagno. W centrum tego zagadnienia jest Poleski Park Narodowy, który próbuje pogodzić oba aspekty, z którego działalnością uczestnicy będą mieli szansę zapoznać się podczas wizyty w Urszulinie. Polesie to także od wieków obszar przygraniczny, miejsce przenikania się żywiołu polskiego, litewskiego i ruskiego. Ta bogata i różnorodna przeszłość wpłynęła na wyjątkowy wielokulturowy obraz tutejszych wsi i miast. Z tym zagadnieniem uczestnicy będą mieli okazję zapoznać się podczas zwiedzania Włodawy.

8. Georóżnorodność Roztocza Wschodniego (godz. 7.30–20)

Roztocze Wschodnie: Siedliska – Muzeum Skamieniałych Drzew, Dziewięcierz bunkier – obiekt na tzw. Linii Mołotowa, Brusno Stare – wielowyznaniowy cmentarz, Nowe Brusno, Huta Różaniecka

Cena: 250 zł (obejmuje: transport, bilet wstępu, suchy prowiant na cały dzień)

Trasa sesji prowadzi przez współczesne pogranicze polsko-ukraińskie w południowo-wschodniej części regionu Roztocza. Obszar ten wyróżnia się dużą bio- i georóżnorodnością w skali Polski i Europy, co podkreśla uzyskany w 2019 roku status Transgranicznego Rezerwatu Biosfery „Roztocze”. Ponadto jego wyjątkowość wynika z bogatego dziedzictwa kulturowego, na które składają się cenne zabytki, odzwierciedlające różnorodność kulturową i religijną oraz wzajemne współistnienie jego dawnych mieszkańców – Rusinów, Polaków, Żydów i Niemców. Problematyka naukowa i krajoznawcza sesji obejmuje między innymi: przykład nieistniejącej siedziby rodu Sapiehów i dawnej wielokulturowej wsi Siedliska, zmiany przebiegu granicy państwowej, wysiedlenia; ścieżkę przyrodniczo-edukacyjną „Szlakiem Skamieniałych Drzew”, Muzeum Skamieniałych Drzew, system sowieckich umocnień zwanych Linią Mołotowa, wyroby sztuki kamieniarskiej w Bruśnie Starym, wielowyznaniowy cmentarz w Nowym Bruśnie, pozostałości kamieniołomów skał mioceńskich w Hucie Różanieckiej

Sesje dwudniowe, 13-14.09.2025 (sobota-niedziela):

9. Osobliwości roztoczańskich krajobrazów: naturalnych i kulturowych (godz. 8:00 13.09–16:00 14.09)

Roztocze Szczebrzeszyńskie i Tomaszowskie: Zamość, Szczebrzeszyn, Szczebrzeszyński PK, Kawęczyn, Turzyniec, Zwierzyniec, Roztoczański PN, Stawy Echo, Czartowe Pole, kamieniołom i wieża widokowa w Józefowie

Cena: 450 zł (obejmuje: transport, nocleg, pełne wyżywienie, bilety wstępu)

Program sesji terenowej realizowany będzie w obrębie wyżynnych makroregionów: Wyżyny Lubelskiej i Roztocza oraz obrzeża Kotliny Sandomierskiej. Z Lublina do Zamościa przejedziemy po przekątnej Wyżyny Lubelskiej, prezentując (z okien autokaru) główne cechy krajobrazu jej kilku mezoregionów. Od Zamościa, renesansowego miasta – twierdzy, będziemy prezentować skutki kilkuwiekowej działalności Ordynacji Zamojskiej, zwłaszcza jej wpływ na krajobraz roztoczański. Mechanizm rozwoju i unikatowe cechy rolniczego krajobrazu kulturowego przedstawimy w urzeźbionym terenie lessowym Roztocza Szczebrzeszyńskiego, zaczynając od charakterystyki wielokulturowego kresowego miasteczka. Z kolei zasługi ordynacji w utrzymaniu enklaw krajobrazu naturalnego zaprezentowane zostaną w Roztoczańskim Parku Narodowym w postaci filmu i diaporamy oraz prezentacji bezpośredniej w rezerwatach punktach widokowych w strefie krawędziowej Roztocza

10. Środowisko przyrodnicze i kulturowe Podlaskiego Przełomu Bugu (godz. 8:00 13.09–18:00 14.09)

Podlaski Przełom Bugu: Neple – morena czołowa Kamienna Baba, rez. „Szwajcaria Podlaska”, Pratulin – Sanktuarium Błogosławionych Męczenników Podlaskich, Janów Podlaski – Stadnina Koni Janów Podlaski, Mielnik – wychodnia kredy piszącej, „przełom Bugu pod Mielnikiem”, Góra Zamkowa, Grabarka – Święta Góra Grabarka

Cena: 450 zł (obejmuje: transport, nocleg, pełne wyżywienie, bilety wstępu)

Sesja terenowa obejmuje jeden z najbardziej naturalnych odcinków dużych, nizinnych dolin rzecznych w Europie oraz obszar wielokulturowego pogranicza o bogatej przeszłości na trwale wpisanej w historię Polski. Problematyka naukowa sesji obejmować będzie prezentację: sekwencji glacigenicznych osadów moreny czołowej Kamienna Baba w Neplach na tle zasięgów lądolodów plejstoceńskich we wschodniej Polsce; uwarunkowań rozwoju „wąwozów” piaszczystych w rezerwacie „Szwajcaria Podlaska”; wychodni kredy piszącej w Mielniku – osobliwości geologicznej i atrakcji turystycznej; genezy i ewolucji środowiska fluwialnego „przełom Bugu pod Mielnikiem”. Ponadto, w trakcie sesji omówiona zostanie wielokulturowość i wielowyznaniowość regionu, a jej uczestnicy odwiedzą Sanktuarium Błogosławionych Męczenników Podlaskich w Pratulinie, Świętą Górę Grabarkę, centrum wielkoksiążęcego grodu na Górze Zamkowej w Mielniku oraz Stadninę Koni Janów Podlaski.

11. Przemiany społeczno-gospodarcze i ochrona środowiska w północnej części Kotliny Sandomierskiej (godz. 8:00 13.09–16:00 14.09)

Kotlina Sandomierska – północna część: Łysaków – nieczynny kamieniołom, dawne wapienniki, PK Lasy Janowskie – Rezerwat Imielty Ług, Łążek Garncarski – tradycje garncarskie, Stalowa Wola – Muzeum COP, Tarnobrzeg – Muzeum Polskiego Przemysłu Siarkowego, rekultywacja terenów po eksploatacji siarki

Cena: 450 zł (obejmuje: transport, nocleg, pełne wyżywienie, bilety wstępu)

Trasa sesji terenowej obejmować będzie północą część Kotliny Sandomierskiej i prowadzić przez miejsca położone na krawędzi Wzniesień Urzędowskich (Wyżyna Lubelska) i Równiny Biłgorajskiej (Kotlina Sandomierska). Ponadto uczestnicy sesji będą przebywać w mezoregionach: Dolina Dolnego Sanu i Równina Tarnobrzeska. Problematyka naukowa sesji obejmować będzie: zmiany w krajobrazie przyrodniczym i kulturowym regionu, ochrona lasów i torfowisk, przekształcenia terenów w wyniku eksploatacji siarki i pozytywne skutki ich rekultywacji, rozwój gospodarczy regionu – od COP-u do Tarnobrzeskiej SSE. Ponadto pokazane i omówione zostaną zagadnienia społeczne, takie jak: zabezpieczenie egzystencji lokalnej ludności w oparciu o zasoby naturalne, ginące zawody oraz enklawy osadnictwa wiejskiego na terenie Lasów Janowskich.

Zgłoszenia prosimy przesyłać poprzez formularz rejestracyjny w terminie do 31 maja 2025 r.
UWAGA: w przypadku zbyt małej liczby zgłoszeń, organizatorzy zastrzegają sobie prawo do odwołania wybranej sesji terenowej lub kilku sesji oraz zaproponowania uczestnikom udziału w opcji alternatywnej.