Jak działania człowieka wpływają na kondycję ekosystemów? Dlaczego utrata zasobów przyrodniczych nie jest już problemem moralnym, czy ekologicznym - ale kwestią naszego „być, albo nie być”? Jakie są możliwości sankcji i zapobiegania takim katastrofom? O tym wszystkim rozmawiali eksperci podczas debaty pt. „Wojenna i cywilna degradacja środowiska”, organizowanej przez Centrum Badań Zmian Klimatu i Środowiska UMCS (Centrum CeReClimEn UMCS) we współpracy z Instytutem Nauk Prawnych UMCS. Wybrane zostały dwa ekstremalne przykłady do oceny skutków degradacji środowiska: Ukraina i Syria w stanie wojny oraz skażona Odra. Debata odbyła się 18 maja br. w Audytorium Centrum Ecotech-Complex UMCS.
To pierwsze wydarzenie z cyklu debat eksperckich Centrum CeReClimEn UMCS pn. PLANETA XXI, które zostało objęte Patronatem Honorowym JM Rektora UMCS, prof. dra hab. Radosława Dobrowolskiego. Ich celem jest edukacja ekologiczna, zacieśnianie współpracy międzydyscyplinarnej oraz międzynarodowej między naukowcami i łączenie nauki z biznesem.
„Rok 2022, pierwszy po szalejącej na całym świecie pandemii Covid 19 miał przynieść powrót do życia bezpiecznego i stabilnego, odbudowę relacji społecznych, międzyludzkich i gospodarczych załamanych rygorystycznymi lockdownami. Rzeczywistość boleśnie zweryfikowała te oczekiwania” - wyjaśniała moderatorka i inicjatorka debaty, dr hab. Beata Jeżyńska, prof. UMCS, ekspert z zakresu prawa rolnego, ochrony zasobów naturalnych oraz agroprzedsiębiorczości. „Rok 2022 okazał się areną katastroficznych wydarzeń wywołanych przez człowieka. Najdrastyczniejsze z nich to wojna w Ukrainie oraz lawinowo postępujące zmiany klimatyczne i ekologiczne” - dodała pani profesor, przytaczając Living Planet Raport 2022, z którego wynika, że potencjał biologiczny naszej planety, rozumiany jako zdolność jej ekosystemów do regeneracji, został krytycznie naruszony.
Dyrektor Centrum Badań Zmian Klimatu i Środowiska UMCS, dr hab. Jan Chadam, prof. UMCS podkreślił, że szczególnie cieszy się z obecności na debacie młodych ludzi, ponieważ poruszane tematy dotyczą przede wszystkim ich przyszłości. „Tak naprawdę to Wy będziecie uczestnikami tej przyszłości i w zależności od tego, jaką ją wspólnie zbudujemy - taka ona będzie. Dlatego już dziś zachęcam Państwa do aktywnego poszukiwania tego, co buduje bezpieczną przyszłość i na niegodzenie się na różnego rodzaju zbędne kompromisy” - mówił profesor, zapraszając na kolejne spotkania. Dzieląc się refleksją z własnych wyjazdów służbowych na Ukrainę przypomniał, jak wiele jest tam miejsc doświadczonych działaniami wojennymi i jak bardzo ten widok jest poruszający.
W debacie wzięli udział paneliści: prof. dr hab. Marek Kulik (UMCS), dr hab. Grzegorz Grzywaczewski, prof. UP (Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie), dr hab. Radosław Pastuszko, prof. UMCS (UMCS), dr hab. Wojciech Pęczuła, prof. UP (Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie) i dr Monika Żuchowska-Grzywacz (Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu).
Gratulując pomysłu na debatę, uczestnicząca w niej Prorektor UMCS ds. Studentów i Jakości Kształcenia, prof. dr hab. Dorota Kołodyńska przyznała, że bardzo cieszy ją obecność w audytorium tak licznej grupy doktorantów, studentów oraz uczniów. „Nie mam co do tego wątpliwości, że Centrum Badań Zmian Klimatu i Środowiska UMCS podejmuje ważne dla Was tematy - tematy, o których powinniśmy mówić - a przede wszystkim, jestem o tym przekonana, uniwersytet jest tym miejscem, gdzie uzyskujemy rzetelną wiedzę. Przysłuchując się tej dyskusji myślę, a nawet jestem tego pewna, że Państwo taką wiedzę zdobędą”.
W wydarzeniu uczestniczyli też: Kanclerz UMCS, Grażyna Elżbieta Fiok, Kwestor UMCS - Katarzyna Komotajtis, prof. dr hab. Leszek Leszczyński, Dyrektor Instytutu Nauk Prawnych UMCS, dr hab. Adam Niewiadomski, prof. UW - Kierownik Katedry Prawa Rolnego i Systemu Ochrony Żywności Uniwersytetu Warszawskiego, dr hab. Marek Nowosad, prof. UMCS z Katedry Hydrologii i Klimatologii UMCS a także przedstawiciele innych wydziałów uczelni, doktoranci, stypendyści Programu Kirklanda, studenci UMCS oraz uczniowie z XIV i VII LO w Lublinie.
