Celem referatu jest próba argumentacji przeciwko tezie o istnieniu opozycji pomiędzy czasem fizycznym a czasem doświadczanym (subiektywnym), która to jest (w mniemaniu autora referatu) jednym z ostatnich bastionów kartezianizmu w filozofii umysłu i epistemologii. Intuicyjne ujęcie wewnętrznego doświadczenia czasu jako niemierzalnego i nieprzewidywalnego trudno jest utrzymać w świetle licznych prac z zakresu neurobiologii pokazujących czynniki wpływające na różne aspekty doświadczania czasu.

Szczególnie interesujące pod względem filozoficznym są prace poświęcone modyfikacjom percepcji czasu w przebiegu niektórych zaburzeń psychicznych, ze szczególnym uwzględnieniem spektrum schizofrenii oraz zaburzeń depresyjnych i lękowych. Badania te pokazują, że rzekomo czysto subiektywna percepcja czasu ma jednak swoje fizyczne korelaty, takie jak: częstotliwość mrugania, puls, aktywność kory przedczołowej i wiele innych. Kluczową rolę w percepcji czasu odgrywają także przeżycia emocjonalne i nastrój.

Warto zauważyć, że dobór naturalny mógł z powodzeniem wykształcić i wykształcił bardzo precyzyjne mechanizmy pomiaru czasu, które funkcjonują np. na poziomie komórkowym. Subiektywne doświadczenie czasu jest natomiast jednym z wielu „narzędzi przetrwania”, które ma służyć homo sapiens sapiens w złożonych kontekstach biologicznych i społecznych, co wymusza konieczność uwzględnienia licznych modyfikatorów percepcji czasu.

Referat odbędzie się w ramach otwartego zebrania Katedry Ontologii i Epistemologii i będzie transmitowany przez platformę ZOOM - link do spotkania

Meeting ID: 810 0443 1783
Passcode: 919748

Zapraszam serdecznie,
dr Marcin Rządeczka
Laboratorium Badań nad Multimodalnością
WFiS UMCS